Cơ hội bứt phá tín dụng từ hộ kinh doanh

Trong bối cảnh đó, các NHTM đang tích cực hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình và trở thành đầu mối tiên phong tận dụng nguồn dữ liệu mới để mở rộng tín dụng, đặc biệt là tín dụng vi mô.

Nhiều gói vay đi kèm ưu đãi chuyển đổi số

Từ khi chính sách xóa bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh được công bố là sẽ áp dụng từ đầu năm 2026, hoạt động hợp tác giữa các NHTM với ngành Thuế khá sôi động ở nhiều địa phương.

Các ngân hàng lớn như Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank… đã chủ động ký kết với cơ quan thuế các tỉnh, thành để chung tay hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi số với nhiều giải pháp cụ thể.

Chẳng hạn, Vietcombank bên cạnh hoạt động hỗ trợ về thanh toán; tư vấn đăng ký, kê khai, lập hóa đơn điện tử; ngân hàng này cũng đẩy mạnh sản phẩm vay ưu đãi ngắn hạn cho cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp tư nhân với mức lãi suất từ 4,6%/năm (quy mô gói vay đạt khoảng 250.000 tỷ đồng).

VPBank tung ra gói giải pháp tài chính toàn diện V20000 với quy mô 20.000 tỷ đồng, lãi suất từ 3,99%/năm, hạn mức vay đối với mỗi khách hàng tối đa 20 tỷ đồng. Ngân hàng này cũng hợp tác với nền tảng phần mềm kế toán để đẩy mạnh số hóa hỗ trợ nhóm hộ kinh doanh chuyển đổi, đồng thời hợp tác với 3TS để tích hợp mở tài khoản doanh nghiệp online, mở thẻ, vay vốn, dùng phần mềm kế toán miễn phí.

Trong khi đó, Techcombank mở rộng khai thác hệ sinh thái thanh toán QR, SoftPOS và kết nối với phần mềm quản lý bán hàng để ghi nhận doanh thu theo thời gian thực, từ đó phát triển tín dụng theo dòng tiền thay vì dựa vào tài sản bảo đảm truyền thống. ACB đưa ra gói giải pháp dành cho hộ kinh doanh, hộ chuyển đổi thành doanh nghiệp với các ưu đãi: miễn phí giao dịch tài khoản thanh toán, giảm lãi suất vay, tặng thẻ doanh nghiệp, hỗ trợ tài khoản ngân hàng doanh nghiệp. Còn Sacombank thì hỗ trợ miễn phí gói tài chính toàn diện (tài khoản số đẹp, thẻ, loa thanh toán), hỗ trợ POS/mPOS/QR Pay với phí thấp, giảm 1% lãi suất cho vay ngắn hạn/trung dài cho hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp...

Một xu hướng nổi bật khác cũng đang lan rộng là hoạt động hợp tác giữa các NHTM với các doanh nghiệp cung cấp nền tảng quản lý bán hàng như Sổ Bán Hàng, KiotViet, MISA, Sapo… Theo đại diện một số chi nhánh NHTM tại TP. Hồ Chí Minh, khi hợp tác với các doanh nghiệp này, doanh thu của hộ kinh doanh sử dụng ứng dụng quản lý của Sổ Bán Hàng, KiotViet sẽ được ghi nhận tích hợp vào dữ liệu khách hàng của ngân hàng. Từ hóa đơn, giao dịch, tồn kho hay dòng tiền ra đều được hệ thống hóa thành dữ liệu số. Từ đó giúp ngân hàng đánh giá doanh thu, vòng quay vốn và nhu cầu vay với độ chính xác cao.

Nhóm khách hàng hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn lớn là cơ hội để các NHTM phát triển các sản phẩm tín dụng vi mô

Tiềm năng mở rộng tín dụng vi mô lớn

Tại khu vực TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, hiện nay các fintech và nền tảng bán hàng đã khá chủ động trong việc hợp tác với các NHTM để mở rộng hệ sinh thái khách hàng nhỏ, hỗ trợ chuyển đổi số và chuyển tiếp hộ kinh doanh vào dịch vụ tài chính.

Khi các phần mềm quản lý bán hàng như KiotViet, Misa SME Pro hay Sổ Bán Hàng được tích hợp với ngân hàng, dữ liệu doanh thu được kết nối với hệ thống quản lý khách hàng của ngân hàng và có thể tự động cảnh báo tín dụng, đề xuất sản phẩm theo từng chu kỳ kinh doanh và khách hàng được vay linh hoạt hơn.

Hiện KiotViet có hơn 250.000 cửa hàng sử dụng nền tảng, MISA có hơn 1,2 triệu người dùng. Các chuyên gia cho rằng đây sẽ là nguồn dữ liệu rất lớn, tạo tiền đề để các NHTM phát triển mạnh những gói sản phẩm tín dụng vi mô với các khoản vay nhỏ, linh hoạt, đi kèm ưu đãi, khuyến mãi.

Thực tế, tại các NHTM có tỷ trọng cho vay bán lẻ lớn như ACB và Sacombank, những tháng vừa qua đều có sự dịch chuyển mạnh trong nhu cầu vay vốn từ nhóm hộ kinh doanh. Tại một số chi nhánh của Sacombank (khu vực phường Gò Vấp, An Nhơn - TP. Hồ Chí Minh) lượng khách hàng mở mới tài khoản doanh nghiệp tăng trên 30%; gói vay giảm 1% lãi suất cho hộ kinh doanh chuyển đổi của ACB cũng đã giải ngân vài chục tỷ đồng cho các hộ vừa chuyển đổi lên doanh nghiệp nhỏ.

Theo phân tích của các chuyên gia tư vấn và đại lý thuế, khi hàng triệu hộ kinh doanh phải minh bạch hóa doanh thu và chuyển đổi mô hình theo quy định mới của ngành Thuế sẽ tạo thêm nguồn khách hàng rất lớn cho các NHTM mạnh về bán lẻ. Đại diện một đại lý thuế ở TP. Hồ Chí Minh ước tính rằng, hiện nay cả nước có khoảng 500.000 – 700.000 hộ kinh doanh, chỉ cần 30% trong số này chuyển đổi thành doanh nghiệp thì nhu cầu vay vốn có thể đạt 50.000 – 200.000 trong các năm tới (trung bình mỗi hộ chuyển đổi có nhu cầu vay khoảng 100 – 500 triệu đồng).

Bên cạnh phát triển tín dụng vi mô, các chuyên gia cho rằng, khi nhóm khách hàng hộ kinh doanh chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp diễn ra mạnh mẽ, các NHTM cũng có cơ hội mở rộng sản phẩm dịch vụ kèm theo như: thẻ doanh nghiệp, tài khoản, thanh toán số, bảo hiểm, quản lý dòng tiền... Vì thế các NHTM sẽ có sự cạnh tranh trong việc triển khai các gói tín dụng lớn, tích hợp công nghệ quản lý và hợp tác với fintech để tạo ra tệp khách hàng mới có dữ liệu minh bạch, có nhu cầu bổ sung vốn lớn và có độ rủi ro tín dụng thấp hơn so với trước đây, khi dòng tiền của khách hàng chưa có sự minh bạch.