Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng kiến nghị đưa giáo dục kỹ năng số vào trường phổ thông

Xử lý mạnh tay với các vấn đề trên không gian mạng

Phát biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Bộ hiện nay được Chính phủ giao 6 lĩnh vực quản lý, bao gồm: bưu chính với trọng tâm là phát triển thương mại điện tử; viễn thông với trọng tâm là tạo ra hạ tầng số; ứng dụng công nghệ thông tin với trọng tâm là phát triển Chính phủ điện tử, thành phố thông minh; an toàn thông tin mạng với trọng tâm là tạo ra an toàn trên không gian không gian mạng; công nghiệp ICT với trọng tâm là phát triển các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam, thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia; và cuối cùng là báo chí truyền thông với trọng tâm tạo không gian, thông tin trung thực lành mạnh, lan toả năng lượng tích cực.

Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng trả lời chất vấn sáng 8/11

“Trong năm qua dưới sự chỉ đạo quyết liệt sâu sát của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, ngành Công nghệ thông tin và truyền thông nước nhà đã có bước phát triển, xếp hạng bưu chính tăng 5 hạng từ 50 lên 45 trong số 172 quốc gia. Chỉ số ứng dụng viễn thông và công nghệ thông tin tăng hạng từ 95 lên 41 trong số 141 nước; xếp hạng về an toàn an ninh mạng tăng từ 100 lên 50 trong số 194 quốc gia. Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn nhiều tồn tại, nhức nhối như: vận chuyển hàng lậu, hàng cấm qua kênh bưu chính; với viễn thông là sim rác, tin nhắn rác, thư rác; sự chậm trễ một số dự án nền tảng về Chính phủ điện tử, tỷ lệ cao các máy tính bị nhiễm mã độc...

Chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) nêu tình trạng không ít video clip, tin bài phản cảm, nội dung đồi truỵ, thiếu văn hoá, nghiêm trọng hơn là thông tin cá cược, nói xấu chế độ, bôi nhọ lãnh đạo, vi phạm nhân quyền, nguy cơ an ninh mạng không được bảo đảm. Đặc biệt, các doanh nghiệp nhà nước, các thị trường chứng khoán, ngân hàng thương mại có nguy cơ đối mặt bị kẻ xấu tấn công và không thể dự đoán trước. Nhiều người dân bị lừa đảo, chiếm đoạt chịu thiệt hại vật chất, tinh thần... và giải pháp sắp tới của Bộ Thông tin và Truyền thông.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thừa nhận, khi Luật An ninh mạng được ban hành có rất nhiều ý kiến của đại biểu cho rằng, sau khi Luật An ninh mạng ra đời mà chúng ta chưa thấy những vấn đề, vấn nạn trên không gian mạng giảm xuống.

Trên thực tế, chúng ta đã giải quyết những vấn nạn trên không gian mạng trước khi có cả Luật An ninh mạng. Tuy nhiên, khi Luật an ninh mạng ra đời và có hiệu lực từ đầu năm nay chúng ta đã làm mạnh mẽ hơn. Tất nhiên hiện nay còn thiếu khoảng 6 điều khoản mà Luật An ninh mạng phải được chi tiết hoá thông qua các Nghị định nhưng chúng ta không dừng lại để đợi mà làm mạnh hơn rất nhiều.

"Kết quả làm việc với các nền tảng xã hội xuyên biên giới là một ví dụ", Bộ trưởng nói và cho biết, trước đây với Facebook khi chúng ta yêu cầu 100% họ chỉ xử lý khoảng 20-30% yêu cầu. Gần đây do có nhóm làm việc trực tiếp nên tỷ lệ đã lên đến 70% yêu cầu.

Hay với Google, ngày trước yêu cầu họ thực hiện 100% thì họ chấp hành khoảng 40-50%, nhưng hiện nay việc chấp hành của họ đã lên mức 85% và thậm chí có một số nội dung hơn 90% thí dụ như gỡ game số độc, game đánh bạc thì tỷ lệ ngăn chặn Google gần đây gần đây 92%. Đặc biệt, cách đây 2 ngày chính thức Facebook đã tuyên bố chặn những quảng cáo chính trị đối với 21 trang chống phá Nhà nước Việt Nam, trong đó có cả những trang mà Chính phủ Việt Nam đã tuyên bố là khủng bố.

