Cổ phiếu ngân hàng: Cần nhìn về dài hạn

Đầu tư cổ phiếu cách đây gần chục năm được xem là thời “hốt bạc” khi nhiều người bỏ ra tiền chục thu về tiền trăm, tiền tỷ. Thời điểm đó, cổ phiếu của các tổng công ty lớn đang ăn nên làm ra và đặc biệt là cổ phiếu NH luôn nóng hầm hập.

Đó là thời điểm mà các NH đẩy vốn ra nền kinh tế rất nhanh, lợi nhuận NH luôn ở mức khủng nên nhiều người mơ rằng đầu tư vào cổ phiếu của các nhà băng sẽ gặt hái lợi nhuận trong tương lai gần. Nhiều NH tranh thủ cơ hội này đẩy mạnh IPO, và cả những “người nhà” là cán bộ nhân viên trong hệ thống cũng toát mồ hôi mới được mua với giá ưu đãi. Nhưng thời hoàng kim đó tồn tại rất ngắn. Giá cổ phiếu NH và chứng khoán nói chung xuống dốc không phanh…

Ảnh minh họa

Tại Đại hội đồng cổ đông của một NHTMCP tổ chức tại Hà Nội mới đây, một cổ đông chia sẻ rằng, cách đây 7 năm bà đầu tư 10 nghìn cổ phiếu NH với giá 83.000 đồng/CP, đến nay giá cổ phiếu trên thị trường chỉ quanh mức 9.000 – 10.000 đồng/CP. “Vào thời điểm tôi mua cổ phiếu, lãi suất gửi tiết kiệm ở mức rất cao. Với gần 1 tỷ đồng khi đó mà gửi tiết kiệm thì gần như thêm được một suất lương hàng tháng. Nhưng đúng là đầu tư không gặp thời…”.

Cũng chính vì đầu tư nhiều nhưng chưa thấy lợi nhuận, không ít cổ đông đã thiếu sự kiên nhẫn nên kỳ đại hội đồng cổ đông năm nay đã diễn ra khá nhiều câu chuyện “hỏi xoáy – đáp xoay” giữa cổ đông và ban lãnh đạo các TCTD.

Năm nay chỉ có số ít các NHTM chia cổ tức (VIB chia cổ tức 9%, LienVietPostBank 6%...), và có nhiều NH chia cổ tức bằng cổ phiếu. Lãnh đạo một số NHTM cho rằng, muốn thu về tiền mặt, cổ đông có thể bán cổ phiếu đó cho công ty chứng khoán của chính NH với giá thị trường hiện tại để thu về tiền mặt. Thậm chí có vị nói thẳng: Muốn có lợi nhuận nhanh chỉ có đầu tư vào… quán cơm! Trước áp lực của các cổ đông, tại Đại hội đồng cổ đông của một NHTMCP ở khu vực phía Nam, một lãnh đạo NH đã phải đổ vấy cho NHNN là không cho các NH chia cổ tức ?! Điều này không hoàn toàn thuyết phục. Vì thực ra quy định về việc chia cổ tức đã được quy định theo điểm a, khoản 2 Điều 59 Luật NHNN từ năm 2010.

Và đến Chỉ thị số 02/CT-NHNN, năm 2015, NHNN đã quán triệt thêm, các TCTD phải tiết giảm chi phí hoạt động, tập trung mọi nguồn lực để xử lý nợ xấu, không tăng lương, tăng thưởng, thù lao cho cán bộ, nhất là các vị trí quản trị, điều hành khi chưa trích lập đủ dự phòng rủi ro. Đặc biệt, NHNN đã có một văn bản gửi đến các NHTM, yêu cầu báo cáo về kế hoạch chi trả cổ tức dự kiến năm 2014; trên cơ sở quy mô nợ xấu, rủi ro tiềm ẩn, mức độ trích lập đủ dự phòng rủi ro theo đánh giá chất lượng tín dụng của NHNN để xác định mức chia cổ tức.

Theo đó, tỷ lệ chi trả phải phản ánh kết quả kinh doanh thực sự sau khi trích lập đầy đủ dự phòng rủi ro theo quy định của pháp luật. Mức chi trả cổ tức phải đảm bảo sau khi bù đắp các chi phí dự phòng theo nguyên tắc thận trọng về giám sát và quy định của pháp luật, để bảo đảm cổ đông của TCTD được nhận cổ tức sau khi hoàn thành các nghĩa vụ với Nhà nước và bảo đảm an toàn hoạt động của tổ chức tín dụng mình góp vốn, mua cổ phần…

Cổ phiếu NH chưa thể lấy lại thời hoàng kim nhưng theo Chủ tịch HĐQT của một NHTMCP, đầu tư vào cổ phiếu NH phải mang tính dài hạn, chứ không thể đầu tư hôm nay, ngày mai sẽ kiếm lời ngay. Hiện các TCTD đang phải thực hiện tái cơ cấu, nâng cao sức cạnh tranh, đặc biệt là nâng cao sức khỏe tài chính. Sau giai đoạn tái cơ cấu này, hệ thống TCTD sẽ khỏe mạnh hơn, cổ phiếu NH sẽ có giá hơn với lợi tức xứng đáng với quy mô hoạt động và sức khỏe của NH.