Đẩy mạnh thanh toán dịch vụ công qua ngân hàng

Tham dự Hội thảo có TS. Bùi Sĩ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội; Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Nguyễn Kim Anh, đại diện một số bộ, ngành; các vụ cục thuộc NHNN, tập đoàn, doanh nghiệp và nhiều ngân hàng thương mại…

Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh phát biểu tại Hội thảo.

Mục tiêu lớn

Hội thảo được tổ chức nhằm đánh giá thực trạng thanh toán dịch vụ công ở Việt Nam hiện nay, các mô hình thành công trong thanh toán dịch vụ công không dùng tiền mặt, góp phần thực hiện Quyết định số 241/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt về Đề án đẩy mạnh thanh toán qua ngân hàng đối với các dịch vụ công như thuế, điện, nước, học phí, viện phí và chi trả các chương trình an sinh xã hội (gọi tắt là Đề án 241). Bên cạnh đó, Hội thảo cũng đề xuất các giải pháp ứng dụng công nghệ nhằm đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt tại các ngân hàng thương mại.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh nhấn mạnh, Hội thảo nhằm tạo cơ hội để các bên liên quan, bao gồm đơn vị cung ứng dịch vụ công, đơn vị cung cấp sản phẩm dịch vụ, giải pháp thanh toán và các cơ quan quản lý chuyên ngành cùng nhau nhìn nhận về bức tranh chung đối với tình hình thanh toán dịch vụ công qua ngân hàng. Từ đó, xác định những những tồn tại cũng như những khó khăn, vướng mắc, rào cản cụ thể để cùng nhau đưa ra các biện pháp thiết thực nhằm tháo gỡ các vướng mắc đó, góp phần thúc đẩy việc thanh toán qua ngân hàng đối với dịch vụ công, đồng thời, triển khai có hiệu quả Đề án 241.

Được xây dựng với mục tiêu đẩy mạnh thanh toán dịch vụ công và chi trả an sinh xã hội qua ngân hàng góp phần xây dựng Chính phủ điện tử, nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ ngân hàng của nền kinh tế và phát triển thanh toán không dùng tiền mặt, Đề án 241 xác định mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 sẽ có: 80% giao dịch nộp thuế tại các thành phố trực thuộc trung ương, thành phố thuộc tỉnh thực hiện qua ngân hàng; 70% số tiền điện tại địa bàn thành phố, quận, thị xã thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được thanh toán qua ngân hàng; 50% cá nhân, hộ gia đình ở các thành phố lớn thực hiện thanh toán tiền nước qua ngân hàng; 80% số sinh viên tại các trường đại học, cao đẳng nộp học phí qua ngân hàng; 50% bệnh viện tại các thành phố lớn chấp nhận thanh toán viện phí qua ngân hàng và 20% số tiền chi trả an sinh xã hội được thực hiện qua ngân hàng.

Đồng thuận cao

Ngay từ khi xây dựng cho đến khi được phê duyệt, Đề án đã nhận được sự đồng thuận, ủng hộ từ các bộ, ngành, địa phương và đến nay, sau khi Đề án được phê duyệt, các bộ, ban, ngành, UBND các tỉnh, thành phố đã tích cực hưởng ứng triển khai, trong đó nhiều đơn vị đã ban hành kế hoạch chi tiết nhằm thực hiện Đề án.

Thời gian qua, NHNN đã nghiên cứu và phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, đơn vị liên quan xây dựng các cơ chế, chính sách, chương trình nhằm thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt nói chung cũng như thanh toán dịch vụ công nói riêng; đồng thời, chỉ đạo các tổ chức tín dụng đầu tư hạ tầng, nghiên cứu phát triển đa dạng sản phẩm dịch vụ thanh toán tiện ích, kết nối với các cơ quan liên quan (thuế, hải quan, kho bạc nhà nước, điện lực, bảo hiểm xã hội, bệnh viện..), đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng trong thanh toán đối với dịch vụ công.

Đến nay, đã có 50 ngân hàng thỏa thuận phối hợp thu thuế điện tử với thuế, hải quan, trên phạm vi 63 tỉnh, thành phố và 768 quận, huyện trên cả nước; 26 ngân hàng thỏa thuận với các công ty điện lực cung ứng dịch vụ thu hộ tiền điện trên phạm vi toàn quốc; 26 ngân hàng triển khai phối hợp thu tiền nước tại hơn 20 tỉnh, thành phố; 11 ngân hàng triển khai phối hợp thu tiền học phí, đa số được triển khai tại các trường đại học; 6 ngân hàng phối hợp triển khai dịch vụ thu hộ viện phí tại các bệnh viện lớn; 5 ngân hàng phối hợp chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội.

Đã có 26 ngân hàng thỏa thuận với các công ty điện lực cung ứng dịch vụ thu hộ tiền điện trên phạm vi toàn quốc.

Bên cạnh việc thanh toán dịch vụ công theo các phương thức truyền thống bằng chứng từ giấy, còn có nhiều phương thức thanh toán mới, hiện đại, dễ sử dụng cho khách hàng lựa chọn như: dịch vụ trích nợ tự động, thanh toán thẻ, giao dịch tại ATM, POS, sử dụng dịch vụ internet banking, mobile banking, sử dụng ví điện tử...

Mở rộng đến vùng sâu, vùng xa

Tuy nhiên, trên thực tế, việc thanh toán qua ngân hàng đối với dịch vụ công vẫn còn khiêm tốn, phạm vi triển khai chủ yếu tập trung vào nhóm đối tượng khách hàng là các tổ chức, doanh nghiệp hoặc tại các tỉnh, thành phố lớn, điều kiện kinh tế phát triển.

Thời gian qua, NHNN đã đẩy mạnh truyền thông nhằm trang bị cho người dân kiến thức sử dụng các dịch vụ tài chính, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, thanh toán các dịch vụ công qua ngân hàng với hình thức sáng tạo và phong phú. Điển hình, các chương trình giáo dục tài chính cộng đồng như “Tiền khéo tiền khôn” và “Những đứa trẻ thông thái” đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của công chúng, các cơ quan, tổ chức quốc tế.

Thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục đẩy mạnh truyền thông, đặc biệt là hướng tới khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, để tăng cường khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính và thanh toán dịch vụ công qua ngân hàng, góp phần triển khai hiệu quả Đề án 241.

Nhìn thẳng vào thực trạng thanh toán dịch vụ công qua ngân hàng hiện nay, các đại biểu tham dự hội thảo đã trình bày các bài tham luận, thuyết trình xoay quanh chủ đề thực trạng, khuôn khổ pháp lý và cơ chế chính sách về thanh toán qua ngân hàng đối với dịch vụ công.

Những tranh luận, cho thấy bức tranh bao quát nhất về cơ sở hạ tầng thanh toán dịch vụ công và các giải pháp để thúc đẩy thanh toán dịch vụ công qua ngân hàng.