Chạm cốc trên đất Udon Thani
Sự có mặt của người Việt Nam trong hầu hết mọi mặt đời sống, sinh hoạt nơi này khiến người lần đầu đến đây mà vẫn có cảm giác như đang ở trên quê hương mình. Có lẽ chính vì điều đó mà ngay lần đầu tiên đặt chân đến thành phố thủ phủ của tỉnh Udon Thani, với tôi đã là một cảm giác đặc biệt.
Một chữ Thái bẻ đôi không biết, ấy vậy mà chưa bao giờ tôi có cảm giác tự tin, ấm áp như thế khi ra nước ngoài. Ấm áp không chỉ vì cái không khí Việt luôn ăm ắp quanh mình, mà còn bởi nơi đây từng in dấu tích của nhiều nhà hoạt động cách mạng lớn của Việt Nam, trong đó có Bác Hồ, dưới cái tên Thầu Chín những năm đầu thế kỷ XX.
Do nhiều lý do khác nhau, từ đầu thế kỷ XX, một bộ phận người dân Việt Nam đã tản cư sang Lào rồi qua Thái Lan sinh sống. Ở nơi “đất khách quê người”, ban đầu bà con người Việt thường quần tụ gần nhau để có thể hỗ trợ lẫn nhau, dần dần hình thành nên cụm dân cư giống như làng, chợ của cộng đồng người Việt ở xứ “chùa Vàng”.
Tại quê hương mới, người Việt vẫn luôn hướng về quê cha đất Tổ, hướng về Bác Hồ, mà khu di tích Bác Hồ tại bản Noòng Ổn, xã Xiêng Phìn, huyện Mường, tỉnh Udon Thani không chỉ mang ý nghĩa về lòng yêu nước, mà còn là một sự hướng về của tâm thức cộng đồng. Khu di tích này trước đây do bà con tự nguyện góp công sức, tiền bạc để xây dựng.
Thẩn thơ trong khuôn viên Khu di tích rất Việt Nam, nằm cách thủ đô Bangkok khoảng 560 km này, tôi bỗng bắt gặp một khung hình trang trọng in biểu tượng BIDV với lời đề tựa nắn nót bằng tiếng Việt: “Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam BIDV do ông Trần Bắc Hà đã tài trợ giúp quĩ xây dựng và phát triển Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh làng Noỏng Ôn xã Thiêng phin, tỉnh Udon Thani, Thái Lan 100.000 USD và tài trợ việc tổ chức các hoạt động: Hội thảo về Bác Hồ ở Thái Lan và Lễ khánh thành Khu di tích.
Ngoài ra công đoàn BIDV đã sưu tầm và tặng cho Khu di tích hai tủ sách về Bác Hồ.
Khu di tích xin chân thành cảm ơn!”
Dường như đã có một sự gặp nhau ở nơi này…
Thực ra với BIDV, một định chế tài chính hàng đầu ở Việt Nam, những hoạt động đầu tư hỗ trợ cho các công trình mang tính văn hóa, hay an sinh xã hội thiết thực, ý nghĩa tương tự như vậy trên đất nước Việt Nam đã trở nên quen thuộc với nhiều người, nhưng khi đọc những dòng cảm tạ nói trên ở một Khu di tích đặc biệt trên một miền đất đặc biệt đã gợi lên trong tôi nhiều thật nhiều cảm xúc…
Những tấm lòng bắt gặp những tấm lòng… Vòng tay nối rộng vòng tay… Vượt thời gian, không gian, lịch sử được bồi đắp và lan tỏa bằng những việc làm đậm chất nhân văn, mà không phải ai cũng nghĩ đến và có thể làm được… Tôi đã nhận ra điều đó ngay ở nơi này…
Và năm nay, nhân kỷ niệm 40 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Thái Lan, trong khuôn khổ chuỗi hoạt động kỷ niệm sự kiện trọng đại này của Chính phủ hai nước, tôi may mắn được cùng đoàn BIDV trở lại mảnh đất Udon Thani để thêm một lần nhìn lại những dấu ấn đã qua, từ đó tô đậm thêm trang sử mới, bằng hoạt động không kém phần ý nghĩa, thiết thực: phối hợp cùng với Trường Đại học Rajabhat Udon Thani và Hội người Việt tỉnh Udon Thani đồng tổ chức Hội thảo “Kỷ niệm 40 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Thái Lan”.
