Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nói gì về số liệu thống kê?
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh phát biểu tại Quốc hội |
Cho ý kiến về dự án Luật Thống kê (sửa đổi), nhiều đại biểu tỏ ý băn khoăn về mức độ chính xác của một số con số thống kê trong thời gian qua như tăng trưởng GDP, chỉ tiêu việc làm qua đào tạo, chỉ tiêu hộ nghèo... và đề nghị thành lập một cơ quan thẩm định số liệu thống kê của Tổng cục Thống kê. Một số ý kiến cũng đề nghị bổ sung một số chỉ tiêu thống kê quốc gia và hệ thống hay có ý kiến về thời điểm công bố số liệu thống kê chính thức đảm bảo phục vụ hiệu quả nhất các hoạt động của đời sống kinh tế-xã hội...
Phát biểu với tư cách là đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh đã giải thích thêm về vấn đề này. Khẳng định “vấn đề cốt lõi của thống kê là chính xác”, Bộ trưởng Vinh cho biết, mặc dù số liệu thống kê hiện nay khó có thể chính xác hết được, nhưng không có khác biệt đến mức chúng ta nghĩ rằng bị bóp méo.
"Phương pháp thống kê của Việt Nam được Hiệp hội Thống kê Quốc tế công nhận. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng đánh giá cao và sử dụng số liệu thống kê của Tổng cục Thống kê Việt Nam", Bộ trưởng Vinh thông tin.
Lý giải về sự chênh lệch chỉ số hộ nghèo giữa Tổng cục Thống kê và Bộ LĐTB&XH, Bộ trưởng Vinh cho biết, sở dĩ số liệu hộ nghèo của Tổng cục Thống kê cao hơn vì phương pháp tính hộ nghèo theo chuẩn quốc tế có tính thêm phần trượt giá vào thu nhập (vốn không thay đổi từ đầu nhiệm kỳ tới nay) của hộ nghèo. Trong khi Bộ LĐTB&XH không tính yếu tố trượt giá vào thu nhập mà chỉ căn cứ vào quy định thu nhập hộ nghèo từ đầu để tính toán thì số liệu thấp hơn...
Hay như số liệu lao động qua đào tạo, ở Việt Nam chỉ cần đang học nghề cũng tính là được đào tạo nhưng cách tính của quốc tế mà Tổng cục Thống kê áp dụng là phải có chứng chỉ thì mới được tính vào lao động đã qua đào tạo. Do đó, số liệu lao động qua đào tạo thường vênh giữa Tổng cục Thống kê và Bộ LĐTB&XH.
"Nếu có sai là do số liệu đầu vào. Đầu vào không chính xác thì số liệu không chính xác. Nên xử phạt thật nặng việc cung cấp số liệu đầu vào sai cho thống kê ở hướng dẫn Luật Xử lý vi phạm hành chính và Luật Hình sự", Bộ trưởng Vinh nhấn mạnh.
Liên quan đến đề nghị bổ sung thêm chỉ tiêu thống kê, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho rằng, tinh thần là không bỏ sót chỉ tiêu đánh giá, nhưng trước hết phải xác định rõ hệ thống chỉ tiêu quốc gia và hệ thống chỉ tiêu bộ, ngành. Thứ nữa là khi đưa ra chỉ tiêu thì phải có phương pháp đo đếm từ cơ sở tính lên, chứ không phải cứ đưa chỉ tiêu ra là ngồi phác thảo.
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết hiện ngành thống kê có 3 loại số liệu và đây cũng là “trăn trở” của ngành vì bị xã hội hiểu sai.
Thứ nhất là số liệu ước tính, lấy từ 2 kỳ điều tra đầu trong tháng (tháng nào cũng tính) để phục vụ điều hành của Chính phủ. Thứ hai là số liệu thống kê sơ bộ, được lấy sau kỳ điều tra thứ 3 trong tháng, nhưng số liệu này chưa được thẩm định. Cuối cùng là số liệu chính thức nhưng thường được công bố vào tháng 6 của năm sau (theo quy chuẩn của quốc tế).