Hồ tiêu được mùa, được giá vẫn lo
Gia đình ông Phan Văn Nhật ở xã Năm Jang (Đắk Song, Đắk Nông) có 6,5 ha hồ tiêu với khoảng 10. 000 trụ. Năm nay, gia đình ông thu hoạch gần 2,5 tấn tiêu sạch, với mức giá 140 nghìn đồng/kg, sau khi trừ các chi phí còn lãi khoảng 2,8 tỷ đồng. Ông Nhật cho biết: Cây hồ tiêu được mùa, giá lại cao khiến người nông dân rất phấn khởi, không còn phải chịu cảnh, được mùa mất giá như mấy năm trước. Với diện tích trồng hồ tiêu phát triển khá nhanh, Đắk Song đang trở thành một trong những "thủ phủ" hồ tiêu tại Tây Nguyên. Còn tại Gia Lai, thương hiệu hồ tiêu Chư Sê nổi tiếng hiện có diện tích khoảng 4.000 ha, nằm trên địa bàn 2 huyện Chư Sê và Chư Pưh. Riêng huyện Chư Sê có gần 2.200 ha, trong đó diện tích tiêu đang thời kỳ kinh doanh đạt gần 2.000 ha. Năm nay, do thời tiết thuận lợi nên cây tiêu đậu quả nhiều, chất lượng tốt. Sản lượng hồ tiêu tại huyện Chư Sê ước đạt 6.700 tấn, chiếm 44% sản lượng toàn tỉnh Gia Lai.
Niềm vui được mùa năm nay do giá hồ tiêu trên thị trường ở mức khá cao. Đầu mùa thu hoạch, hồ tiêu được các đại lý thu mua với giá khoảng 120 nghìn đồng/kg, đến nay, tăng lên 140 nghìn đồng/kg tăng khoảng 40 nghìn đồng/kg so với năm 2011. Đây là mức giá cao nhất trong nhiều năm gần đây. Với mức giá này, tại các địa phương trồng nhiều hồ tiêu ở Gia Lai, Đắk Lắk hay Đắk Nông nhiều hộ dân đã trở thành tỷ phú. Ông Đinh Văn Tính - Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Nông thôn Việt Nam (Agribank) chi nhánh Đắk Song (Đắk Nông) cho biết: Hồ tiêu được mùa, được giá. Nhiều người dân không những thực hiện nghiêm túc việc trả vốn, lãi cho ngân hàng mà còn dư giả gửi tiết kiệm. Có nhà gửi đến vài tỷ đồng.
Đặc biệt, cũng như cà phê hiện nay mặc dù giá hồ tiêu trên thị trường khá cao, nhưng nhiều hộ nông dân vẫn chủ động "găm" hàng, chờ giá cao hơn nữa mới bán. Do việc cất giữ hồ tiêu không khó. Hồ tiêu khô có thể đóng bao, để vài năm trong nhà vẫn không hư hỏng. Giá "leo thang", khiến doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu gặp khó trong việc thu mua nguyên liệu. Bên cạnh việc phải đối phó với việc "găm" hàng trong dân, các doanh nghiệp còn phải cạnh tranh gay gắt với các thương nhân Trung Quốc, sẵn sàng đến tận nhà dân, thu mua với giá cao, trả "tiền tươi"…
Trong thực tế, phía sau niềm vui được mùa cây hồ tiêu vẫn để lại nỗi lo cho người trồng… Có nhiều người cười, nhưng cũng không ít kẻ khóc với cây hồ tiêu. Cây hồ tiêu rất khó trồng, đòi hỏi kỹ thuật cao. Nhưng hiện nay do giá tiêu trên thị trường liên tục tăng, năm sau cao hơn năm trước nhiều hộ dân tìm mọi cách nâng cao năng suất cây hồ tiêu. Một số lạm dụng phân bón quá mức khiến đất trồng tiêu thoái hóa, đặc biệt khả năng đề kháng bệnh tật của cây tiêu sút giảm. Ông Nguyễn Đức Thắng ở xã Chư Don (Chư Pưh, Gia Lai) chia sẻ: Từ khi phát hiện cây hồ tiêu bị bệnh, gia đình đã chạy chữa cả chục triệu đồng tiền thuốc nhưng tiêu vẫn cứ chết, điều đáng ngại hơn đó là bệnh này lây lan rất nhanh. Hiện diện tích cây hồ tiêu nhiễm bệnh tại Chư Sê, Chư Pưh nước đã lên khoảng 550 ha. Hộ ít thì chết vài chục trụ, bình thường thì vài trăm trụ, có hộ lên đến cả nghìn trụ, nhiều hộ chết trắng cả vườn. Giấc mơ đổi đời tan vỡ. Nhiều người lâm vào cảnh trắng tay, nợ nần chồng chất. Chưa hết, do cây hồ tiêu đang cho thu nhập cao nhiều hộ nông dân đã không ngần ngại phá bỏ diện tích trồng cà phê, cao su, hoa màu… chuyển sang trồng hồ tiêu. Điều này, theo nhiều người có thể dẫn đến nguy cơ khủng hoảng thừa, như đã từng xảy ra với cây sắn, chanh dây... khiến nhiều người nông dân lao đao, tay trắng lại hoàn trắng tay.
Trung Anh