Vụ mất trộm ở bảo tàng Ermitazh Nga
Bảo tàng Ermitazh nằm ở trung tâm thành phố St-Peterburg, nước Nga, là một trong những bảo tàng lớn nhất thế giới. Hơn 60 ngàn trong tổng số 3 triệu hiện vật được trưng bày trong gần 1.000 căn phòng.
Mặt chính Bảo tàng Ermitazh
Bên cạnh một số lượng lớn các hiện vật cổ, Ermitazh sở hữu một bộ sưu tập hội họa giá trị bậc nhất thế giới, sánh ngang với bảo tàng Louvre ở Paris và Prado ở Madrid. Trong số những hiện vật của Ermitazh, có những họa phẩm nổi tiếng của các bậc thầy người Pháp, Hà Lan, Italy, Tây Ban Nha như Pablo Picasso, Rembrandt, Rubens, Matisse, Paul Gauguin, Raffaello.
Nhưng, Ermitazh không chỉ nổi tiếng bởi số lượng khổng lồ các hiện vật trưng bày, mà còn vì những vụ mất trộm những báu vật quý một cách bí ẩn.
Một trong những vụ mất trộm bí ẩn xảy ra vào năm 2006, bởi 5 báu vật thuộc thế kỷ 19 đã biến mất bí ẩn khỏi Bảo tàng Ermitazh. Sau khi kiểm kê, người ta phát hiện một chiếc bình rượu bằng pha lê nắp mạ vàng có khảm 300 viên hồng ngọc và 24 hạt ngọc, một chiếc đồng hồ vàng, một con thỏ bằng bạc, một chiếc triện đồng, một khung ảnh bạc đã biến mất không dấu vết…
Điều đặc biệt là ngay sau khi phát hiện các báu vật bị mất thì bà Larissa Zavadskaya, 52 tuổi, người bảo quản chúng đã đột ngột qua đời tại chỗ làm việc vì một cơn nhồi máu cơ tim.
Hai tháng trước đó, trong một cuộc kiểm kê nội bộ, những người có trách nhiệm của bảo tàng Ermitazh ngỡ ngàng nhận thấy 221 hiện vật của bảo tàng có tuổi từ thời Trung cổ và thế kỷ 19, trị giá ước tính khoảng 5 triệu USD đã không cánh mà bay.
Theo nguồn tin từ các nhà điều tra, kẻ ăn trộm không thể nào thực hiện được phi vụ một cách trót lọt nếu không có sự giúp đỡ của chính nhân viên nào đó của viện bảo tàng. Sau đó ít lâu, một người chuyên buôn bán đồ cổ ở Mátxcơva đã cung cấp cho cơ quan an ninh những thông tin ban đầu.
Theo ông này cho biết, khi mua một bức tranh thế kỷ 19, ông nhận ra nó thuộc sở hữu của bảo tàng Ermitazh, nên đã báo với cảnh sát. Lần theo manh mối, các nhà điều tra tới tận căn hộ riêng của bà Zavadskaya. Tại đây, các điều tra viên tìm thấy những tấm biên lai cầm đồ.
Đó là “chứng cứ” về việc những món đồ lấy cắp được đã bị mang đi cầm cố. Nhưng những biên lai này cũng chỉ liên quan tới khoảng 70 món trên tổng số hơn 200 món bị mất. Chồng và cậu con trai 25 tuổi của bà Zavadskaya làm nhân viên chuyển hàng cho bảo tàng đã bị bắt giữ sau đó để điều tra. Họ thú nhận là đã ăn cắp đồ vật trong bảo tàng đã từ 6 năm.
Một tuần lễ sau khi vụ trộm bí ẩn 221 hiện vật bị phát hiện, một bức tranh thánh được coi là thuộc số những hiện vật quý giá nhất trong số những món bị mất - đóng bảo hiểm với mức 200.000 euro, được tìm lại trong thùng rác ở trung tâm thành phố cũng không kém phần bí ẩn.
Một hôm, có người đàn ông không xưng danh tính gọi điện thoại đến đồn cảnh sát để “khuyên” các nhà điều tra “nên đi tới khu nhà số 21 đường Ryleyeva” để tìm một số báu vật được giấu tại đó.
Cảnh sát ngay lập tức đến địa chỉ được người đàn ông kia chỉ dẫn. Đến đây họ hoàn toàn bị bất ngờ khi tìm thấy bức tranh. Nó vẫn gần như còn nguyên vẹn, chỉ bị xây xước nhẹ. Tuy nhiên, các nhà điều tra vẫn không có thêm chút manh mối nào về hơn 200 báu vật khác.
Trước sự việc này, ban lãnh đạo viện bảo tàng gửi đi lời kêu gọi trịnh trọng: “Ermitazh kêu gọi tất cả những nhà sưu tập nghệ thuật, các chuyên gia đồ cổ và tất cả những ai yêu quý nghệ thuật Nga hãy giúp đỡ chúng tôi tìm lại những tác phẩm bị mất cắp”.
Ngay sau đó, Tổng thống Putin ra lệnh thành lập khẩn cấp một ủy ban tổng kiểm tra tất cả các viện bảo tàng trên toàn nước Nga.
Điều kỳ lạ lại tiếp tục xảy ra, một loạt các báu vật cứ lần lượt được phát hiện hết sức khó hiểu. Trong số đó có bức tranh Thánh khảm hồng ngọc và lam ngọc, cây Thánh giá cổ và một chiếc cúp. Những đồ vật này đều được “bí mật” mang đến để gần đồn cảnh sát và không ai phát hiện ra được người nào đã mang chúng đến.
Sau đó một cuộc điều tra quy mô lớn được tiến hành. Trước lời kêu gọi tự nguyện giao nộp sẽ không bị phạt từ phía các nhà điều tra, hơn một chục người đã mang trả lại những món đồ được coi là đã bị lấy cắp, nhưng họ đều làm việc này một cách kín đáo, có lẽ vì không muốn thu hút sự chú ý của công luận tới phần sưu tập còn lại của mình! Tổng cộng 27 đồ vật đã tìm lại được một cách tự nguyện.
Tuy nhiên, vai trò của bà Zavadskaya trong vụ này vẫn chưa được làm sáng tỏ. Bà ta là nhân viên của Ermitazh từ hơn 30 năm nay, hơn nữa lại là chuyên gia cố vấn cho cơ quan an ninh Nga về các loại trang sức giả mạo! Một số đồng nghiệp cho hay, bà này thường đi sang Phần Lan và như thế bà có thể “tẩu tán” báu vật ra nước ngoài?
Một số người khác có cảm tình với bà nhận xét rằng, đó là một người tốt và không khi nào lại làm những chuyện xấu xa như vậy.
Nhiều người cho rằng hoặc bà đã bị lợi dụng, hoặc bà bị thủ tiêu ngay sau khi chính bà phát hiện ra vụ mất cắp. Cho tới trước khi chết, bà vẫn sống trong một căn hộ tập thể rất khiêm nhường. Liệu có mối liên quan nào giữa cái chết của bà Zavadskaya và vụ mất trộm của viện bảo tàng? Điều bí ẩn này đến nay vẫn chưa được giải đáp.
Danh Nguyễn