Trung Quốc có hạ mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2017?

	Nhân dân tệ thu hẹp mức giảm trong tháng 10 nhờ USD suy yếu
	Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc: Ổn nhưng chưa bền

Thấp để cải cách

Đây cũng là chủ đề của những bàn luận gần đây với lời khuyên chung cho rằng, Trung Quốc nên hạ mục tiêu tăng trưởng GDP 2017 xuống mức 6% để có dư địa nhiều hơn cho những “cải cách đau đớn” nhằm giảm bớt nợ và tình trạng dư thừa công suất công nghiệp.

Nợ tại Trung Quốc tăng nhanh trong thập kỷ qua

Chính phủ Trung Quốc thời gian gần đây cho rằng, tăng trưởng kinh tế phải đạt ít nhất là 6,5% năm từ nay đến năm 2020 thì mới đạt được mục tiêu tăng gấp đôi GDP cũng như thu nhập bình quân đầu người vào năm 2020 (so với năm 2010) như đã đặt ra trước đó.

Như vậy, tăng trưởng GDP cần đạt mức 6,5-7% ngay trong năm 2016 này. Nhiều chuyên gia tư vấn kỳ vọng, chính phủ cần gắn chặt mục tiêu tăng trưởng của năm nay vào năm 2017, hoặc tốt nhất là thay đổi từ ngữ sang “tăng trưởng khoảng 6,5%” để gửi đi thông điệp kinh tế có thể tăng trưởng thấp hơn trong năm tới.

Một số chuyên gia còn cho rằng, việc duy trì tăng trưởng trên 6,5% là không thực tế vì để đạt được sẽ buộc chính phủ Trung Quốc phải sử dụng các biện pháp kích thích kinh tế tốn kém mà đã làm dấy lên những mối quan ngại về sự gia tăng mạnh của tín dụng và thị trường BĐS.

Thay vào đó, mục tiêu nên được điều chỉnh giảm xuống mức từ 6-6,5% (tức 6,5% là tối đa). Bởi theo họ, tăng trưởng GDP thực tế đang chậm lại và việc đặt ra một mục tiêu thấp hơn sẽ tạo cho Trung Quốc dư địa để tiến hành các cải cách cần thiết.

"Mục tiêu tăng trưởng của năm nay rõ ràng là cao và cần thiết phải giảm nhẹ mục tiêu tăng trưởng của năm tới khi các áp lực giảm vẫn tồn tại", một chuyên gia kinh tế của Chính phủ Trung Quốc – yêu cầu giấu tên vì đây là vấn đề nhạy cảm – bình luận.

Nhận định từ các chuyên gia như vậy có thể là những khuyến nghị cho các nhà lãnh đạo Trung Quốc xem xét. Và có thể các tranh luận này sẽ được đưa vào hội nghị Kinh tế Trung ương dự kiến tổ chức vào tháng 12 tới.

Theo giới quan sát, dường như các nhà lãnh đạo Trung Quốc đang tiến hành chính sách “đi bộ trên dây” khi vừa cố gắng thúc đẩy tăng trưởng, tạo thêm việc làm trong khi ngăn chặn nguy cơ vỡ nợ cũng như tiếp tục thúc đẩy các “cải cách cơ cấu đau đớn” để có được tăng trưởng bền vững hơn. Họ đã cam kết sẽ đạt được “những kết quả mang tính quyết định" vào năm 2020 trên một loạt các cải cách để cho các lực lượng thị trường đóng một vai trò lớn hơn trong việc đẩy nền kinh tế.

Biết vậy nhưng khó làm

Chính phủ Trung Quốc thời gian qua đã nỗ lực giải quyết tệ quan liêu cũng như giảm bớt dư thừa trong các ngành công nghiệp như thép và than đá. Nhưng những quan ngại về tăng trưởng kinh tế chậm lại trong ngắn hạn khiến các cải cách cơ cấu mấu chốt cũng chậm lại theo.

