Ảnh hưởng dịch bệnh, thị trường thịt lợn lao đao

Người tiêu dùng thận trọng

Thịt lợn từ lâu vốn là nguyên liệu quen thuộc, gắn bó với mâm cơm của hầu hết các gia đình Việt. Với ưu điểm giá cả phải chăng, dễ chế biến thành nhiều món ăn phong phú, loại thực phẩm này luôn giữ vị trí “chủ lực” trong thực đơn hằng ngày.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, tại khu vực miền Trung cũng như nhiều địa phương trên cả nước, thịt lợn đang dần “vắng bóng” khỏi bữa cơm của nhiều gia đình. Nguyên nhân xuất phát từ tâm lý lo ngại dịch tả lợn châu Phi và bệnh liên cầu lợn, những dịch bệnh nguy hiểm đang có diễn biến phức tạp, lây lan nhanh và gây thiệt hại nặng nề cho ngành chăn nuôi.

Gia đình chị Bùi Thúy Hạnh, trú tại phường An Hải (TP. Đà Nẵng), có hai con nhỏ vốn rất thích các món ăn từ thịt lợn. Trước đây, bữa cơm nào của nhà chị cũng có ít nhất một món chế biến từ loại thịt này. Thế nhưng, hơn hai tháng trở lại đây, khi nghe thông tin về dịch tả lợn châu Phi và bệnh liên cầu lợn xuất hiện tại một số địa phương, chị Hạnh đã mạnh dạn “gạch tên” thịt lợn khỏi thực đơn. Thay vào đó, chị tăng cường rau xanh, thịt gà, bò, cá và trứng để đảm bảo dinh dưỡng cho cả nhà. “Trước kia, tôi thường xuyên mua thịt lợn ở chợ vì giá hợp lý, chế biến được nhiều món ngon. Giờ nghe dịch bệnh, tôi không dám mua nữa. Dù biết thịt bán ở chợ đã qua kiểm dịch, nhưng tâm lý vẫn lo lắng. Thôi thì tạm thay bằng thực phẩm khác để yên tâm,” chị Hạnh chia sẻ.

Việc tiêu thụ các sản phẩm thịt lợn trên thị trường đang gặp khó.

Không chỉ riêng gia đình chị Hạnh, nhiều hộ dân tại Đà Nẵng cũng tạm thời hạn chế hoặc ngừng hẳn việc mua thịt lợn. Điều này, khiến sức mua mặt hàng này tại các chợ truyền thống và siêu thị giảm mạnh. Ở nhiều quầy thịt, không khí trở nên trầm lắng. Một số tiểu thương thậm chí phải tạm đóng sạp vì ế ẩm.

Bà Trần Thị Liên, một tiểu thương chợ Phước Mỹ, phường An Hải cho biết, lượng thịt bán ra mỗi ngày hiện chỉ còn khoảng 10 kg, giảm tới 50 đến 60% so với trước dịch. “Trước đây, tôi bán 40 đến 50 kg thịt/ngày, giờ nhập ít mà vẫn ế. Khách lẻ giảm mạnh, nhiều người chuyển sang mua thịt gà, vịt hoặc cá,” bà Liên nói.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại chợ đầu mối Hòa Cường - chợ đầu mối lớn nhất Đà Nẵng, nằm trên địa bàn phường Hòa Cường. Nơi đây, hàng thịt lợn thưa thớt người mua, có lúc gần như vắng khách. Một chủ quầy chia sẻ, gần 2 tuần nay, bà chỉ dám nhập 25 kg thịt/ngày, bằng một nửa so với trước, nhưng vẫn bán chậm. “Nếu không bỏ mối cho các nhà hàng, quán ăn thì lượng thịt bán ra hằng ngày sẽ còn ít hơn nữa,” bà nói.

Một số tiểu thương kinh doanh mặt hàng thịt lợn ở Đà Nẵng, tạm thời đóng sạp vì ế ẩm.

