Dự thảo Luật lao động (sửa đổi): Chỉnh sửa để không “lệch pha”

	Dự luật Lao động: Doanh nghiệp sẽ chủ động xây dựng thang, bảng lương
	Dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi): Tăng giờ làm thêm, tuổi nghỉ hưu

Ghi nhận tại hội thảo góp ý sửa đổi dự thảo Bộ Luật Lao động do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp cùng các hiệp hội doanh nghiệp tổ chức ngày 14/5, cộng đồng DN đã nêu ra nhiều vấn đề băn khoăn xung quanh các thay đổi của dự thảo này.

Bộ Luật Lao động có tác động sâu rộng tới môi trường kinh doanh

Thực thi cam kết, đảm bảo đồng bộ

Ông Bùi Sỹ Lợi - Phó chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội nêu 4 lý do quan trọng khi quyết định đưa ra dự thảo Luật Lao động sửa đổi lần này. Thứ nhất, cần thể chế hóa các nghị quyết của Đảng, đặc biệt là nghị quyết số 27 của Trung ương Đảng đối với chính sách tiền lương công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và các DN.

Thứ hai, thể hiện các cam kết chính trị của Việt Nam đối với các FTA như CPTPP và sắp tới là EVFTA. Thứ ba, đảm bảo tính khả thi trong quá trình thực thi các điều kiện về tiêu chuẩn lao động đáp ứng nhu cầu của quốc tế. Cuối cùng là để đảm bảo phù hợp với Hiến pháp và sự đồng bộ của hệ thống pháp luật, đồng thời khắc phục những tồn tại, vướng mắc để hoàn thiện đánh giá, tổng kết của Chính phủ về pháp luật lao động trong 5 năm vừa qua.

Ông Bùi Sỹ Lợi cho hay, trong dự thảo lần này, thang lương, bảng lương, tiền thưởng sẽ do DN tự quyết định, nhưng phải đảm bảo nguyên tắc tiền lương phản ánh giá cả sức lao động theo mặt bằng chung của thị trường. Bên cạnh đó, dự thảo cũng nới giờ làm việc cho một số ngành nghề đặc thù như dệt may, da giày, thủy sản, điện tử,... Cá biệt giờ làm thêm có thể lên đến 400 giờ. Mục tiêu tăng giờ làm thêm là nhằm đáp ứng nhu cầu của cả DN và người lao động, vì hiện tại lương cơ bản còn thấp và thu nhập của phần lớn lao động không đủ sống.

Bổ sung thêm một số thay đổi đáng chú ý, ông Mai Đức Thiện - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ LĐ-TB&XH cho biết, Bộ đang lấy ý kiến toàn dân về việc bổ sung thêm ngày nghỉ lễ 27/7 với mục đích nâng tầm ý nghĩa tri ân đối với những người có công với cách mạng, đồng thời cũng nhằm cân đối các ngày nghỉ trong năm bởi hiện tại, phần lớn các dịp nghỉ lễ của đất nước đều rơi vào 6 tháng đầu năm.

Ông Thiện phân tích, có ý kiến cho rằng thời gian nghỉ Tết Âm lịch của Việt Nam đang “lệch pha” so với thế giới và dài hơn các nước trong khu vực, ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất của DN. Do đó, ban soạn thảo đưa ra 2 phương án về thời gian nghỉ Tết Âm lịch. Phương án 1 giữ nguyên quy định hiện hành, người lao động được nghỉ 5 ngày Tết Âm lịch, nếu ngày nghỉ tết trùng với ngày nghỉ hàng tuần thì được nghỉ bù vào ngày kế tiếp. Phương án 2, người lao động được nghỉ 5 ngày Tết Âm lịch, nhưng nếu ngày nghỉ tết trùng với ngày nghỉ hàng tuần thì không được nghỉ bù.

Đề xuất nới ngày nghỉ, chưa nới tuổi hưu

Đánh giá tổng thể về dự thảo Bộ Luật Lao động (sửa đổi), ông Trương Văn Cẩm - Tổng Thư ký Hiệp hội Diệt may Việt Nam cho rằng, dự thảo đã tiếp thu rất nhiều ý kiến từ hiệp hội, DN các ngành hàng, trong đó có rất nhiều nội dung sửa đổi mà các DN trong ngành dệt may thấy hợp lý. Tuy nhiên ông lo ngại trong dự thảo Bộ Luật Lao động (sửa đổi) có quy định khoảng trên 20 nội dung cần có hướng dẫn từ các nghị định, thông tư, sẽ gây nhiều phiền hà, mất thời gian sau khi luật đi vào thực thi do thiếu văn bản hướng dẫn thi hành.

“Nên có nghị định hướng dẫn đi kèm luật luôn, thì khi DN góp ý mới bao quát hết được các nội dung. Tránh tình trạng như trước đây, sau khi Bộ Luật Lao động 2012 đi vào thực hiện mới ban hành nghị định và thông tư thì rất nhiều nội dung chồng chéo”, ông Cẩm nhấn mạnh.

Góp ý về quy định thời gian nghỉ lễ trong năm, ông Cẩm cho rằng, không nên thay đổi thời gian nghỉ Tết Âm lịch. Vì trong ngành dệt may có nhiều lao động làm xa nhà, nên DN thường cho người lao động nghỉ tết thêm, thậm chí nghỉ tới hết ngày 15 tháng Giêng. Điều đó sẽ giúp người lao động có thêm động lực làm việc.

Về việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu, xu hướng thế giới là tăng, tuy nhiên việc tăng hay không và tăng vào thời điểm nào còn phụ thuộc nhiều vào trình độ kinh tế - xã hội của đất nước, không chỉ phụ thuộc tuổi thọ hay một số vấn đề khác.

Ông Cẩm phân tích, hiện nay Việt Nam vẫn đang ở thời kỳ cơ cấu dân số vàng, tới năm 2035 mới kết thúc thời kỳ này và bắt đầu già hoá dân số. Ngoài ra cần nhìn nhận thực tế là lao động trong độ tuổi rất đông, song kém hiệu quả. Vì vậy nếu tiếp tục duy trì bộ máy kém hiệu quả trong khi có rất nhiều sinh viên ra trường mà chưa kiếm được việc làm, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến vấn đề giải quyết việc làm.

“Đề nghị thời điểm tăng tuổi nghỉ hưu là khi Việt Nam gần kết thúc thời kỳ cơ cấu dân số vàng và trở thành nước công nghiệp, đồng thời các cơ quan nhà nước thu hẹp ở khu vực hành chính sự nghiệp, tinh giản bộ máy đến mức hợp lý. Vì vậy, khu vực hành chính sự nghiệp nên tăng tuổi nghỉ hưu trước, khu vực sản xuất có độ trễ và tăng sau”, ông Cẩm đề xuất.

Đồng quan điểm trên, đại diện từ các hiệp hội ngành hàng da giày, thuỷ sản… cũng cho rằng cần kéo giãn thời gian thực hiện chính sách tăng tuổi nghỉ hưu. Bà Đỗ Thị Thuý Hương - Hiệp hội DN điện tử Việt Nam đề xuất nên tăng thời gian làm ngoài giờ thêm 100 giờ/năm so với hiện hành.

Tán thành phương án giữ nguyên thời gian nghỉ tết như hiện hành, bà Hương và nhiều hiệp hội cho rằng ngày 27/7 là không phù hợp, nên chọn một ngày khác trong khoảng thời gian giữa tháng 6 và tháng 7.