Cù Lao Chàm: Mùa hoa ngô đồng đỏ

Truyền thuyết một loài cây

Nhắc đến cây ngô đồng đỏ là người ta nghĩ ngay đến Cù Lao Chàm (Hội An, Quảng Nam). Mùa hoa ngô đồng ở đảo nở rộ đẹp nhất vào tháng 7 và tháng 8 hàng năm, tạo nên cảnh sắc tuyệt đẹp, hấp dẫn du khách về khám phá thiên nhiên và con người nơi đây...

Tương truyền, thuở xưa vua Phục Hy tình cờ bắt gặp tinh hoa của năm vì sao rơi xuống cây ngô đồng. Đúng khoảnh khắc đó, chim Phượng hoàng liền bay xuống đậu. Nhà vua tin rằng cây ngô đồng này hấp thụ tinh hoa của trời đất, là loại gỗ linh có thể chế tác được nhã khí, liền cho người hạ cây, lấy đoạn giữa thân cây ngâm nước bảy mươi hai ngày đêm, rồi chọn ngày tốt chế làm nhạc khí, đặt tên là Dao cầm. Kỳ lạ thay, khi đàn lên làm cho “vượn nghe nín kêu, hổ nghe thôi gầm”. Cây ngô đồng từ truyền thuyết này mà trở thành loài cây vương giả.

Hiện cây ngô đồng tại Cù Lao Chàm được công nhận là cây di sản Việt Nam

Liên quan đến cây ngô đồng, theo Đại Nam Nhất Thống Chí, chính vì quá tôn thờ loài cây cao quý này, vua Minh Mạng đã đem về trồng hai bên góc điện Cần Chánh (Đại Nội Huế) với ước mong được thấy chim Phượng hoàng về đậu. Không những thế, khi cho đúc cửu đỉnh, vua Minh Mạng đã cho chạm khắc trên chiếc đỉnh mang thụy hiệu của mình là Nhân đỉnh với các họa tiết thể hiện cây ngô đồng. Cũng từ đó, ngô đồng là biểu tượng của bến đỗ an yên, thái hòa và tôn quý.

Thời kỳ ra hoa của cây ngô đồng trên đảo bắt đầu vào khoảng đầu tháng 4 dương lịch. Từ tháng 5 đến cuối tháng 7 là lúc hoa ngô đồng nở rộ cả sườn núi phía tây của đảo Hòn lao. Đến hết tháng 9 hoa ngô đồng rụng dần, cây non bắt đầu phát triển và thường kết thúc vào tháng 10 là hoa sẽ không còn. Với thiên nhiên mùa này đang độ rực rỡ nhất của nắng, gió và cả hoa ngô đồng đỏ. Men theo những con đường ngoằn ngoèo, ven những bìa rừng, quan sát từ phía xa xa từng chùm hoa ngô đồng màu đỏ nổi bật trên nền xanh của cây rừng và màu xanh nước biển.

Mỗi khi hè về. Cù Lao Chàm như khoác lên mình một màu đỏ rực của hoa ngô đồng. Cây hoa được trồng ven con đường bê tông tại Hòn Lao, đảo lớn nhất của Cù Lao Chàm và là nơi tập trung dân cư sinh sống. Thấp thoáng trên các bãi Làng, bãi Xếp, bãi Hương… nổi lên những cây hoa ngô đồng đỏ rực, khoe sắc cả góc trời. Mặt dù thời tiết trên đảo nắng gió và khô cằn, những cây hoa vẫn vươn lên mạnh mẽ, phản chiếu một nghị lực sống phi thường như những con người trên đảo, luôn sống mạnh mẽ dù trong bất kỳ hoàn cảnh khí hậu khắc nghiệt như thế nào.

Festival mùa hoa ngô đồng đỏ

Các chuyên gia du lịch cho rằng, cây ngô đồng cũng là sản phẩm du lịch thiên nhiên độc đáo, tổ chức Festival dành riêng cho loài cây này chính là "bán" những gì đẹp đẽ nhất của Cù Lao Chàm mà không làm mất đi giá trị của nó. Hoa ngô đồng đỏ, những sản phẩm được làm ra từ cây ngô đồng và con người cùng không gian xứ đảo... là một sản phẩm du lịch vô giá khó tìm được ở nơi khác.

