Đức Cơ, nơi ấy anh về…

Đã hơn 40 năm, kể từ khi kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ước nguyện đưa những người con Việt Nam đã hy sinh vì nền độc lập của các nước bạn và sự hòa bình của thế giới về với quê hương vẫn chưa trọn. Bên cạnh những gia đình đã tìm ra phần mộ liệt sĩ người thân của mình thì còn rất nhiều gia đình liệt sĩ vẫn đang khát khao, mòn mỏi đi tìm kiếm người thân hy sinh trên khắp các chiến trường. Trong số 1.352 liệt sĩ được cất bốc, quy tập về Nghĩa trang liệt sĩ Đức Cơ, Gia Lai hiện tại thì có đến 1.249 liệt sĩ chưa xác định được tên tuổi.

Lễ cắt băng khánh thành Nghĩa trang Đức Cơ, Gia Lai

Ông Hoàng Cao Vân – Nguyên Bí thư huyện ủy đầu tiên của huyện Đức Cơ, Trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy Gia Lai bùi ngùi nhớ lại. Ông lên Đức Cơ từ năm 1965. Ngày ấy, mảnh đất B4 này là nơi tập kết của những đoàn quân tình nguyện Việt Nam sang giúp nhân dân Campuchia giành độc lập, thoát khỏi hoạ diệt chủng. Từ đây hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam đã sát cánh cùng nhân dân Campuchia anh dũng chiến đấu, hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc và nghĩa vụ quốc tế cao cả. Để rồi hôm nay, đây cũng là nơi đón các anh về đất mẹ - tổ quốc. Ông nhìn xa xăm và bảo, mỗi năm, thường có hai đợt đi tìm hài cốt liệt sĩ ở các nước bạn nhưng cũng còn phải nhiều năm nữa mới có thể rước hết các anh về. Những liệt sĩ có tên tuổi, phần mộ sau khi tìm thấy đã được đưa về địa phương, còn ở lại đây là những chiến sĩ không xác định được danh tính. Dù rằng hồi ấy, mỗi người đều ghi tên tuổi và quê quán mình bỏ vào lọ penicillin, nhưng các anh chủ yếu bị đánh phục kích, trên đường hành quân, có khi bị trúng bom, hay bị địch bắt rồi giết nên không còn các di vật có thể xác định lại quê quán cũng như tên tuổi.

Gia đình ông Nguyễn Văn Tiến (cháu) xúc động khi tìm được mộ liệt sĩ Trần Văn Hộ hy sinh năm 1967 trong chiến dịch playme.

Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Thế Dũng cho biết, Nghĩa trang liệt sĩ huyện Đức Cơ nằm ở khu vực biên giới Việt Nam và Campuchia, được đầu tư xây dựng từ năm 1993 để phục vụ công tác tìm kiếm, cất bốc, an táng và quản lý, chăm sóc phần mộ các liệt sĩ hy sinh trên địa bàn huyện Đức Cơ. Đến năm 2000, Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Campuchia ký Hiệp định về tìm kiếm, cất bốc và hồi hương hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh ở Campuchia về nước. Từ đó đã được Trung ương cho chủ trương đầu tư để mở rộng với quy mô trên 2.000 mộ để phục vụ công tác quan trọng này. Vị trí là nghĩa trang liệt sĩ biên giới quốc gia, là cơ sở để sau này Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho đầu tư nâng cấp nghĩa trang liệt sĩ huyện Đức Cơ với quy mô 4.000 mộ. Nhưng do tình hình kinh tế còn khó khăn, ngân sách Nhà nước chưa đáp ứng kịp nên dự định đó chỉ được hiện thực hóa sớm với tấm lòng đền ơn, đáp nghĩa, tri ân các liệt sĩ của cán bộ nhân viên Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt Nam. Với khoản kinh phí 50 tỷ đồng toàn bộ Nghĩa trang Đức Cơ đã được xây dựng, nâng cấp, mở rộng với nhiều hạng mục như: Đài liệt sĩ, Tháp chuông, Quả chuông bằng đồng nặng 8 tấn, Sân hành lễ, Nhà tưởng niệm, ốp đá bazan toàn bộ 1.356 mộ liệt sĩ đã có hài cốt. Quy mô nghĩa trang được mở rộng lên 5.000 ngôi mộ.

Nữ cựu chiến binh binh đoàn 559, sư đoàn 12 thắp hương đồng đội

Bà Nguyễn Vĩnh Liên, dân công trên tuyến đường 9 năm xưa không giấu nổi giọt nước mắt xúc động nghẹn ngào khi nhìn thấy nghĩa trang mới khang trang đẹp đẽ. Từ đây những người đồng đội của bà sẽ thêm ấm lòng trong những ngôi nhà mới ấm áp và đẹp đẽ. Dù các anh chưa thể trở về nơi chôn rau cắt rốn, cũng chưa thể gắn tên lên bia mộ, song ở đây giữa những nghĩa tình của đồng đội cũng như người dân, các anh chắc cũng thấy thanh thản và siêu thoát

Những người lính trẻ đang chăm sóc mộ đồng đội

Thắp những nén nhang thành kính cho từng ngôi mộ, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam Phạm Huy Hùng nghẹn lời “Cũng như nhiều năm qua, sự góp sức nhỏ nhoi của 18.000 cán bộ nhân viên VietinBank chỉ mong bày tỏ lòng biết ơn vô hạn và sự tri ân sâu sắc đối với các Anh hùng liệt sĩ đã anh dũng chiến đấu, hy sinh và cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ chủ quyền của đất nước”. Từ năm 2009 – 2012, VietinBank đã và đang đầu tư kinh phí hỗ trợ tại tỉnh Gia Lai với tổng số tiền gần 80 tỷ đồng. Trong công tác đền ơn đáp nghĩa tri ân với các anh hùng liệt sĩ, VietinBank còn đầu tư kinh phí 6 tỷ đồng để xây dựng Đài Liệt sĩ mặt trận Tây Nguyên Quân đoàn 3. Đặc biệt công tác hỗ trợ an sinh xã hội của VietinBank với gần 22 tỷ đồng để xây dựng 476 căn nhà ở cho các hộ nghèo, xây dựng nhà văn hóa nhà sinh hoạt cộng động làng K’lot xã Kongang, huyện Đăkđoa, Trường mầm non… VietinBank đã và đang làm ấm lòng những người con trên mảnh đất Tây Nguyên mà những người thân của họ đã từng hy sinh máu thịt vì sự thanh bình của tổ quốc.

Bài, ảnh Minh Ngọc