Cần bước tiến về công nghệ ngân hàng
Hạ tầng công nghệ thông tin (CNTT) phục vụ cho hoạt động NH không ngừng được cải thiện, giúp thực thi hiệu quả trong việc điều hành chính sách tiền tệ của Nhà nước, giúp ngành NH có được những bước tiến đáng kể. Hệ thống thanh toán điện tử là yếu tố quan trọng giúp cho các giao dịch thanh toán liên NH và hệ thống quyết toán vận hành trôi chảy, hiệu quả.
Ứng dụng CNTT trong hệ thống NH còn chưa tương xứng với tiềm năng |
Những năm trở lại đây, ngành NH cũng đang thúc đẩy việc thanh toán không dùng tiền mặt, dịch vụ thanh toán qua thẻ tại Việt Nam dần phát triển cả về số lượng phát hành thẻ cũng như số lượng máy ATM và POS trên thị trường phục vụ nhu cầu thuận tiện, nhanh chóng và an toàn cho khách hàng trong giao dịch. Công nghệ NH phát triển, thanh toán không dùng tiền mặt được đẩy mạnh giúp tiết kiệm nguồn lực, giảm chi phí trong việc in ấn, vận chuyển, kiểm kê và bảo quản tiền mặt.
Bên cạnh kênh giao dịch truyền thống, với sự phát triển không ngừng của CNTT, các NH đã phát triển và mở rộng nhiều sản phẩm, dịch vụ NH trực tuyến như: mobile banking, internet banking, ví điện tử… đem lại lợi ích lớn cho khách hàng. Đơn cử như việc CTCP Truyền thông Việt Nam (VC Corp) và Techcombank đã ký kết hợp tác chiến lược đẩy mạnh giao dịch thương mại điện tử thông qua công cụ thanh toán điện tử SohaPay.
Theo đó, các khách hàng của VC Corp và Techcombank ngoài việc thanh toán qua tài khoản NH, thanh toán trực tiếp sẽ có nhiều sự lựa chọn hơn khi có thể thanh toán qua NH trực tuyến, mobile banking, website thanh toán, ví điện tử… Đến nay, số lượng NH mà cổng thanh toán này có thể kết nối ngày càng tăng, có sự góp mặt của nhiều ông lớn như: Vietcombank, VietinBank, BIDV, MB... đạt độ phủ sóng khoảng 90% thị trường tài khoản cá nhân và thẻ ghi nợ nội địa.
Hệ thống core banking (hệ thống NH lõi hay hệ thống quản trị NH tập trung) đã được ứng dụng phổ biến ở hầu hết NH tại Việt Nam. Thông qua hệ thống core banking, khách hàng có thể tiếp cận với các sản phẩm, tiện ích NH ở bất cứ điểm giao dịch nào trong và ngoài hệ thống NH. Core banking giúp cải thiện hiệu quả trong hoạt động nội bộ NH (thanh toán, quản trị rủi ro, đánh giá xếp hạng tín dụng khách hàng…). Hệ thống thông tin, phục vụ quản trị, điều hành của ngành NH trong thời gian qua cũng không ngừng được cải thiện tích cực.
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, tốc độ phát triển, ứng dụng CNTT trong hệ thống NH còn chưa tương xứng với tiềm năng, chưa có sự đồng đều, chuẩn mực nên còn gặp nhiều khó khăn. Khó khăn đầu tiên gặp phải đó là việc áp dụng các chuẩn quốc tế trong việc quản trị NH còn chưa được đồng bộ: kế toán quốc tế, Hiệp ước vốn Basel… dẫn đến khó khăn trong việc áp dụng và triển khai đồng bộ các giải pháp công nghệ theo chuẩn mực quốc tế trong quản trị NH tại Việt Nam.
Một yếu tố khác cũng ảnh hưởng tới việc phát triển ứng dụng CNTT trong hệ thống NH đó là việc môi trường chính sách kinh tế ở Việt Nam còn nhiều hạn chế về nguồn lực và nhân lực của mỗi NH, mỗi TCTD là khác nhau, ảnh hưởng tới việc chuẩn hóa, chia sẻ, dùng chung hạ tầng kỹ thuật trong toàn ngành.
Vấn đề chưa đồng bộ cũng xảy ra với sản phẩm dịch vụ của từng NH, tuy có đã có nhiều sự cải tiến, phong phú nhưng mức độ phát triển vẫn còn rất khiêm tốn, điển hình như: dịch vụ bán lẻ, tư vấn và hỗ trợ tài chính, trung gian tiền tệ, trao đổi công cụ tài chính…
Theo ý kiến của nhiều chuyên gia NH, để khắc phục tình trạng này, cần hoàn thiện môi trường pháp lý về CNTT; các NH cần tiếp tục triển khai nhiều giải pháp trong đầu tư cơ sở vật chất và hạ tầng kỹ thuật công nghệ hoàn chỉnh, tin học hóa hầu hết các mặt nghiệp vụ, đảm bảo an toàn, đáp ứng yêu cầu về tiêu chuẩn kỹ thuật, giúp cho việc quản lý, điều hành của NHNN minh bạch, hiệu quả hơn.
Thêm vào đó, việc tập trung nâng cao phát triển nguồn nhân lực CNTT, nhân lực công nghệ cao trong các NH là điều vô cùng quan trọng. Mỗi NH hay TCTD buộc phải có sự đầu tư mạnh mẽ, đào tạo nguồn nhân lực chuyên nghiệp, nhanh nhạy mới có thể đáp ứng nhu cầu triển khai mạnh mẽ và sâu rộng việc ứng dụng CNTT hiệu quả trong lĩnh vực NH.