Cũng chính từ vẻ đẹp độc đáo, riêng biệt của hoa ngô đồng đỏ, TP. Hội An đã quyết định tổ chức Festival “Cù Lao Chàm - Mùa hoa ngô đồng đỏ”. Sự kiện sẽ chính thức khai mạc vào ngày 9/7 này và kéo dài đến 22/7. Đây là lễ hội lần đầu tiên được tổ chức để giới thiệu cho du khách gần xa biết đến một loại cây đặc hữu, độc đáo của Cù Lao Chàm. Theo ban tổ chức, đến với Festival du khách không chỉ ngắm vẻ đẹp hoa ngô đồng, mà còn được thưởng thức cảnh đẹp bình minh cũng như hoàng hôn tuyệt đẹp trên đảo; đắm mình với biển xanh, lặn ngắm san hô, tham quan cảnh vật và thưởng thức hải sản tươi ngon xứ đảo… Một trải nghiệm không kém phần độc đáo khi du khách đến sự kiện lần này là được trải nghiệm đan võng từ chất liệu cây ngô đồng. Từ rất lâu, người dân Cù Lao Chàm đã biết dùng vỏ cây ngô đồng, ngâm trong nước rồi đánh sợi, đan võng. Loại võng này hoàn toàn làm thủ công. Để đan xong một chiếc võng từ cây ngô đồng phải mất đến hơn một tháng. Không chỉ có võng ngô đồng, hạt cây ngô đồng cũng được người dân nơi đây làm bánh, được chiết xuất thành tinh dầu cao cấp làm kem dưỡng da cho phụ nữ.. Hiện cây ngô đồng tại Cù Lao Chàm được công nhận là cây di sản Việt Nam.

Theo Ban tổ chức Festival “Cù Lao Chàm - mùa hoa ngô đồng đỏ”: Hưởng ứng ngày Du lịch Việt Nam năm nay (9/7), gắn kết với chuỗi các sự kiện trong “Năm du lịch quốc gia - Quảng Nam 2022”, mặc dầu sự kiện chính thức khai mạc vào tối 22/7, nhưng từ đầu tháng 7 đã có nhiều hoạt động diễn ra liên tục như: tour du lịch thí điểm Zero waste (lối sống “không rác thải”) 2 ngày 1 đêm với các hoạt động trải nghiệm một số điểm du lịch đặc trưng về văn hóa, tìm hiểu vườn ươm san hô, tham quan bãi rác Eo Gió, tham quan và trải nghiệm xử lý rác thải tại cơ sở phục hồi tài nguyên (MRF); khai trương tuyến đường ngô đồng đỏ và điểm check-in tại khu vực bãi Xếp, kết hợp trưng bày các sản phẩm từ cây ngô đồng và phát động trồng cây ngô đồng đỏ; các ngày hội văn hóa - thể thao miền biển tại các bãi biển và cầu cảng Cù Lao Chàm... Trong quá trình tổ chức sự kiện, UBND TP.Hội An khuyến khích các hoạt động sử dụng sản phẩm thân thiện, sản phẩm tái chế, không sử dụng túi ni lông và hạn chế các sản phẩm nhựa dùng một lần.

Nằm cách Hội An khoảng 18 km, đảo Cù Lao Chàm còn là Khu dự trữ sinh quyển thế giới được UNESCO công nhận từ ngày 26/5/2009. Cù Lao Chàm bảo tồn gần như nguyên vẹn hệ sinh thái biển gồm khoảng 950 loài thủy sinh, trong đó có nhiều loài cá và san hô quý hiếm. Cù Lao Chàm cũng là điểm đến nổi tiếng của Hội An, nơi du khách có thể khám phá trong ngày. Về Cù Lao Chàm, bạn sẽ bắt gặp những nụ cười luôn nở trên môi của những người dân chất phát và thuần hậu nơi đây, như cảm giác lạc bước về với những gì nguyên sơ nhất.