Đầu tư cho tam nông: Vốn nội “vượt mặt” vốn ngoại
Cuối tháng 6 vừa qua, Bộ NN&PTNT đã đưa ra đề xuất thành lập Câu lạc bộ Các nhà đầu tư vào nông nghiệp. Tổ chức này hình thành dựa trên cơ sở “nâng cấp” Nhóm công tác thu hút đầu tư nông nghiệp - nông thôn được ra đời vào tháng 2/2015 mà thành viên của nhóm bao gồm một số lãnh đạo vụ, cục của Bộ NN&PTNT và gần 30 DN “đầu tàu” đã và đang có ý định đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp.
Nhiều dự án hợp tác công tư lĩnh vực nông nghiệp đã bắt đầu triển khai với nguồn vốn hàng trăm triệu USD |
“Quả đầu mùa” của hợp tác công tư
Những ghi nhận ban đầu sau gần 5 tháng ra mắt Nhóm công tác thu hút đầu tư nông nghiệp - nông thôn, là hiện đã có khoảng hơn 10 dự án nông nghiệp lớn được khởi động tại các địa phương.
Ông Lê Văn Quang, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thủy sản Minh Phú cho hay, hiện dự án hiện đại hóa sản xuất giống tôm, cá rô phi thuần chủng của tập đoàn này đã bắt đầu thực hiện giai đoạn 1. Để thực hiện dự án này, các địa phương nuôi tôm trọng điểm như Sóc Trăng, Cà Mau, Ninh Thuận đã sát cánh cùng với DN để giải quyết nhanh chóng các khâu quy hoạch vùng nuôi và giao mặt đất, mặt nước tại từng tiểu vùng sản xuất.
Chỉ tính riêng tại Ninh Thuận, từ tháng 2/2015 đến nay, địa phương này đã quy hoạch và triển khai giao đất cho 4 vùng nuôi trọng điểm trong đó có hàng trăm cơ sở nuôi của các DN lớn như Minh Phú, C.P Việt Nam, Uni-President Việt Nam, Grobest & Imei Việt Nam. Theo báo cáo của UBND tỉnh Ninh Thuận, chỉ tính riêng nguồn ngân sách hỗ trợ các địa phương đầu tư hạ tầng cơ bản giai đoạn 2011-2015 đã đạt khoảng trên 200 tỷ đồng, số còn lại do các DN và trang trại đầu tư bằng nguồn vốn tư nhân hoặc vốn vay tín dụng.
Tương tự, ông Huỳnh Quang Đấu, Tổng giám đốc CTCP Rau quả thực phẩm An Giang (Antesco) cho hay, mặc dù DN của ông chưa chính thức tham gia vào các dự án hợp tác công tư. Tuy nhiên, từ cuối 2014 đến nay nhờ tham gia vào chương trình thí điểm cho vay theo chuỗi Antesco đã được UBND và các ban, ngành tại tỉnh An Giang tạo thuận lợi rất lớn để triển khai dự án đầu tư xây dựng nhà máy chế biến rau quả.
Nhờ nguồn vốn vay 100 tỷ đồng (lãi suất 10%/năm) từ các NHTM trên địa bàn tỉnh An Giang, Antesco đang sẵn sàng hoàn thiện nhà máy chế biến rau quả Bình Long với công suất chế biến 10.000 tấn sản phẩm/năm. Khi khánh thành nhà máy này, Antesco sẽ hợp tác với hàng chục ngàn hộ dân địa phương và thực hiện bán cổ phần cho nông dân theo hình thức góp vốn bằng đất nông nghiệp để hợp tác lâu dài, khép kín.
DN nội bỏ xa FDI
Ngoài những dự án kể trên, quan sát từ đầu năm 2015 đến nay, có hàng chục dự án đầu tư vào nông nghiệp khác đã và đang bắt đầu được triển khai thực hiện. Tập đoàn Him Lam sau hơn 20 năm gắn bó với lĩnh vực bất động sản, thời gian vừa qua đã liên kết với LienVietPostBank xây dựng đề án đầu tư phát triển cây mắc ca tại Tây Nguyên với tổng trị giá khoảng 20.000 tỷ đồng.
Trong khi đó, Tập đoàn Hòa Phát đã chi hơn 300 triệu USD cho việc sản xuất thức ăn chăn nuôi. Các tập đoàn DN tư nhân lớn khác như Vinaseed, Dabaco, T&T, Trung Thành, TH true MILK, Vinamit, Vingroup, Viettel, FPT, Vĩnh Hoàn… cũng đã đầu tư mỗi DN bình quân hàng trăm triệu USD cho các dự án trồng rau sạch, nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi bò sữa, bò thịt và sản xuất thức ăn chăn nuôi.
Với việc thành lập Câu lạc bộ Các nhà đầu tư vào nông nghiệp, Bộ NN&PTNT đang kỳ vọng 8 tỉnh tiên phong tái cơ cấu nông nghiệp (gồm Lào Cai, Nam Định, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Bình Định, Lâm Đồng, Đồng Tháp, Quảng Ninh) sẽ là lực lượng DN chủ lực để tạo ra sự đột phá trong đổi mới phương thức sản xuất kinh doanh.
Sự nhộn nhịp đầu tư của các tập đoàn lớn trong nước bắt đầu cho thấy sức thu hút của lĩnh vực nông nghiệp - nông thôn đang chuyển biến mạnh mẽ trong nội bộ khối DN nội địa. Những thống kê của Bộ KH&ĐT cho thấy, đến hết tháng 5 vừa qua, tổng nguồn vốn FDI đăng ký đầu tư vào lĩnh vực nông – lâm – thủy sản chỉ đạt khoảng 3,7 tỷ USD. Như vậy, với trên 500 dự án còn hiệu lực thì bình quân nguồn vốn đầu tư mỗi dự án chỉ ở mức 7 triệu USD.
Điều này cho thấy, các tập đoàn lớn trong nước đang tỏ ra vượt trội về cả quy mô cũng như số lượng các dự án có mức đầu tư hàng trăm triệu Mỹ kim vào lĩnh vực tam nông. Và đây cũng có thể xem là một trong những tín hiệu vui sau gần 2 năm Chính phủ phê duyệt đề án tái cơ cấu toàn diện ngành nông nghiệp trên phạm vi cả nước. Bởi việc “dàn trận” đội quân DN nội địa chủ lực đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp nông thôn với những dự án hợp tác công tư bài bản ban đầu sẽ tạo ra môi trường hợp tác cạnh tranh và bình đẳng.
Trong chừng mực nhất định khối DN nội địa tiên phong sẽ tận dụng được nhiều chính sách ưu đãi về tài chính, về thủ tục, chi phí đầu tư để không kém cạnh khối DN nước ngoài khi họ đổ bộ vào lĩnh vực vốn là thế mạnh của nền kinh tế Việt Nam.
Gần 30 DN lớn trong nước đã rót hàng ngàn tỷ đồng vào 8 tỉnh thí điểm tái cơ cấu nông nghiệp trên địa bàn cả nước. |