Mà cũng không phải đợi đến sự kiện này, trước chuyến đi, ông Nguyễn Việt Hà, hàm Phó Tổng Giám đốc kiêm Giám đốc ban Thương hiệu và Quan hệ công chúng BIDV, đã hé lộ: từ nhiều năm qua, BIDV đã có nhiều đóng góp thiết thực vào việc phát triển quan hệ giữa các địa phương hai nước, như tài trợ xây dựng khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại bản Noọng, chủ trì tổ chức Buổi tọa đàm hợp tác kinh tế Việt Nam - Thái Lan, là một trong những nhân tố thúc đẩy việc thành lập Hiệp hội doanh nhân Thái - Việt, tham gia kết nối các hoạt động của bà con Việt kiều Thái Lan… mà lời cảm ơn được ghi trân trọng tại Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh vừa nói ở trên là một minh chứng…
Cũng theo ông Nguyễn Việt Hà, sở dĩ BIDV chọn Udon Thani làm điểm đến hưởng ứng hoạt động kỷ niệm sự kiện này cũng là bởi mảnh đất này mang quá nhiều ân nghĩa, với quá khứ, với hiện tại, và cả với cả tương lai…
Ngày 17/8/2016, có lẽ là một trong những ngày đáng nhớ đối với người dân thành phố Udon Thani nói chung và bà con Việt kiều nói riêng. Cả hội trường căng chật. Chỉ riêng về phía Thái Lan, từ ngài Công sứ, Hiệu trưởng Trường Đại học Udon Thani, Chủ tịch Hội người Việt Nam tại Udon Thani đến các vị diễn giả là giáo sư, tiến sĩ và hàng trăm bà con Việt Kiều, sinh viên các trường Đại học trên đất Thái đã về tề tựu trong sự hân hoan phấn khích.
Phát biểu mang tính đề dẫn Hội thảo, Ủy viên Hội đồng quản trị BIDV Nguyễn Huy Tựa cho biết: Năm 2016 đánh dấu mốc 40 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Thái Lan (6/8/1976 - 6/8/2016), Chính phủ và cơ quan Đại sứ hai nước đã có nhiều hoạt động, sự kiện kinh tế, văn hóa kỷ niệm.
Chương trình Hội Thảo kỷ niệm 40 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Thái Lan do BIDV đồng tổ chức lần này là một trong những hoạt động thiết thực mang tinh thần đó. Đồng thời đây cũng là dịp giúp hai bên gặp gỡ, giao lưu, trao đổi thông tin về tình hình kinh tế xã hội hai nước, tìm kiếm cơ hội hợp tác đầu tư, đặc biệt, giúp bà con Việt kiều hiểu hơn về những chính sách và thành tựu phát triển của nước nhà trong hơn 30 năm đổi mới.
Hội trường được hâm nóng bởi bài phát biểu khái quát mà cụ thể, chi tiết của ngài Công sứ Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Phạm Thành Nam khi ông nêu bật được những dấu mốc quan trọng và thành tựu nổi bật của quan hệ hai nước trong suốt bốn thập kỷ qua.
Ông cũng đã đánh giá cao sự đóng góp thiết thực của BIDV trong việc phát triển quan hệ giữa các địa phương hai nước, nhất là với tỉnh Udon Thani, đã luôn đồng hành cùng bà con Việt Kiều trong nhiều hoạt động quan trọng, ý nghĩa.