Đó là sự chậm lại trong các cải cách như vấn đề “đại tu” các DNNN để giảm bớt sự thống trị trong nền kinh tế; chậm lại trong cải cách Luật Đất đai và cư trú để người di cư có thể tự tin hơn trong di chuyển từ các trang trại gia đình đến sống ở các thành phố hay việc mở cửa các lĩnh vực dịch vụ nhà nước chiếm ưu thế cho khu vực tư nhân.

Một sự sụt giảm trong đầu tư tư nhân ở trong nước trong khi dòng vốn trong nước lại có xu hướng được đầu tư ra nước ngoài nhiều hơn chính là dấu hiệu cho thấy khu vực này không mấy mặn mà với mở rộng đầu tư trong nước dù Bắc Kinh đã lặp đi, lặp lại cam kết sẽ mở hơn với các lĩnh vực mà nhà nước vẫn đang chi phối.

“Chúng ta cần chú trọng hơn vào cải cách mang tính cơ cấu và không nên để dồn những vấn đề khó khăn này vào giải quyết trong năm cuối cùng (ý nói năm 2020 theo mục tiêu đặt ra). Bởi như vậy sẽ là quá muộn”, chuyên gia kinh tế giấu tên trên nhấn mạnh.

Giới phân tích nhận định, dù đã cẩn trọng để tránh lặp lại gói kích thích kinh tế khổng lồ thực hiện trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008 vừa qua nhưng Bắc Kinh vẫn dựa vào đà tăng của thị trường BĐS và gói kích thích kinh tế để thúc đẩy tăng trưởng trong năm nay. Mức nợ của Trung Quốc (từ cả nhà nước và khu vực tư nhân) đã tăng vọt lên đến 250% GDP từ mức 150% GDP của một thập kỷ trước đây.

Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) vào tháng 9 vừa qua đã cảnh báo, đang “thấp thoáng” bóng dáng một cuộc khủng hoảng ngân hàng trong khoảng ba năm tới. “Chúng ta có thể lặp lại con đường cũ nếu vẫn giữ mục tiêu tăng trưởng 6,5-7% trong năm tới” – một chuyên gia chính sách giấu tên khác nhận định.

Trong một báo cáo công bố vào tháng 8 vừa qua, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã khuyến nghị chính phủ Trung Quốc tiến hành một sự thay đổi mang tính cơ bản hơn. Theo đó, Trung Quốc nên từ bỏ mục tiêu tăng trưởng hàng năm bởi vì điều này "nuôi dưỡng cho một sự tập trung ưu tiên không cần thiết cho các biện pháp kích thích kinh tế chất lượng thấp và ngắn hạn".

Theo một chuyên gia tư vấn chính sách của Trung Quốc, nước này đang phải trả giá khi cứ gắn vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế. “Đó là một sự vô lý và méo mó, cho thấy sự kế thừa từ nền kinh tế kế hoạch tập trung trước đây” – chuyên gia này bình luận.

Triển vọng kinh tế Trung Quốc năm tới đến lúc này là không chắc chắn. Nhu cầu toàn cầu yếu đi và các biện pháp làm dịu thị trường BĐS là những áp lực với tăng trưởng trong năm 2017.

Theo dự báo mới nhất của IMF, kinh tế Trung Quốc sẽ chỉ tăng trưởng ở mức 6,2% trong năm tới, giảm mạnh từ mức 6,6% mà tổ chức này dự báo cho năm nay. Thế nhưng với số liệu tăng trưởng vẫn đạt 6,7% trong quý III vừa qua, nhiều quan chức và chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, có thể đó chính là mức đáy của nền kinh tế này.

Zhang Liqun, một nhà nghiên cứu kinh tế của Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia dự báo, Trung Quốc sẽ đạt được mức tăng trưởng 6,5-7% trong năm 2017. Chuyên gia này cho rằng, sẽ có những rủi ro nếu tăng trưởng kinh tế giảm quá mạnh.

“Nếu tăng trưởng kinh tế quá thấp, nhiều DN sẽ gặp khó khăn trong kinh doanh và dòng tiền, họ sẽ cắt giảm việc làm và tiền lương, chậm trả tiền vay hay sẽ không có khả năng trả nợ. Bởi thế các chính sách để ổn định tăng trưởng sẽ cần được tiếp tục trong năm tới” – chuyên gia Zhang nói.