Để tăng trưởng bền vững với Covid-19

Thách thức đang khó lường hơn

Một trong những mục tiêu và cũng là khát vọng lớn nhất được Nghị quyết Ðại hội XIII đặt ra là vào năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Lộ trình tiến tới khát vọng ấy có hai mốc quan trọng phải đạt được: Dài hạn 10 năm (đến năm 2030), Việt Nam là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; và trung hạn 5 năm (2025) là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp.

Khát vọng lớn lao, lộ trình là rõ ràng. Muốn đạt mục tiêu 2045 như trên thì các mục tiêu cho từng giai đoạn 5 năm, 10 năm tới cũng cần phải đạt được. Trong đó, trước hết là kế hoạch kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025, với mục tiêu đặt ra là tăng trưởng GDP bình quân phải đạt khoảng 6,5 đến 7%/năm.

Hiện cơ sở hạ tầng vẫn là điểm nghẽn, gây cản trở rất nhiều trong việc thu hút đầu tư

Tuy nhiên trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp trên thế giới và chưa biết lúc nào mới kết thúc, mục tiêu trên là thách thức không hề nhỏ. Giới chuyên gia và nhiều tổ chức quốc tế lớn đều có chung nhận định, Covid-19 đang là rủi ro và thách thức lớn nhất hiện nay và tác động của nó tới tất cả các lĩnh vực, ngành kinh tế vừa rất lớn, vừa khó đoán định. Với những bất định, bất ổn và khó lường thì công tác dự báo để hoạch định các chương trình, kế hoạch vận hành nền kinh tế sẽ khó khăn hơn rất nhiều. Đơn cử trước khi đại dịch này bùng phát, không ai có thể hình dung rất nhiều nền kinh tế đang từ tăng trưởng dương lại có thể rơi vào trạng thái tăng trưởng âm trong năm 2020.

Các chuyên gia cho rằng, dù mức dự báo tăng trưởng 6,5-7% mà hầu hết các tổ chức đưa ra cho năm 2021 đang gặp thách thức hơn, song rất ít có khả năng chúng ta phải trải qua mức tăng trưởng rất thấp trong năm nay. Lý do ngoài việc chúng ta đã có nhiều kinh nghiệm hơn trong việc vừa ngăn chặn kiểm soát dịch, vừa để các hoạt động kinh doanh sản xuất diễn ra tương đối bình thường thì còn do nền tăng trưởng rất thấp (so với chính chúng ta) của năm 2020. “Chúng tôi vẫn dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm nay kịch bản cơ sở sẽ ở mức 6,5-7%; kịch bản tiêu cực nhất thì cũng không thấp hơn 5%”, TS.Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cho biết.

“Đánh bại” Covid và triển khai thành công các đột phá

Về nhiệm vụ và giải pháp để đạt được mục tiêu đề ra cho giai đoạn 5 năm tới, điều đầu tiên chính là làm sao để nâng cao khả năng dự báo, nhất là gắn với biến số Covid rất phức tạp. Đây là điều rất quan trọng trong xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội từng năm, cũng như cho xây dựng các nhiệm vụ, giải pháp cần thực hiện trong từng quý, từng tháng. Dự báo sát đúng, các kế hoạch ngắn hạn phù hợp và đạt được sẽ góp phần vào thành công của các kế hoạch trung và dài hạn.

Các chuyên gia cho rằng, cần sẵn sàng cho tình huống dịch Covid còn tiếp tục kéo dài nên mục tiêu kép giữa chống dịch và phát triển kinh tế sẽ tiếp tục là chiến lược phải thực hiện trong thời gian tới. Bên cạnh các giải pháp phòng ngự là giải pháp phòng chống và kiểm soát dịch thì chúng ta cần chuyển nhanh sang thế tấn công với các giải pháp và chiến lược chủ động hơn như xét nghiệm tầm soát để chủ động phát hiện sớm ca bệnh/ổ dịch tiềm tàng. Theo đó cần đẩy nhanh khai thác từ các nguồn nhằm có đủ vắc-xin tiêm chủng trên diện rộng, tiến tới đạt mức độ miễn dịch cộng đồng.

“Để thực sự có được “trạng thái bình thường mới bền vững”, qua đó mở cửa nền kinh tế và đưa các hoạt động kinh tế trở lại bình thường trong bối cảnh Covid còn dai dẳng, chưa “qua” đi mà chúng ta phải “quen” - phải chấp nhận chung sống cùng - thì miễn dịch cộng đồng nhờ vắc-xin là yếu tố quyết định. Nếu không, chúng ta vẫn thường trực đối diện với nguy cơ dịch bệnh lặp đi, lặp lại và kéo theo đó là các giải pháp như cách ly, phong tỏa tại nhiều tỉnh thành vẫn phải tiếp tục”, TS. Nguyễn Tú Anh - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Ban Kinh tế Trung ương, nhấn mạnh.

Cùng quan điểm trên, TS. Cấn Văn Lực cho rằng kiên định thực hiện mục tiêu kép. “Bài học kinh nghiệm từ tình hình dịch bệnh tại Ấn Độ hiện nay đối với Việt Nam là không thể chủ quan, lơ là trong phòng chống dịch bệnh; không đánh đổi sức khỏe của nhân dân với tăng trưởng kinh tế và mục tiêu kép vẫn là nhất quán, xuyên suốt”, chuyên gia này cho biết. Chuyên gia này đề nghị triển khai nhanh và hiệu quả các giải pháp hỗ trợ; đẩy mạnh kích cầu thị trường nội địa; phát huy thế mạnh của các trụ cột, đầu tàu tăng trưởng (nhất là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh); đẩy mạnh xuất khẩu khi cầu từ các thị trường lớn đang phục hồi mạnh… thì các giải pháp như đẩy nhanh giải ngân đầu tư công; cải thiện mạnh mẽ, thực chất hơn nữa môi trường đầu tư - kinh doanh; tiếp tục thúc đẩy khối kinh tế tư nhân phát triển; đẩy nhanh tiến trình phát triển kinh tế số; tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế, nâng cao khả năng chống chịu của nền kinh tế đối với các cú sốc từ bên ngoài… Các giải pháp này không chỉ cần thiết trong ngắn hạn mà cũng là động lực cho tăng trưởng trong trung và dài hạn.

Các chuyên gia cũng cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững trong giai đoạn tới cần nhiều chính sách, giải pháp đồng bộ khác, nhất là thực hiện bằng được các khâu đột phá mà Văn kiện Đại hội XIII đã đặt ra. Trong đó theo TS. Nguyễn Tú Anh, cơ sở hạ tầng vẫn là điểm nghẽn, gây cản trở rất nhiều trong việc thu hút đầu tư từ các “đại bàng”, các NĐT nước ngoài lớn cũng như làm hạn chế sự phát triển của các doanh nghiệp trong nước. “Tôi cho rằng đây là đột phá quan trọng nhất trong ba đột phá mà Đại hội XIII đã xác định và đẩy nhanh phát triển cơ sở hạ tầng (giao thông, năng lượng, hạ tầng số) sẽ hỗ trợ rất nhiều cho tăng trưởng nhanh, bền vững trong những năm tới”, chuyên gia này nhận định.

(Thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/05/2020 của Chính phủ)