Chứng khoán tuần: Các cổ phiếu đầu tàu đang 'kiệt sức'?

Sau khi rơi khỏi đỉnh 680 điểm đầu tháng 7, chỉ số đã trượt dốc khá mạnh tới gần 32 điểm và phục hồi trong 5 phiên vừa qua. Vì thế việc chỉ số giảm vào ngày cuối tuần phát đi tín hiệu yếu dần của đà phục hồi đó.

Góc nhìn từ trụ

Mặc dù trong khá nhiều trường hợp VN-Index không phải ánh đúng diễn biến của thị trường, nhưng số lớn nhà đầu tư vẫn đánh giá xu thế chung qua chỉ số này. Khi nói xu thế thị trường tăng, tức là hàm ý tới chỉ số VN-Index trong một xu thế tăng. Nhận định này thường mang tính tổng quát vì hoàn toàn có trường hợp VN-Index tụt giảm liên tục, nhưng vẫn có cổ phiếu tăng hoặc ngược lại.

Một thực tế là việc tăng giảm của VN-Index phụ thuộc rất nhiều vào biến động giá của một nhóm cổ phiếu lớn. Mặc dù toàn bộ thị trường còn lại có thể trung hòa hoặc mạnh hơn nhóm cổ phiếu lớn đó, nhưng tác động của các mã vốn hóa lớn vẫn là yếu tố quan trọng nhất tới điểm tăng ở VN-Index.

Do đặc thù được tính toán dựa trên sự thay đổi vốn hóa của rổ cổ phiếu, nên VN-Index sẽ bị ảnh hưởng lớn từ sự thay đổi của các mã vốn hóa lớn nhất. Trong số 30 cổ phiếu vốn hóa lớn nhất có ảnh hưởng mạnh nhất lên VN-Index, mức độ chênh lệch cũng rất lớn. Cụ thể, nhóm này có 6 cổ phiếu vốn hóa trên 50.000 tỷ đồng, 10 cổ phiếu vốn hóa từ 10.000 tỷ đến dưới 50.000 tỷ, số còn lại vốn hóa tới gần 4.600 tỷ đồng.

Với mức vốn hóa quá chênh lệch nối trên, ảnh hưởng lớn nhất thuộc về Top 6 cổ phiếu trên 50.000 tỷ đồng vốn hóa, bao gồm VNM, VCB, GAS, VIC, CTG và BID. Nếu tính thêm 4 mã dẫn đầu của nhóm thứ 2, có vốn hóa sát mức 50.000 tỷ đồng nhất thì sẽ thêm MSN, BVH, HPG và MBB. Như vậy vốn hóa của Top10 ảnh hưởng đến VN-Index trải rộng từ 24.000 tỷ đồng đến 189.704 tỷ đồng.

Để có cái nhìn về sự tương quan giữa biến động giá của Top10 này với VN-Index, thậm chí là với HSX30-Index, có thể tạo một chỉ số chung cho nhóm 10 mã nói trên. Việc so sánh tương quan của chỉ số mới này với VN-Index và HSX30-Index có thể sử dụng hàm tính sự tương quan (Correlation) với mức +1 là hoàn toàn giống nhau và -1 là hoàn toàn khác nhau. Thời gian kiểm tra là trong 1 tháng giao dịch (20 phiên gần nhất).

Kết quả của chỉ số Top10 và HSX30-Index tối đa là +1 và tối thiểu là +0,82. Với VN-Index, tối đa là +1, tối thiểu là +0,81. Nói tóm lại, biến động giá của Top10 vốn hóa lớn nhất sàn HSX gần giống với biến động của cả VN-Index lẫn HSX30-Index.

Vì thế, liệu triển vọng VN-Index có thể tăng cao hơn trong thời gian tới hoàn toàn có thể nhìn từ góc độ các cổ phiếu dẫn dắt lớn nhất. Kể cả khi sự tương qua có giảm đi theo thời gian thì sức ảnh hưởng của các cổ phiếu trụ vẫn cực lớn.

Giá dầu Brent đang rơi vào xu thế giảm rõ ràng

Đầu tàu nào đủ khả năng dẫn dắt chỉ số?

Vốn hóa lớn nhất thị trường hiện tại là VNM, với trên 189.704 tỷ đồng. Điều thú vị là trong 20 ngày giao dịch gần nhất, VNM mạnh hơn VN-Index và hệ số tương quan là -0,12, tức là chuyển động khác với chỉ số. Trong khi VN-Index điều chỉnh giảm thì VNM lại đang tăng.

Vì thế VNM hoàn toàn có thể là ẩn số của thị trường lúc này. Kể cả khi VN-Index có bị rất nhiều cổ phiếu khác giảm giá kéo xuống thì VNM có thể là trụ giảm xóc, hãm đà rơi.

Tuy nhiên để thúc đẩy VN-Index tăng cao hơn, VNM lại gặp khó khăn ở đỉnh cao cũ tương đương 160.000 – 162.000 đồng. Hai phiên cuối tuần qua VNM đã chưa thể vượt được vùng kháng cự này. Nếu VNM thất bại và điều chỉnh, VN-Index sẽ bị gia tăng quán tính giảm điểm.

