Hệ lụy với thuế đánh vào ATM
Theo quy định của pháp luật, tất cả chi phí đầu vào liên quan đến ATM, thì đều được hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT). Thế nhưng theo phản ánh của các NHTM, vừa qua khi thanh tra kiểm tra các kỳ thuế năm 2013 trở về trước, một số NHTM đã bị cơ quan thuế truy thu, xử phạt khi thực hiện quy định khấu trừ thuế GTGT đối với chi phí đầu vào ATM.
Cộng thêm chi phí các NH phải tính toán vào phí dịch vụ và khách hàng sẽ là người phải chịu hậu quả |
Phản ánh của các NHTM cho biết, chi phí đầu vào cho ATM gồm thuê địa điểm, vận chuyển, bảo trì, bảo dưỡng, thuê vệ sinh, thuê hệ thống kết nối báo động đến công an (cảnh báo an ninh), hoặc giấy in đặt trong máy… đều chịu thuế GTGT đầu vào. Trên máy ATM chỉ có ba giao dịch chính là sao kê, rút tiền mặt và chuyển tiền trong hệ thống đều đã có thuế GTGT đầu ra.
Trong khi đó, theo quy định về thuế, thuế GTGT đầu vào cho việc phục vụ cho máy ATM phải được khấu trừ 100%, thế nhưng cơ quan thuế vừa qua không cho các NHTM được khấu trừ 100% với lý do cho rằng máy ATM là công cụ cấp tín dụng, trên máy có sử dụng thẻ tín dụng, giao dịch rút tiền mặt là hoạt động cấp tín dụng chứ không phải giao dịch thanh toán. Theo đó, cơ quan thuế yêu cầu các NHTM phải phân bổ theo tỷ lệ giữa doanh thu dịch vụ trên tổng doanh thu của NH.
Tuy nhiên các NH cho rằng, kể cả thực hiện khấu trừ như vậy thì tỷ lệ này rất thấp, chưa đến 1% doanh thu. Nên giữa việc khấu trừ 100% với không được khấu trừ thì nó sẽ ảnh hưởng là NHTM phải ghi nhận chi phí cho máy ATM nhiều hơn. Và như vậy, chi phí đầu tư cho ATM phải đội lên và không thể hiện đúng bản chất ATM là phục vụ thanh toán.
Nhìn ở góc độ kế toán NH, một chuyên gia cho biết, về bản chất nghiệp vụ NH, cơ quan thuế yêu cầu như vậy là không đúng vì ATM không phải là công cụ cấp tín dụng mà cung cấp dịch vụ thanh toán. Và như vậy, thuế GTGT đầu vào phải được khấu trừ 100%.
Cán bộ kế toán của một NHTM cho hay, kể cả quy lãi thu được do sử dụng rút tiền trên thẻ ATM thì chỉ khi khách hàng không thanh toán, quá hạn thanh toán thì mới bắt đầu thu lãi, nhưng phần lãi này rất nhỏ so với hoạt động thu phí trên ATM chứ không phải tỷ lệ trọng yếu. Ngược lại, điều này chỉ tăng thêm việc cho các NH bởi họ phải bóc tách số liệu. Và điều này góp làm tăng chi phí lên trong khi đó giao dịch này trên tổng giá trị giao dịch quá nhỏ.
Các NH cho biết, nếu cơ quan thuế vẫn tiếp tục giữ quan điểm của mình như hiện nay sẽ tác động rất lớn đến chủ trương thanh toán không dùng tiền mặt mà Chính phủ đã đề ra. Bởi lẽ, hiện NHTM hoạt động khá khó khăn. Việc đầu tư vào máy ATM phục vụ cho chủ trương không dùng tiền mặt đã rất tốn kém và rất nhiều NH lỗ. Bởi nếu bóc tách riêng hoạt động ATM là lỗ, vì phí thu được thì ít mà tổng đầu tư lại rất lớn. Nay lại gánh thêm phần thuế GTGT, nghĩa là phải cộng thêm vào chi phí đầu tư. Khi chi phí đầu tư tăng thêm như vậy sẽ càng không khuyến khích NHTM đầu tư vào hệ thống ATM để phục vụ cho chủ trương thanh toán không dùng tiền mặt.
Theo các chuyên gia, mặt trái của việc phải cộng thêm chi phí như vậy sẽ khiến các NH phải tính toán vào phí dịch vụ và khách hàng sẽ là người phải chịu hậu quả. Hoặc nếu các NHTM buộc phải giữ nguyên phí dịch vụ thì không còn cách nào khác họ sẽ phải giảm đầu tư để tránh tình trạng tiếp tục lỗ.
“Nếu không tăng phí dịch vụ thì các NHTM sẽ giảm đầu tư. Như vậy, sẽ không khuyến khích được NHTM phát triển mạnh hạ tầng ATM và sẽ ảnh hưởng lớn đến chủ trương thanh toán không dùng tiền mặt mà Chính phủ đang quyết tâm thực hiện”, một chuyên gia phân tích.