Ông Phạm Thành Nam nhấn mạnh: Trải qua 40 năm hợp tác, tình hữu nghị giữa hai nước không ngừng được vun đắp và phát triển, vượt qua những thăng trầm thách thức, quan hệ Việt Nam - Thái Lan đã đạt được những bước tiến vượt bậc. Quan hệ kinh tế - thương mại song phương cũng gia tăng mạnh mẽ, từ 500 triệu USD năm 1995, tổng kim ngạch thương mại hai chiều đã tăng 26 lần lên mức gần 13 tỷ USD năm 2015, đưa Thái Lan lên thành đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong ASEAN. Với đà phát triển thương mại hiện nay, hai nước tự tin hướng tới kim ngạch thương mại song phương lên 20 tỷ USD vào năm 2020.
Làm sinh động thêm bức tranh kinh tế - xã hội của Việt Nam sau 30 năm đổi mới, đặc biệt trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế, TS. Võ Trí Thành, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính Tiền tệ Quốc gia, với tư cách là diễn giả từ phía Việt Nam, cũng đã mang đến cho Hội thảo bài phát biểu đầy chất trí tuệ và đậm chủ kiến thuyết phục.
Những vấn đề như: Hiệp định thương mại tự do TPP - cơ hội và thách thức với Việt Nam; Vì sao Việt Nam lại trở thành điểm đến hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài; Vấn đề phát triển đi đôi với bảo vệ môi trường nhìn từ bài học Formosa… với cách phân tích, bình luận sắc sảo và hóm hỉnh của ông đã được cả hội trường tán thưởng.
Ông cho rằng: Nếu đầu tư vào Việt Nam, các bạn có thể “chơi” được với cả thế giới vì Việt Nam đã tham gia hiệp định TPP. Và với những Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, Việt Nam sẽ phải mau chóng cải cách để phù hợp với các cam kết.
Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn nhìn nhận: Cơ hội đang đến với Việt Nam, nhưng chỉ 5 - 8 năm nữa thôi, nếu Việt Nam không nắm bắt được thì cơ hội sẽ để mất. Riêng với quan hệ Việt Nam - Thái Lan, mặc dù hai nước đã có bước phát triển vượt bậc trên nhiều phương diện, song vẫn còn không ít sự khác biệt.
Ví như năm 2015, mặc dù kim ngạch thương mại hai chiều tiếp tục tăng, song Việt Nam vẫn nhập siêu khoảng 5 tỷ USD. Cũng trong năm 2015, hơn 750.000 du khách Việt Nam thăm Thái Lan trong khi chỉ khoảng 140.000 người Thái Lan sang Việt Nam du lịch…
Bước sang thập kỷ thứ 5 của quan hệ song phương, để thu hẹp và hóa giải những thách thức, khác biệt trên, một cách giản dị mà thực chất và hiệu quả, ấy là hai bên, từ Chính phủ, đến các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người dân, cần bắt tay thật chặt, để cùng nhau trao đổi, giải quyết trên tinh thần hợp tác, tin cậy và sẻ chia… Lời kết của diễn giả TS. Võ Trí Thành đã khép lại chương trình Hội thảo trong tràng pháo tay nồng nhiệt của rất đông đảo người nghe.
Màn tặng hoa, trao tặng quà lưu niệm, những tay bắt mặt mừng, những cái chạm cốc đầy ý nhị như những sợi dây kết nối bền chặt thêm tình hữu nghị giữa hai nước, hai dân tộc trước thềm thập kỷ mới…
Đặc biệt, Chương trình biểu diễn trao đổi văn hóa nghệ thuật Việt Nam - Thái Lan diễn ra vào buổi tối cùng ngày, có thể xem là một bữa tiệc nghệ thuật mà “đặc sản” là những tiết mục văn nghệ đặc sắc của các vùng miền thuộc hai nước như: Biểu diễn trống trận Tây Sơn, Múa Việt Nam quê hương tôi,…
Độc tấu âm nhạc Thái Lan, Điệu múa cô gái Kumphawapi… được dàn dựng công phu, đầy tính nghệ thuật và tràn đầy cảm hứng… Tiếng hát, điệu múa, men rượu thơm nồng,… trong đêm dạ hội, thêm một lần, khiến cho Udon Thani trở nên chan hòa, nồng ấm và gần gũi…