Lãi suất đồng loạt giảm trên thế giới
Nhiều quốc gia quyết định hạ lãi suất để kích thích tăng trưởng
Các nhà hoạch định chính sách tiền tệ trên toàn thế giới đang chịu áp lực phải hành động để hâm nóng nền kinh tế toàn cầu, vốn đang tăng trưởng chậm nhất kể từ khủng hoảng tài chính 2008- 2009.
Tuần trước, Trung Quốc bất ngờ hạ lãi suất trong một động thái nhằm thúc đẩy tăng trưởng, lần hạ lãi suất đầu tiên của nước này kể từ sau khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008- 2009. Theo đó Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc hạ lãi suất tham chiếu 25 điểm bắt đầu từ ngày 9/6, lãi suất vay một năm hạ xuống còn 6,31% và lãi suất huy động còn 3,25%.
Giá cả hàng tiêu dùng của Trung Quốc tháng Năm tăng thấp nhất trong vòng hai năm qua, đồng thời sản lượng sản xuất và bán lẻ đều tăng chậm, là những nguyên nhân gây áp lực lên chính phủ nước này phải giảm lãi suất. Thứ bảy tuần trước, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc cho biết, lạm phát tháng Năm chỉ tăng 3% so với năm trước đó, sản xuất chỉ tăng 9,6%, thấp hơn mức dự báo là 9,8% và sản lượng bán lẻ chỉ đạt 13,8%. Những con số này càng làm tăng thêm lo ngại khi tình hình tăng trưởng trên thế giới cũng không có gì khả quan hơn, Hy Lạp có nguy cơ rời khỏi eurozone, Tây Ban Nha yêu cầu một gói cứu trợ các ngân hàng và tăng trưởng việc làm tại Mỹ lại có dấu hiệu chậm lại.
Shen Jiang Guang - Kinh tế trưởng khu vực châu Á của Mizuho Securites Asia Ltd tại Hong Kong, người từng làm việc tại Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cho rằng, trong năm nay Trung Quốc sẽ có ít nhất một lần giảm lãi suất và ba lần hạ dự trữ bắt buộc nữa. Mức dự trữ bắt buộc đã hạ 150 điểm trong ba lần kể từ tháng 11/2011 và hiện nay đang ở mức 20% đối với các ngân hàng lớn. Trong một báo cáo mới đây, ANZ cũng kỳ vọng rằng Trung Quốc sẽ giảm lãi suất tổng cộng 150 điểm trong năm nay.
Trước đó, ngày 5/6, Australia cũng đã giảm lãi suất chủ chốt từ 3,75% xuống còn 3,5% mặc dù nước này đạt được nhiều tăng trưởng ấn tượng trong quý I vừa qua. Ngày 1/6, Brazil cũng đã giảm lãi suất cho vay tham chiếu của nước này 50 điểm xuống còn 8,75%, mức thấp nhất từ trước đến nay. Chính phủ Brazil càng ngày càng tỏ ra tuyệt vọng trong những nỗ lực cứu vãn tốc độ tăng trưởng của nước này khi tăng trưởng của Brazil năm ngoái đã tụt dốc xuống mức 2,7% từ mức 7,5% vào năm 2010. Trong khi đó, tại châu Âu, ECB vẫn để ngỏ khả năng hạ lãi suất.
Tại Ấn Độ, lãi suất tham chiếu đã được cắt giảm lần đầu tiên kể từ năm 2009 vào tháng Tư từ 8,5% xuống 8% và có thể sẽ còn tiếp tục giảm sau cuộc họp của Ngân hàng Trung ương nước này vào ngày 18/6. Sản lượng công nghiệp của Ấn Độ tháng Tư tăng thấp hơn dự kiến. Sản lượng sản xuất và khai khoáng tăng 0,1% so với cùng kỳ năm ngoái, sau khi giảm 3,2% vào tháng Ba, theo số liệu của Văn phòng Thống kê Trung ương Ấn Độ công bố ngày 12/6. Ngân hàng Trung ương Ấn Độ (RBI) sẽ đưa ra quyết định về lãi suất trong cuộc họp ngày 18/6, với áp lực đè nặng lên thống đốc Duvvuri Subbarao về việc giảm lãi suất cho vay lần thứ hai trong năm 2012, ngay cả khi lạm phát tăng trên mức 7%. Nền kinh tế lớn thứ ba châu Á quý vừa qua tăng trưởng chậm nhất trong vòng gần một thập kỷ, chỉ 5,3%.
Bà Rohini Malkani - một kinh tế gia tại Citigroup Ấn Độ cho rằng, vấn đề bây giờ không còn là có nên giảm hay không, mà là giảm bao nhiêu mà thôi. Bà kỳ vọng rằng, tại cuộc họp vào thứ hai tới đây, RBI sẽ cắt giảm lãi suất xuống còn 7,75%, hoặc có thể còn lớn hơn tùy thuộc vào số liệu lạm phát giá bán buôn sẽ được đưa ra vào cuối tuần này. Các nhà kinh tế cho rằng, giá bán buôn, chỉ số quan trọng trong việc đo lường lạm phát tại Ấn Độ, sẽ tăng khoảng 7,2 - 8,53% vào tháng Năm so với cùng kỳ năm ngoái.
Không chỉ diễn ra ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, xu hướng cắt giảm lãi suất cũng đã lan sang cả các quốc gia châu Phi khi ngày 11/6 vừa qua, Stanbic Bank, ngân hàng lớn nhất của Uganda đã thông báo giảm lãi suất cho vay xuống còn 27% bắt đầu từ ngày 29/6. Thông báo này được đưa ra sau khi Ngân hàng Trung ương đã giảm lãi suất tham chiếu xuống 20% hôm 1/6 và cũng là lần giảm thứ ba trong năm nay. Trước đó, vào tháng Một, nhiều cửa hàng tại Kampala đã đóng cửa để phản đối lãi suất quá cao tại các NHTM của nước này, lên đến 35%.
Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương Nam Phi cũng đang phải đối mặt với áp lực nới lỏng chính sách tiền tệ trước tình hình tăng trưởng kém khả quan. Số liệu tháng Tư mới được công bố tuần trước cho thấy sản lượng khai khoáng đã giảm trong 10 tháng liên tiếp, ngành sản xuất gần như dậm chân tại chỗ và niềm tin của thị trường giảm xuống mức thấp nhất trong vòng bốn năm. Ngân hàng Trung ương Nam Phi đã luôn phản đối việc giảm lãi suất cho vay bởi vì đồng nội tệ nước này vẫn quá yếu dẫn đến lạm phát vẫn chưa được kiểm soát.
“Ngân hàng Trung ương sẽ phải đối mặt với áp lực làm sao để thúc đẩy tăng trưởng và sẽ rất khó để làm ngơ điều này”, một nhà kinh tế tại Cape Town cho biết.
Thúy Ngân