Đã có phương thức chặn sim rác hiệu quả

Đại biểu Lê Công Nhường (Bình Định) nêu câu hỏi về tình trạng mỗi người dùng mạng xã hội Việt Nam có thể tạo ra một cơ quan truyền thông mà nhiều người gọi là báo chí nhân dân. Trong đó có nhiều trang mạng xấu, độc nhưng cũng có một lượng độc giả lớn, hình thành các luồng dư luận tác động xấu đến đời sống xã hội, giải pháp nào để giải quyết thực trạng này?

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, câu chuyện thông tin xấu độc trên mạng xã hội là câu chuyện mang tính toàn cầu, không chỉ riêng nước ta mà cả thế giới đang phải đối diện.

Về giải pháp, đầu tiên tiên phải là hành lang pháp lý thì chúng ta đã có Luật An ninh mạng, thế nhưng tất cả các quốc gia đều phải có một quy định riêng để xử lý thông tin sai, tin giả. Nước gần chúng ta trong Asean đã ra một luật về xử lý tin giả là Singapore, tinh thần chung là xử lý rất nghiêm minh và có tính răn đe những người tung tin giả. Họ không phải phạt vài chục triệu như chúng ta mà có thể phạt đến hàng triệu đôla, có thể bị phạt tù đến vài năm. Các các mạng xã hội cũng bị xử phạt mạnh tay hơn, thậm chí ở một số quốc gia, người đứng đầu mạng xã hội nếu vi phạm cũng phải xử tù.

"Chúng ta cũng sẽ phải ban hành quy định pháp luật như vậy và mới đây Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Bộ Công an xử lý vấn đề này. Bộ Thông tin và Truyền thông đang phối hợp rất chặt chẽ với Bộ Công an để sớm có quy định của pháp luật về xử lý vấn đề tin giả", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thông tin.

Bộ trưởng cũng chia sẻ, hiện nay chúng ta gặp vấn đề tin giả, tin xấu độc trên các nền tảng xã hội nước ngoài, chủ yếu là facebook và google. Bộ Thông tin và Truyền thông đã có nhóm chuyên trách làm việc thường xuyên cùng với Tổng cục Thuế, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước về hai nền tảng này hàng tháng. Mục tiêu đặt ra là kiểm soát sự tuân thủ pháp luật của những nền tảng này như thế nào, trong đó có yêu cầu rất quan trọng là có thể tìm ra danh tính của các tài khoản trên mạng xã hội, để tránh việc một số người nghĩ rằng trên mạng xã hội là không xác định danh tính cho nên thiếu trách nhiệm khi đưa thông tin lên.

“Cũng phải nói thật là tin xấu độc cũng có khi từ chính chúng ta mà ra và thuộc vấn đề giáo dục nâng cao nhận thức sống trên không gian mạng. Chúng tôi đã kiến nghị với Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ đưa giáo dục kỹ năng số vào trường phổ thông. Không gian này là không gian mới, chúng ta chưa quen và cần phải có rất nhiều kỹ năng để ứng xử, để phân biệt được đúng sai…”, Bộ trưởng cho hay.

Trả lời về giải pháp ngăn chặn sim rác, tin nhắn rác, ông Hùng cho biết, gốc của tình trạng này là sim rác. Trước đây chúng ta xử lý sim rác thì đối tượng là hàng trăm nghìn điểm bán sim, các đại lý, nhưng gần đây Bộ đã đổi cách quản lý. Theo đó, đối tượng quản lý sẽ tập trung vào các nhà mạng vì chỉ có 4-5 nhà mạng nên đã quy định trách nhiệm vào Tổng Giám đốc, Chủ tịch của các công ty viễn thông.

“Bây giờ chúng ta có phạt một nhà mạng thì các quy định của pháp luật chỉ phạt đến vài chục triệu, với nhà mạng có doanh thu hàng trăm nghìn tỷ thì mức phạt này không đáng kể. Chúng tôi đã quy định nếu còn sim rác, nhà mạng sẽ không cấp phép các dịch vụ mới cho nhà mạng đấy. Ví dụ, dịch vụ mới như Mobile Money thì giá trị không phải mấy chục triệu mà hàng nghìn tỷ và khi ra cách tiếp cận này, các nhà mạng rất tích cực”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói và thông tin thêm: Chỉ trong khoảng tháng 10 từ chỗ có 24.000.000 sim được kích hoạt trước để bán, các nhà mạng đã dùng biện pháp kỹ thuật chặn lọc đến nay còn khoảng 6.000.000. Như vậy, bước đầu đã chặn giảm được 70%.