Theo phản ánh của nhiều tiểu thương, dù nguồn thịt đều có giấy chứng nhận kiểm dịch, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, nhưng tâm lý người tiêu dùng vẫn chưa yên tâm. Thị trường vì thế rơi vào trạng thái “chững” rõ rệt, buộc nhiều cơ sở kinh doanh phải nhanh chóng chuyển sang nhập các loại thực phẩm thay thế để duy trì doanh thu.

Quyết liệt chặn “bão dịch”, ổn định thị trường

Các chuyên gia y tế cảnh báo, thịt từ lợn mắc bệnh có thể chứa vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc virus nguy hiểm như Salmonella, E.coli, Listeria, gây ngộ độc thực phẩm với triệu chứng tiêu chảy, nôn mửa, sốt cao. Đặc biệt, trẻ em, người cao tuổi và phụ nữ mang thai có nguy cơ biến chứng nặng.

Ngoài ra, thịt không rõ nguồn gốc có thể chứa ký sinh trùng như sán dây lợn nếu không được nấu chín kỹ, hoặc tồn dư hóa chất độc hại từ chất tạo nạc, tăng trọng, gây ảnh hưởng lâu dài đến gan, thận và hệ miễn dịch. Bởi vậy, việc kiểm soát nghiêm ngặt từ khâu giết mổ, vận chuyển đến khi thịt được bày bán trên thị trường là yếu tố then chốt để ngăn ngừa dịch bệnh và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Theo báo cáo của UBND TP. Đà Nẵng, dịch tả lợn châu Phi hiện đã xuất hiện tại 52/94 xã, phường, buộc lực lượng chức năng tiêu hủy hơn 11.000 con lợn, tổng trọng lượng gần 686 tấn. Tổng đàn lợn trên địa bàn thành phố ước đạt 189.274 con, trong đó xã Sơn Cẩm Hà và xã Việt An là hai địa bàn nuôi nhiều nhất, với trên 10.500 con mỗi xã...

Thị trường thịt lợn gặp khó, một số cơ sở kinh doanh nhanh chóng chuyển hướng sang các sản phẩm khác để duy trì doanh thu.

Nguy cơ dịch tiếp tục lan rộng vẫn rất cao, nhất là do tình trạng nuôi nhỏ lẻ, phân tán, khó áp dụng biện pháp an toàn sinh học. Nhiều địa phương cấp xã còn lúng túng trong triển khai công tác phòng chống dịch do thiếu cán bộ thú y. Đặc biệt, đến nay nhiều đàn lợn của thành phố vẫn chưa được tiêm vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi, trong khi thời tiết thất thường càng tạo điều kiện cho mầm bệnh phát triển.

Trước tình hình này, UBND thành phố đã ban hành Công điện số 02/CĐ-UBND yêu cầu triển khai quyết liệt các biện pháp phòng chống. Thành phố thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh động vật, giao Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cùng các địa phương lập các đội kiểm tra lưu động, thường xuyên giám sát, hướng dẫn tiêu độc khử trùng. Đến nay, thành phố đã cấp gần 9.000 lít hóa chất từ nguồn dự trữ quốc gia và địa phương để xử lý môi trường chuồng trại; đồng thời khuyến khích người dân mua thêm vôi bột để tiêu độc. Nhiều xã, phường đã thành lập chốt kiểm soát, tổ lưu động để ngăn chặn vận chuyển lợn và sản phẩm từ lợn ra vào vùng dịch; phát hiện và xử lý 2 trường hợp vi phạm quy định.

Ông Trần Nam Hưng, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng nhấn mạnh, giải pháp căn cơ nhất là tiêm phòng cho toàn bộ đàn lợn. Thành phố thống nhất từ năm 2026 sẽ triển khai tiêm vaccine phòng bệnh trên tổng đàn; hộ chăn nuôi không tiêm sẽ không được hưởng hỗ trợ nếu phải tiêu hủy lợn do dịch.

Với sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền, ngành chức năng và người dân, Đà Nẵng kỳ vọng sẽ sớm khống chế được dịch tả lợn châu Phi, đưa thịt lợn trở lại vị trí quen thuộc trên mâm cơm của các gia đình, ổn định thị trường và bảo vệ sinh kế cho hàng nghìn hộ chăn nuôi, cũng như các hộ tiểu thương.