Chưa nên quy định thế chấp QSDĐ tại ngân hàng nước ngoài
Tại sao chỉ quy hoạch 3 cấp?
Liên quan đến hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, Điều 34, Dự thảo Luật quy định, lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất gồm 3 cấp: cấp quốc gia, cấp tỉnh và cấp huyện. Theo đó, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của các vùng kinh tế - xã hội lồng ghép vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chi tiết của xã được tích hợp vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện. Tán thành với đề xuất này Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội - Nguyễn Văn Giàu cho biết, quy định này sẽ khắc phục được tình trạng thiếu tính liên kết, đồng bộ trong quy hoạch giữa các tỉnh, các vùng; góp phần nâng cao chất lượng quy hoạch, đồng thời tiết kiệm được chi phí và rút ngắn thời gian lập quy hoạch sử dụng đất, nhất là cấp xã.
Ảnh: MH
Tuy nhiên, điều này chưa thuyết phục được Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Quốc hội - Phùng Quốc Hiển khi đặt vấn đề phải làm rõ hơn. Theo ông, không nên bỏ quy hoạch cấp xã, vì nếu chỉ có các cấp quốc gia, tỉnh, huyện có thể sẽ có rất nhiều quy hoạch treo vì tầm quản lý của tỉnh, huyện rất rộng. Có thể có quy hoạch của cùng một khu công nghiệp nhưng có thể là đất ở của vài ba xã. Nếu nhất nhất chỉ quy hoạch cấp huyện mà không có quy hoạch cấp xã rất nhiều khả năng dẫn đến quy hoạch treo – một trong những nguyên nhân cản trở phát triển và khiến sử dụng đất đai không hiệu quả.
Giải trình vấn đề này, Thứ trưởng Bộ TN&MT - Nguyễn Mạnh Hiển cho rằng, dự án Luật không bỏ hẳn cấp xã mà lồng ghép vào cấp huyện. Năm 2013, đối với cấp phường thì đã không còn quy hoạch. Trong diện triển khai 10 năm qua, có những xã miền núi, quy hoạch sử dụng đất không có biến động lớn, nếu mở rộng đến cấp xã thì sẽ gây tốn kém. Những vùng nơi nào cần sử dụng đất của nhà nước thì mới có quy hoạch cấp xã.
Liên quan đến nguyên tắc xác định giá đất, Ủy ban Kinh tế đề nghị quy định “giá đất do Nhà nước xác định bảo đảm nguyên tắc phù hợp với cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước” vì việc xác định giá đất “sát với giá thị trường” như hiện nay là rất khó do thị trường luôn biến động, mặt khác ở nước ta còn có những vùng, những loại đất chưa có thị trường. Đồng tình với quan điểm này ông Phùng Quốc Hiển cho rằng, đây đang là vấn đề bức xúc khiến các cuộc thu hồi đất vừa qua không như mong muốn, điểm nút cần tháo gỡ chính là giá đất thế nào cho hợp lý. Cần nhìn lại luật hiện hành đưa ra những quy định là nguyên tắc sát giá thị trường, trong điều kiện bình thường, nhưng lần này Ban soạn thảo đưa ra nguyên tắc rộng hơn là nguyên tắc phù hợp - rất rộng. “Cái chốt quan trọng nhất mà Ủy ban Kinh tế đưa ra thì lại để Chính phủ quy định. Tại sao không đưa vào luật lại để Chính phủ quy định. Những vấn đề đồng bào rất quan tâm cần phải được giải quyết ngay trong luật này”, ông Hiển đề xuất.
Không cho phép thế chấp QSDĐ tại ngân hàng nước ngoài
Liên quan đến quy định thế chấp quyền sử dụng đất (QSDĐ), tài sản gắn liền với đất tại ngân hàng ở nước ngoài để vay vốn, Điều 155, Dự thảo Luật quy định cho phép tổ chức sử dụng đất thế chấp QSDĐ và tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại ngân hàng ở nước ngoài. Việc thế chấp phải được Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định cụ thể. Ủy ban Kinh tế cho rằng đây là vấn đề mới chưa có thực tế để tổng kết rút kinh nghiệm nên việc quy định cần cân nhắc kỹ lưỡng. Việc thế chấp QSDĐ và tài sản trên đất tại các ngân hàng nước ngoài cần tính toán đến hậu quả pháp lý của quan hệ này, nhất là trường hợp tổ chức vay không trả được nợ thì ngân hàng nước ngoài xử lý tài sản thế chấp như thế nào. Do đó, đề nghị chưa nên quy định vấn đề này trong dự án Luật đất đai (sửa đổi) mà giao cho Chính phủ quy định rõ tiêu chí và xác định cụ thể các trường hợp được thế chấp QSDĐ, tài sản gắn liền với đất tại ngân hàng ở nước ngoài để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.
Cũng có ý kiến đề nghị không cho phép thế chấp quyền sử dụng đất cùng tài sản trên đất tại các ngân hàng nước ngoài vì đất đai là chủ quyền lãnh thổ quốc gia. Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Quốc hội - Phan Xuân Dũng thì cho rằng, vì tính phức tạp của vấn đề, điều này tạm thời chưa nên quy định.
Đồng quan điểm này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội - Phan Trung Lý cho biết, việc thế chấp QSDĐ ở ngân hàng trong nước không có vấn đề gì nhưng thế chấp QSDĐ ở ngân hàng nước ngoài là có vấn đề. Vì vậy, vấn đề này cần được cân nhắc kỹ. “Tôi đọc luật nhiều nước thấy rằng, việc cho phép tổ chức chuyển nhượng QSDĐ có nhiều quy định, nhưng với nước ta phải xem xét lại. Hiến pháp đã quy định rất rõ đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước thống nhất quản lý. Hơn nữa đây là vấn đề liên quan đến chủ quyền quốc gia, sử dụng đất không đồng nhất với quyền sở hữu nên quyền thế chấp và quyền định đoạt cần cân nhắc. Nếu cho phép thế chấp QSDĐ ở ngân hàng nước ngoài, theo luật người nhận thế chấp được giải chấp khi đến kỳ mà người vay không thực hiện nghĩa vụ. Khi đó đất đai không phải là quyền của quản lý của Nhà nước nữa. Do vậy, chưa nên quy định như vậy”, ông Lý đề xuất.
Dự án Luật đất đai (sửa đổi) có 14 chương, 190 điều, so với Luật hiện hành thì có 21 điều giữ nguyên, 101 điều sửa đổi, bổ sung, 68 điều bổ sung mới. Nhiều ý kiến cho rằng, dự án Luật đang được chuẩn bị trong thời gian chuẩn bị cho việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992. Theo chương trình, đến cuối năm 2013 mới thông qua Hiến pháp (sửa đổi), do đó, để bảo đảm tính thống nhất, phù hợp của Luật đất đai (sửa đổi) với Hiến pháp (sửa đổi), đồng thời có thêm thời gian nghiên cứu các vấn đề liên quan một cách thấu đáo, tranh thủ tối đa được các ý kiến đóng góp của các tổ chức chính trị, xã hội, các nhà khoa học, nhà quản lý và đông đảo người dân, đề nghị vẫn trình Quốc hội thảo luận cho ý kiến, sau đó đưa ra lấy ý kiến nhân dân (cùng với dự thảo Hiến pháp) và trình Quốc hội thông qua cùng với Hiến pháp vào cuối năm 2013. |
Dương Công Chiến