Trụ thứ hai là VCB, với 143.911 tỷ đồng. VCB đang có mối tương quan cao với VN-Index (0,74), tức là giá giảm đồng nhịp với chỉ số. Cổ phiếu này sau khi đạt đỉnh cao 58.500 đồng đã điều chỉnh xuống tận 52.000 đồng rồi đang phục hồi lên 54.000 đồng. Tuy nhiên VCB đã không vượt qua được mức giá trung bình 20 phiên gần nhất, thường được coi là ngưỡng kháng cự trong nhịp hồi.

Vì thế, VCB nếu phục hồi cao hơn thì tốt, nếu không, có khả năng giảm trở lại mức đáy đầu tiên là 52.000 đồng vốn đã chạm tới 6 phiên trước đó. Nếu yếu hơn nữa, giá có thể tìm xuống ngưỡng hỗ trợ thấp hơn ở 49.000 -50.000 đồng, vốn tương đương với đỉnh cũ hồi tháng 5/2016 và cũng tương đương với mức điều chỉnh 61,8% của sóng tăng tối đa vừa rồi.

GAS là cổ phiếu trụ thứ 3, với 111.966 tỷ đồng vốn hóa. GAS đang là vấn đề đau đầu nhất của VN-Index vì đã phá vỡ xu thế tăng trung hạn kéo dài suốt từ giữa tháng 1/2016 và rơi vào xu thế giảm rất rõ ràng. Cổ phiếu này đã điều chỉnh khoảng 13% kể từ đỉnh và để mất ngưỡng hỗ trợ ngắn hạn đầu tiên quanh 60.000 đồng.

Với diễn biến rất xấu của giá dầu thế giới – đã giảm 19,3% kể từ đỉnh – GAS bị tác động rất mạnh về tâm lý. Trước đó GAS tăng tới 143% cũng là nhờ giá dầu phục hồi. Vấn đề là GAS điều chỉnh chậm hơn giá dầu và thị trường chứng khoán Việt Nam đang ít chịu ảnh hưởng từ thị trường quốc tế hơn nhiều so với thời điểm cuối tháng 6 tới nửa đầu tháng 7.

Giá dầu hiện tại đang trụ lại được tại ngưỡng hỗ trợ quanh 43 USD/thùng, tương đương với mức hoàn tăng 38,2% của sóng tăng đầu năm. Nếu giá dầu không giảm sâu hơn, GAS có thể được hỗ trợ tốt về tâm lý. Ngược lại, nếu giá dầu tìm xuống các mức hỗ trợ sâu hơn ở 40 USD/thùng hay thậm chí là 37 USD/thùng, GAS sẽ kéo VN-Index xuống rất mạnh.

Các trụ lớn còn lại có mức vốn hóa đều thấp hơn 100.000 tỷ đồng, trong đó VIC đáng kể nhất với 98.932 tỷ đồng. Tuy nhiên VIC cũng đang gặp khó khăn trong việc phục hồi lại từ đáy 50.000 đồng. Hiện VIC chưa công bố kết quả kinh doanh nhưng ngày 2/8 tới sẽ có thêm gần 213,4 triệu cổ phiếu nữa được đưa vào giao dịch.

Trong nhóm còn lại, CTG, BID, BVH, MBB ở trạng thái trung tính sau khi đã điều chỉnh khá mạnh và hiện đang ở ngưỡng thấp so với đỉnh cũ. Hai cổ phiếu có triển vọng ngược nhau là HPG và MSN nhưng có vốn hóa tương đối nhỏ.

HPG có tin hỗ trợ từ kết quả kinh doanh cũng như chia thưởng và giá đã tạo được đỉnh cao mới trong lịch sử. Vì thế trên lý thuyết, HPG có khả năng tăng cao hơn nữa. Chỉ tiếc là vốn hóa của HPG đứng thứ 9 trong Top10, chỉ hơn 32.616 tỷ đồng một chút.

MSN vốn hóa lớn hơn, đứng thứ 7 trong Top10 và ngay sau BID. MSN rất tệ với xu thế giảm dài hạn lẫn trung hạn. Giá tuần này mất tới 4,5%, là blue-chips giảm sâu nhất thị trường. Giá MSN cũng đang tìm đáy thấp nhất kể từ năm 2011. Vì thế rất khó dự đoán MSN sẽ còn điều chỉnh tiếp đến đâu. Nếu như HPG tăng được bao nhiêu thì MSN hoàn toàn có thể đối nghịch.

Nếu nhìn sức mạnh thị trường qua nền tảng các cổ phiếu vốn hóa lớn nhất thì rõ ràng bức tranh không phải là tốt. Kịch bản lạc quan nhất cũng chỉ có thể là dập dình đi ngang nếu như các trụ vẫn mạnh và không yếu thêm. Nếu VNM, HPG, hai cổ phiếu mạnh nhất và có triển vọng nhất lúc này cũng không tốt hơn thị trường, khi đó cơ hội chung là rất kém.