Cổ phần hóa năm 2015: Thay người đứng đầu nếu chậm tiến độ

Ông Hoàng Văn Thu Phó cục trưởng Cục Tài chính DN

Mặc dù nhiệm vụ tái cơ cấu DNNN đặt ra cho năm 2015 rất quan trọng, nhưng theo kết quả thực hiện được công bố thì trong quý I/2015 tiến độ khá chậm, thưa ông?

Kết quả thực hiện tái cơ cấu DNNN trong năm 2014 và quý I/2015 được nhìn từ hai góc độ: CPH và thoái vốn. Năm 2014, cả nước đã thực hiện sắp xếp được 167 DN, tăng gấp 1,65 lần năm 2013. Trong đó, CPH 143 DN, tăng gấp gần 2 lần năm 2013. Kế hoạch năm 2015, cả nước còn phải CPH 289 DN. Tính đến hết quý I/2015, có 29 DN, gồm 3 tổng công ty Nhà nước và 26 DN đã được phê duyệt phương án CPH; 260 DN còn lại đều đã thành lập Ban chỉ đạo CPH. Có 207 DN đang tiến hành xác định giá trị DN, 81 DN đã có quyết định công bố giá trị DN.

Về công tác thoái vốn, tính đến ngày 24/3/2015 đã thoái được tổng cộng 4.937 tỷ đồng, thu về 6.987 tỷ đồng (bao gồm cả SCIC), bằng 1,4 lần giá trị sổ sách. Trong đó, lĩnh vực BĐS là 2.690 tỷ đồng, thu về 3.177 tỷ đồng (chiếm 45% tổng giá trị thu về từ thoái vốn); lĩnh vực bảo hiểm, tài chính là 613 tỷ đồng, thu về 622 tỷ đồng; bán vốn Nhà nước không cần nắm giữ tại các DN khác là 1.634 tỷ đồng, thu về 3.187 tỷ đồng.

Tuy nhiên, Ban chỉ đạo Đổi mới và Phát triển DN cũng đánh giá: Kết quả thoái vốn, CPH DNNN quý I/2015 vẫn chậm so với mục tiêu và mong muốn. Một trong những lý do theo tôi là trong quý I ngoài yếu tố thời gian nghỉ Tết dài còn có nguyên nhân nữa là số lượng DN còn lại có quy mô lớn, có mức độ phức tạp cao nên cũng góp phần khó khăn trong việc tổ chức xác định giá trị DN, xây dựng phương án CPH.

Thưa ông, nhìn lại một số trường hợp đấu giá CPH tại các sở giao dịch cho thấy, có những phiên kết quả rất thấp, trong khi đây là những đơn vị được đánh giá khá cao. Vậy đâu là lý do?

Thực ra, sự thành công hay không của các cuộc đấu giá CPH phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Về minh bạch thông tin thì hầu như cáo bạch của DN đã được công bố cụ thể theo quy định. Tuy nhiên, việc đấu giá thành công hay không còn phụ thuộc vào dòng vốn thị trường, phương án CPH. Nếu các DNNN khi xác định tỷ lệ nắm giữ của Nhà nước quá cao cũng không thể hấp dẫn NĐT.

Thời gian qua một số DN thuộc bộ GTVT thoái vốn và CPH rất nhanh, trong khi các bộ khác lại chậm. Phải chăng do cơ chế hay sức ép từ các bộ, ngành chưa đủ mạnh?

Trong 9 tháng cuối năm 2015, nhiệm vụ đặt ra còn phải thực hiện CPH 260 DN. Để đạt được mục tiêu này, Cục Tài chính DN đề ra các nhiệm vụ, giải pháp về hoàn thiện cơ chế chính sách; rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành cho phù hợp với Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại DN, Luật DN (sửa đổi), Luật Đầu tư (sửa đổi) và các văn bản hướng dẫn.

Trong các giải pháp Ban chỉ đạo Tái cơ cấu của Chính phủ đặt ra 9 tháng cuối năm có việc gắn chặt trách nhiệm của người đứng đầu với tiến độ CPH. Như vậy, tiến độ CPH phụ thuộc vào vai trò người đứng đầu và quyết tâm của bộ, ngành trong tái cơ cấu cũng như CPH DNNN.

Chúng tôi cũng cho rằng nhiệm vụ là rất nặng nề. Ban chỉ đạo Đổi mới và Phát triển DN cũng đưa ra giải pháp phải xử lý nghiêm, thay thế người đứng đầu đơn vị trong trường hợp các đơn vị không triển khai kịp thời lộ trình CPH, thoái vốn theo kế hoạch.

Gắn trách nhiệm cá nhân thì chế tài xử phạt thế nào?

Trong điều hành của Chính phủ, chế tài được thể hiện trong các văn bản hành chính về điều hành. Tại Quyết định 51 đã quy định rõ, trong 90 ngày sau CPH, DN phải đưa cổ phiếu lên sàn UPCoM. Và trong giải pháp mà Ban chỉ đạo Tái cơ cấu DNNN của Chính phủ cũng nói sẽ xử lý nghiêm những người đứng đầu có trách nhiệm trong việc chậm thực hiện phương án CPH.

Thời gian qua có rất nhiều DN chậm CPH, vậy đã có người đứng đầu đơn vị nào bị xử lý hay chưa?

Theo thông tin tôi cập nhật được thì chưa.

Tại cuộc họp giao ban Ban chỉ đạo Đổi mới và Phát triển DN mới đây, rất nhiều tổng công ty xin cho phép đấu giá theo lô lớn nhằm tìm được NĐT chiến lược có đủ năng lực tài chính. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Đây đúng là thực tiễn đòi hỏi, cần phải suy nghĩ nghiêm túc. Mục tiêu của đấu giá theo lô lớn là tìm được NĐT chiến lược có năng lực tham gia vào phương án CPH để cải tổ quản trị cho DN. Bộ Tài chính cũng đã nhận diện được đòi hỏi này. Sắp tới, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với bộ, ngành nghiên cứu để tạo cơ sở pháp lý cho quy định này.

Xin cảm ơn ông!