Hóa giải bài toán khó cho phim thiếu nhi

	Thị trường sách thiếu nhi: “Hàng nội” thất thế
	Thiếu lắm những bài hát cho thiếu nhi

Điện ảnh Việt thời gian qua, một sự thật đáng lo ngại chính là phim Việt cho thiếu nhi Việt không có nhiều. Các em nhỏ ở nước ta vì thế rất “khát” những bộ phim điện ảnh, phim truyền hình dành riêng cho lứa tuổi do các nhà sản xuất Việt thực hiện. Thị trường tiềm năng nhưng phim cho các em nhỏ ở nước ta bị các tác phẩm quốc tế “chiếm” ngay trên sân nhà và đó là một bài toán cần được những người làm điện ảnh Việt đưa ra đáp án.

Anh em siêu quậy là phim điện ảnh duy nhất cho thiếu nhi chiếu rạp trong năm 2017

Lý giải việc phim thiếu nhi Việt không có nhiều và nếu có cũng chưa thật sự chất lượng, nhiều nhà sản xuất phim cho rằng làm phim thiếu nhi khó nên chưa mạnh dạn đầu tư bởi nhiều nguyên nhân: Thiếu kịch bản, thiếu diễn viên “nhí”, lợi nhuận thấp và dễ bị lỗ.

Các đạo diễn thì ngại đề tài phim thiếu nhi do việc quay rất khó khi diễn viên là trẻ con, kịch bản lại ít và càng hiếm kịch bản hay, kịch bản phim lại do người lớn viết nên bao giờ các nhân vật trong phim thường thành “cụ non”. Trên thực tế nhiều đợt vận động sáng tác cho trẻ em trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật thực chất chỉ là “cưỡi ngựa xem hoa” và không cho lại những kịch bản có chiều sâu.

Một con số thống kê của các rạp chiếu lớn ở nước ta đã phản ánh rõ nét sự thiếu vắng phim Việt cho thiếu nhi Việt. Năm 2016, Việt Nam có khoảng 40 bộ phim điện ảnh, nhưng chỉ có một phim cho thiếu nhi. Đến năm 2017, phim điện ảnh gần 60 tác phẩm nhưng chỉ có duy nhất bộ phim Anh em siêu quậy của đạo diễn Lê Bảo Trung.

Giới làm nghề vẫn không dám mạo hiểm về phim cho thiếu nhi, bởi rằng viết kịch bản phim cho trẻ em không đơn giản như các đối tượng khán giả khác vì viết kịch bản phim thiếu nhi đòi hỏi tác giả phải hiểu tâm lý và tìm được tiếng nói chung với trẻ, đề tài phải gần gũi, ngôn ngữ phải được chắt lọc, trong sáng.

Trong khi đó, kịch bản phim cho thiếu nhi do người lớn viết thường bị cường điệu, nhân vật trong phim “già trước tuổi” và vì thế không phù hợp tâm lý, sự tiếp nhận của khán giả nhí. Tại Việt Nam, nhắc tới phim thiếu nhi người ta lại nghĩ ngay đến câu chuyện trường lớp, bài học giáo dục nặng tính giáo điều. Những điều này không kích thích được tư duy và phù hợp với các em nhỏ.

Trên thực tế, rạp chiếu Việt có quá ít phim “made in Việt Nam” dành cho các em nhỏ, như thống kê kể trên. 3 năm trước, rạp chiếu ở nước ta phát hành bộ phim Bảo mẫu siêu quậy (đạo diễn Lê Bảo Trung) về đề tài gia đình và trẻ em. Trên thực tế, bộ phim này cũng chưa tạo được nhiều sức hấp dẫn với các em nhỏ và nhiều bậc phụ huynh.

Bộ phim phản ánh cuộc sống hiện đại, khi bố mẹ vì mải mê công việc nên không còn thời gian quan tâm, chăm sóc con cái. Bên cạnh đó, phim còn đề cập đến nhiều vấn nạn xã hội nổi cộm như bắt cóc trẻ, bạo hành xảy ra ở các cơ sở giữ trẻ tư nhân... được diễn tả dưới góc nhìn hài hước, nhẹ nhàng. Tiếp tục sự mạo hiểm dù không có doanh thu phòng vé cao từ Bảo mẫu siêu quậy, đạo diễn Lê Bảo Trung tiếp tục mạnh dạn thực hiện Bảo mẫu siêu quậy 2 và ra mắt năm 2016.

Tiếp đến, năm 2017, Lê Bảo Trung tung ra bộ phim thứ ba dành cho trẻ em có tên gọi Anh em siêu quậy với câu chuyện kể về hai anh em Ku Tin và Ku Ton không muốn cha mẹ san sẻ tình thương cho bé khác. Nhưng nhìn chung, các bộ phim của Lê Bảo Trung dành cho các em nhỏ đều nặng hài hước, thiếu logic nên chưa thật sự ấn tượng và các khán giả nhí mau quên.

Sóng truyền hình hiện nay cũng không có nhiều những bộ phim dành cho các em nhỏ, những tác phẩm từng được khán giả nhỏ tuổi yêu thích thì đến nay đã có tuổi đời từ 10, 15 năm. Đồng Hồ Cát - phim dài 120 tập do đạo diễn Xuân Phước thực hiện, từng lên sóng truyền hình cách đây... 11 năm được các em nhỏ nước ta đón nhận. Phim có sự tham gia của các diễn viên nổi tiếng Thanh Thủy, Minh Nhí, Như Phúc, Công Ninh... cung cấp cho các em về những kiến thức về phong tục tập quán của người Việt, đồng thời tuyên truyền, giáo dục đạo đức cho các em bằng những tình huống bi hài khác nhau.

Hơn 10 năm trước, các em nhỏ từng được xem bộ phim Kính vạn hoa được chuyển thể từ bộ truyện nổi tiếng cùng tên của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh trên sóng truyền hình nước nhà. Bộ phim được cả khán giả nhỏ tuổi và cả các bậc phụ huynh yêu thích bởi những câu chuyện buồn vui của tuổi học trò, sự nghịch ngợm, quậy phá nhưng chất chứa những giá trị của tình bạn, tình yêu thương rất đỗi ngọt ngào. Mỗi tập phim là một câu chuyện khác nhau với những trò chơi thú vị, tràn ngập tiếng cười nhưng cũng là những bài học cuộc sống sâu sắc và ý nghĩa.

Bên cạnh đó, các em nhỏ cũng từng được xem bộ phim truyền hình Đội đặc nhiệm nhà C21 (đạo diễn Vũ Hồng Sơn), phim đưa khán giả theo chân những chuyến phiêu lưu của nhóm bạn ở khu tập thể nhà C21, hài hước, thông minh nhưng vẫn ngây ngô, khờ dại đúng với tuổi nhỏ.

Khán giả nhí được cười thả ga với những tình huống dở khóc dở cười của nhóm bạn nhỏ tên Minh, Tùng, Quang, Sáng, Sơn, Tuyết, Hạnh, Sinh… Tuy nhiên như đã nói, các bộ phim ấy đã ra đời cách đây đã lâu, đối tượng xem những phim ấy đến nay cũng đã đến tuổi 18 - 25.

Câu hỏi cho một bài toán khó phim Việt dành cho thiếu nhi đã được đặt ra và xin nhường lại phần đáp án cho giới chuyên môn cũng như các nhà sản xuất phim Việt.