Cho vay tam nông: Vì sao nợ xấu thường thấp?
Nhiều chương trình cho vay
Có thể liệt kê hàng loạt chương trình như: thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Nghị quyết 14/NQ-CP, ngày 28/5/2014, NHNN đã ban hành Quyết định số 1050/QĐ-NHNN về chương trình cho vay thí điểm phục vụ phát triển nông nghiệp.
Theo đó, các DN tham gia chương trình sẽ được vay vốn với lãi suất ưu đãi (ngắn hạn 6,5%/năm, trung hạn 9,5%/năm, dài hạn 10%/năm); mức cho vay lên đến 90% giá trị của phương án, dự án vay vốn. Thời hạn vay vốn phù hợp với mục đích sử dụng vốn của khách hàng. Khách hàng có thể được vay không cần tài sản thế chấp nếu không đủ tài sản bảo đảm và NH có thể kiểm soát được dòng tiền theo chuỗi liên kết của dự án.
Đến nay, NHNN đã phối hợp với Bộ, ngành liên quan lựa chọn 28 DN tiêu biểu đại diện cho 8 ngành nghề sản xuất nông nghiệp trên toàn quốc thực hiện 31 dự án tại 22 tỉnh, thành phố tham gia chương trình cho vay thí điểm được vay vốn với tổng số tiền trên 5.627 tỷ đồng, số tiền giải ngân đến 24/4/2015 đạt 3.116 tỷ đồng, dư nợ cho vay đạt 1.816 tỷ đồng.
Khách hàng là nông dân luôn tạo cho các NH sự yên tâm, tin tưởng |
Hệ thống NH cũng triển khai chính sách cho vay đối với ngành lúa, gạo theo Nghị định 109/2010/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo. Thực hiện chính sách này, các TCTD đã có trách nhiệm chủ động cân đối nguồn vốn để cho vay, đáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn của các thương nhân kinh doanh xuất khẩu thóc gạo hàng hóa.
Trong 4 tháng đầu năm 2015 doanh số cho vay thu mua lúa gạo toàn quốc ước đạt 37.500 tỷ đồng (tăng 5,24% so với cùng kỳ năm 2014), trong đó doanh số cho vay tại 13 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long ước đạt 31.400 tỷ đồng; đến cuối tháng 4/2015, dư nợ cho vay lúa gạo toàn quốc ước đạt 34.400 tỷ đồng, tăng 22,3% so với 31/12/2014.
Ngoài ra, trong giai đoạn 2011-2015, NHNN đã chỉ đạo các NHTM cân đối đảm bảo đầy đủ nguồn vốn cho vay thu mua tạm trữ thóc, gạo đối với 6 vụ thu hoạch trên địa bàn các tỉnh vùng đồng bằng sông Cửu Long theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ với tổng sản lượng thóc gạo được cho vay thu mua tạm trữ trong các năm qua là 5,2/5,5 triệu tấn; doanh số cho vay thu mua tạm trữ đạt 42.571,7 tỷ đồng.
Các NHTM cũng đang tích cực triển khai cho vay với chính sách lớn như tái canh cây cà phê tại các tỉnh khu vực Tây Nguyên giai đoạn 2014 – 2020 và cho vay theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP về một số chính sách phát triển thủy sản…
Tâm lý người nông dân là ngại nợ
Nông nghiệp nông thôn đang trở thành chủ đề “nóng” tại diễn đàn kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIII như vấn đề đầu ra cho nông sản, nâng cao giá trị nông sản, cho vay lĩnh vực tam nông. Đại biểu Trần Du Lịch – Phó trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh cho biết, mặc dù sản xuất nông nghiệp trong cảnh được mùa mất giá, mất mùa được giá nhưng qua giám sát cho thấy tín dụng cho vay lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn có tỷ lệ nợ xấu rất thấp.
Bên cạnh việc ý thức trả nợ của người dân nông thôn cao, thì theo lý giải của đại biểu Trần Du Lịch còn do các giải pháp của ngành NH thời gian qua như việc kết nối NH – DN được triển khai đã mang lại hiệu quả. Bởi thông qua chương trình này, nhiều khó khăn được tháo gỡ và tạo sự lan tỏa mạnh tới không chỉ các DN ở lĩnh vực sản xuất các mặt hàng xuất khẩu, mặt hàng thiết yếu mà tác động tới cả các DN thuộc nông nghiệp, nông thôn.
“Ví dụ như các DN sản xuất thức ăn chăn nuôi, cho thương nhân vay mua dự trữ lúa gạo, thu mua sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu được tháo gỡ khó khăn sẽ giúp bà con tiêu thụ sản phẩm tốt hơn và trả được nợ NH” – ông Trần Du Lịch nói.
Với cương vị là Chủ tịch Hội Nông dân TP. Hồ Chí Minh, đại biểu Nguyễn Văn Phụng cho biết, sở dĩ nợ xấu trong cho vay nông nghiệp thường ở mức thấp là bởi các hộ dân ở khu vực nông thôn có tâm lý “ăn chắc mặc bền” và có nhu cầu thiết thực thì họ mới vay vốn. Vì thế người nông dân bao giờ cũng cần sự kịp thời giải ngân của NH và khi đã vay họ luôn dành dụm để trả NH khi đến hạn, thậm chí trước hạn.
“Tôi tiếp xúc với các hộ nông dân thì thấy rằng, ví dụ đến mùa vụ nào đó, họ cần vay vốn để sản xuất, kinh doanh khi thu hoạch có tiền là người ta đem trả. Tâm lý của người nông dân là không thích nợ, ngại nợ” - ông Nguyễn Văn Phụng nói. Theo Chủ tịch Hội Nông dân TP. Hồ Chí Minh ngay cả với trường hợp bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh bất khả kháng thì người nông dân cùng lắm cũng xin gia hạn rồi sau đó cố gắng làm việc để trả nợ.
Tuy nhiên, theo đánh giá từ phía các NH, nhất là từ NH của nhà nông - Agribank thì các cấp hội đoàn thể cũng làm khá tốt trong việc tuyên truyền. Với vai trò là tổ chức đứng lên tín chấp cho người dân vay vốn, các cấp hội đoàn thể cũng tăng cường kiểm tra để các hộ vay vốn phải đúng mục đích, đúng đối tượng. Các tổ chức xã hội cũng phải tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật để người ta áp dụng vào sản xuất hiệu quả hơn qua đó sử dụng vốn hiệu quả, trả nợ đúng hạn.
Đặc biệt, sự quan tâm của chính quyền các địa phương cũng giúp cho việc sử dụng vốn vay từ NH của khu vực tam nông thêm hiệu quả. Chẳng hạn, tại TP. Hồ Chí Minh, Hội Nông dân có quỹ cùng liên kết với NH để hỗ trợ lãi vay cho người nông dân, giúp họ tiếp cận được vốn nhanh, hiệu quả.
Lãnh đạo một chi nhánh Agribank ở miền Bắc cho biết, cho người nông dân vay vốn với món vay nhỏ lẻ, cán bộ NH có vất vả nhưng luôn cảm thấy yên tâm. Đây cũng là động lực để các cán bộ NH không quản ngại khó khăn, bởi với mỗi cán bộ NH thì vừa tăng trưởng được dư nợ nhưng nợ xấu ở tỷ lệ thấp đó còn là niềm vui.