Đấu giá nợ xấu: Cần cụ thể hóa trong luật theo hướng nào?
Thảo luận tại hội trường về dự án Luật Đấu giá tài sản ngày 19/11, đa số các đại biểu đều nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật này nhằm góp phần hoàn thiện thống nhất khuôn pháp lý, điều chỉnh hoạt động đấu giá tài sản, khắc phục những bất cập tồn tại hiện nay, đáp ứng yêu cầu xã hội hóa và tính chuyên nghiệp của hoạt động đấu giá tài sản.
Tuy nhiên, liên quan đến đấu giá nợ xấu và tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu hiện còn nhiều quan điểm khác nhau. Trong đó nổi lên hai luồng ý kiến.
Giao cho Chính phủ nghiên cứu quy định cụ thể
Theo đại biểu Nguyễn Thành Tâm (Tây Ninh), vì đây là một loại tài sản đặc biệt có tác động đến hoạt động của hệ thống ngân hàng, thị trường tài chính, chính sách tài chính tiền tệ trong khi chúng ta chưa có kinh nghiệm, chưa có tiền lệ về xử lý, do đó giao cho Chính phủ tiếp tục nghiên cứu quy định là phù hợp.
“Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ sớm xây dựng Nghị định kèm theo dự án luật để trình Quốc hội xem xét cho ý kiến và kịp thời ban hành để xử lý những vấn đề bức xúc trong nền kinh tế của chúng ta trong thời gian vừa qua” – đại biểu này đề nghị.
Đồng tình quan điểm trên, đại biểu La Ngọc Thoáng (Cao Bằng) cho rằng, hiện nay VAMC đang nắm giữ một khối lượng lớn nợ xấu, tài sản đảm bảo cho các khoản nợ xấu không thể bán được. Vì chưa có luật điều chỉnh và vì nhiều thủ tục phức tạp nên việc đưa đối tượng này vào sự điều chỉnh của luật và giao cho Chính phủ quy định trình tự, thủ tục đấu giá nợ xấu và tài sản đảm bảo cho các khoản nợ xấu là cần thiết.
“Đây là lĩnh vực mới, chúng ta chưa có nhiều kinh nghiệm, để Chính phủ quy định sẽ tạo sự cơ động và linh hoạt. Tuy nhiên, tôi đề nghị Chính phủ cần chuẩn bị kỹ nội dung này kèm theo dự thảo luật ngay trong lần thông qua tại kỳ họp thứ 11, khóa XIII tới đây” – đại biểu Thoáng nhấn mạnh thêm.
Cần quy định cụ thể thành chương riêng trong luật
“Đối với nội dung đấu giá nợ xấu và tài sản đảm bảo của các khoản nợ xấu của VAMC mua về trong dự thảo luật chỉ có duy nhất Điều 76, giao cho Chính phủ quy định. Về nội dung này, tôi thấy rất băn khoăn” - đại biểu Trần Văn Minh (Quảng Ninh) nêu quan điểm.
Cơ sở băn khoăn của đại biểu Minh là ở chỗ, theo số liệu tại báo cáo của Chính phủ tại phiên chất vấn vừa qua, từ năm 2013 đến hết tháng 9/2015 VAMC đã mua về hơn 191.000 tỷ đồng, chiếm hơn 40% tổng nợ xấu. Trong khi đó, mới xử lý được gần 15.000 tỷ đồng, tức bằng khoảng 7,7% tổng nợ xấu mua về. Trong số này, bán nợ xấu chỉ được khoảng 2.800 tỷ đồng, bằng 1,46% và bán tài sản đảm bảo chỉ được 1.100 tỷ đồng, bằng 0,58%. Số liệu này cho thấy, kết quả đạt được quả là con số rất nhỏ, làm lãng phí đi một nguồn lực của đất nước.
Ông Minh cũng cho biết, qua trao đổi với một số cán bộ NHNN, thấy được một trong những nguyên nhân chính của vấn đề trên là đang thiếu một hành lang pháp lý đủ mạnh để xử lý các khoản nợ xấu này.
“Tôi cho rằng để việc xử lý nợ xấu được nhanh chóng, hiệu quả, góp phần sớm lành mạnh hóa các hoạt động của hệ thống tín dụng và nền kinh tế thì nên thiết kế luôn trong Luật Đấu giá tài sản một chương riêng về hoạt động đấu giá của VAMC, trong đó có quy định đầy đủ trình tự, thủ tục, hồ sơ, giá khởi điểm giám định tài sản, cơ quan được tham gia đấu giá” – ông Minh đề xuất.
Đại biểu này tin rằng, chỉ có luật hóa hoạt động đấu giá của VAMC thì mới có thể nhanh chóng xử lý được hàng trăm ngàn tỷ đồng nợ xấu đã được VAMC mua về, cũng như đang do các TCTD nắm giữ. Đồng thời, đây cũng là một tiền đề rất quan trọng để sớm hình thành nên thị trường mua bán nợ. Mặt khác, khi luật hóa được các quy định cụ thể thì sẽ giúp cho luật rõ ràng, minh bạch hơn và sớm đi vào thực tiễn cuộc sống.
Quan điểm này cũng nhận được sự đồng tình của đại biểu Nguyễn Ngọc Hải (Hà Giang) với đề nghị: “Ban soạn thảo nên nghiên cứu, thiết chế một chương riêng về quy định đấu giá tài sản là nợ xấu và tài sản đảm bảo nợ xấu để đảm bảo rằng nguồn lực cho phát triển được huy động một cách tối đa nhất”.
Trước đó, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho rằng, nếu quy định việc đấu giá nợ xấu và tài sản đảm bảo của khoản nợ xấu thành một chương riêng thì sẽ phá vỡ kết cấu của dự thảo luật và không phù hợp với mục tiêu, quan điểm chỉ đạo xây dựng dự án luật, trong khi sự tồn tại của nợ xấu và tài sản đảm bảo của khoản nợ xấu mà VAMC đã mua chỉ là hiện tượng nhất thời của nền kinh tế.
Tuy nhiên theo ý kiến của nhiều đại biểu trong phiên thảo luận hôm nay, luật này cần hướng đến mục tiêu tháo gỡ vướng mắc trong việc phát mãi tài sản thế chấp của các TCTD và các công ty mua bán nợ, khai thông những trở ngại nhằm phát triển thị trường mua, bán nợ, tạo sự minh bạch trong việc xử lý tài sản thế chấp của các TCTD.
Đặc biệt, theo đại biểu Trần Du Lịch (TP. Hồ Chí Minh), trong lâu dài, bất cứ nền kinh tế nào cũng có nợ xấu. “Tôi cho rằng, không nên chỉ có một điều về vấn đề này và việc này phải có chế định để chúng ta xử lý một cách bình thường như nhiều ý kiến. Không nên xem việc mua bán nợ xấu hiện nay là cá biệt” – ông Lịch nêu quan điểm.
Luật Đấu giá tài sản dự kiến sẽ được thông qua vào kỳ họp thứ 2 Quốc hội Khóa XIV tháng 10/2016.