Hữu danh có vô thực
Trong cơ chế thị trường khi niềm tin của người tiêu dùng còn mơ hồ, các kế hoạch marketing của DN chưa đủ tạo dấu ấn trên thương trường, thì các cuộc bầu chọn được truyền hình trực tiếp kèm theo nhiều chương trình ca nhạc sinh động được xem là một kênh đi vào tâm thức người tiêu dùng khá hiệu quả. Cuộc chạy đua các thương hiệu cũng từ lẽ đó mà có đất dụng võ và bùng nổ. Mặc dù hầu hết các chương trình được ghi miễn phí, song nhìn lại người ta không khỏi lăn tăn vì vị thế của các nhà tài trợ luôn tỷ lệ thuận với giải thưởng.
Vì lẽ đó bộ tiêu chuẩn mà họ đặt ra để bình chọn đương nhiên có thể lệch lạc vì mục tiêu tài chính; Và hệ quả là kết quả của bình chọn đôi khi vì chính hầu bao mà DN bỏ ra thay vì giá trị thực của DN.
Còn nhớ trong một cuộc bầu chọn thương hiệu DN vì cộng đồng mới đây, không ít thắc mắc khi không có ngân hàng này ngân hàng kia, DN này DN kia trong danh sách dù họ đã đầu tư ra hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng vì an sinh xã hội. Ngay cả cuộc thi các thương hiệu mạnh và nổi tiếng, nhiều tên tuổi đáng lẽ luôn phải có lại không. Nhiều người bảo chắc tại DN không nộp hồ sơ. Gọi qua DN, họ thủng thẳng: “Xã hội tự cảm nhận cần gì cup”.
Mới đây nhất, danh sách FAST 500 theo kết quả điều tra độc lập của Vietnam Report cũng khiến cộng đồng ngỡ ngàng. Tiêu chí của một "ngôi sao đang lên" được đưa ra khá cao như: thành lập và hoạt động ổn định hơn 4 năm tính đến thời điểm công bố xếp hạng; có tổng tài sản tính đến 31/12/2010 lớn hơn 100 tỷ đồng. Có tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm về doanh thu trong giai đoạn 2007-2010 (theo chỉ tiêu tăng trưởng kép Compound Annual Growth Rate - CAGR) đạt tối thiểu 30%/năm... Số liệu được cập nhật trong 4 năm 2007, 2008, 2009, 2010.
Ban tổ chức còn nhấn mạnh Top 10 doanh nghiệp hàng đầu trong bảng xếp hạng FAST 500 đạt tốc độ tăng trưởng CAGR bình quân 205%. Thế nhưng theo bình luận của một chuyên gia, nhanh nhưng quan trọng là phải bền vững. Quả thật, điều này chưa thể hiện rõ trong FAST 500, bởi khi nhìn vào kết quả lại thấy toàn các thương hiệu hạng trung và rất ít tiếng tăm, một trong số các DN này hiện đã phải cắt giảm cơ cấu đầu tư kinh doanh trong năm 2011 và năm 2012. Doanh thu và thu nhập của người lao động ở những DN này đã bị giảm từ 30 đến 50%; thậm chí có cái tên còn được xếp vào hạng yếu trong nhóm ngành của mình và cần tái cơ cấu.
Nhìn lại thời gian 2007-2010, dù nền kinh tế trong giai đoạn khủng hoảng song sự khó khăn của DN chưa lên đỉnh, thậm chí nhiều DN còn tận dụng cơ hội tăng trưởng mở rộng quy mô đột biến. Song, với những biến động kinh tế trong năm 2011, 2012, tình hình đã khác. Vì lẽ đó FAST 500 lỗi thời ngay trước khi công bố.
Có lẽ đã đến lúc cần dấy lên hồi chuông báo động về các loại giải thưởng, thương hiệu và cup.
Theo đó các cơ quan quản lý không chỉ cấp giấy phép cho các cơ quan "sản xuất" giải thưởng và thương hiệu mà cần có một chế tài kiểm soát và xử lý chính các DN này khi vi phạm. Bởi nếu cứ để các chương trình này bung ra không kiểm soát, còn người tiêu dùng cứ tin tưởng để rồi thất vọng, niềm tin vào các thương hiệu sẽ bị xói mòn. Xa hơn, họ không biết dùng điều gì để định vị niềm tin, hàng hóa ngoại, DN ngoại vì thế càng có cơ hội chiếm thị phần trên sân nội. Chưa kể nếu các DN dựa vào chính những nhãn mác này để đến với nhau, rủi ro sẽ là khôn lường khi giá trị thực được kiểm nghiệm ảo và che lấp bằng vòng nguyệt quế lấp lánh thương hiệu.
Minh Ngọc