Đề xuất tăng gấp đôi mức cho vay vốn hỗ trợ làm nhà và sinh viên nghèo

Thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư các Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, sáng nay (27/7), đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (đoàn Bến Tre) đề nghị cần đưa ra chỉ tiêu nước sạch cho đúng thực chất hoặc nếu chưa thể đưa ra được chỉ tiêu này ngay trong chương trình thì trong quá trình tổ chức thực hiện cần phải đặc biệt quan tâm nội dung này, bởi vì đó là nhu cầu thiết yếu cơ bản nếu không nói là quyền con người trong việc tiếp cận nước sạch.

Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi

Bên cạnh đó, khi thực hiện chương trình cho giai đoạn tới, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi đề nghị cần tăng mức cho vay vốn hỗ trợ làm nhà ở cho hộ nghèo so với mức 25 triệu đồng ở giai đoạn trước có thể lên mức 50 triệu đồng để tạo điều kiện cho hộ nghèo có thể xây dựng được nhà, đảm bảo ba cứng theo tiêu chuẩn. Đồng thời tăng mức cho vay đối với sinh viên thuộc hộ nghèo từ 2 triệu đồng/tháng lên mức 5 triệu đồng/tháng để có thể xoay xở được cho các chi phí học tập trong giai đoạn hiện nay.

Ngoài ra, đại biểu cũng cho rằng, trong chương trình này đề nghị cần có sự quan tâm đặc biệt đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo có thành viên hoặc chủ hộ là người có công, phấn đấu đến cuối giai đoạn sẽ không còn hộ có công nào thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo. Đồng thời, cần tập trung chăm lo, tạo điều kiện cho người có công có mức sống cao hơn mức sống trung bình của nhân dân nơi cư trú như mục tiêu mà Đảng và Nhà nước ta đã đưa ra. Đó cũng chính là truyền thống uống nước nhớ nguồn quý báu của dân tộc ta.

Phát biểu giải trình làm rõ các ý kiến các đại biểu quốc hội nêu sáng nay, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, công tác giảm nghèo bền vững là chủ trương lớn, quan trọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta. Vừa qua với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực của toàn dân, công tác này của chúng ta đã đạt được những thành tựu nổi bật, chính sách pháp luật ngày càng hoàn thiện, ngân sách Nhà nước huy động và nguồn lực xã hội cho Chương trình ngày càng tăng, đời sống của người dân được nâng lên, các tấm gương thoát nghèo và điển hình ngày càng nhiều.

"Chúng ta đã trải qua 6 lần điều chỉnh tiêu chí, từ tiêu chí về lương thực nhằm đảm bảo có ăn, có mặc của quốc gia nghèo với 58,1% hộ nghèo những năm 1993 đến xóa đói giảm nghèo, đến áp dụng giá cả, thu nhập, mức sống tối thiểu, rồi giai đoạn hiện nay đang áp dụng chuẩn nghèo đa chiều mà Việt Nam là một trong 30 quốc gia trên thế giới, là nước đầu tiên trong khu vực châu Á áp dụng với phương châm không để ai bị bỏ lại phía sau. Chúng ta đi từ chỗ ngân sách Nhà nước phải đảm bảo hoàn toàn để triển khai giảm nghèo sang Nhà nước giữ vai trò chủ đạo. Nhà nước vừa giữ vai trò dẫn dắt, người dân, hộ nghèo là chủ thể. Đây là bước đi rất dài về tư duy, hình thức, về hành động của Việt Nam chúng ta trong công cuộc chống đói nghèo. Chúng ta đã sớm hoàn thành mục tiêu Thiên niên kỷ của Liên hợp quốc, được cộng đồng quốc tế đánh giá là điểm sáng và giảm nghèo trên thế giới", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung phát biểu và nhấn mạnh:

"Giai đoạn 2021-2025, chúng ta đặt ra mục tiêu yêu cầu cao hơn là giảm nghèo đa chiều nhưng thực chất là bền vững: Giảm bình quân 1-1,5%/năm, trong đó chuẩn nghèo của chúng ta nâng lên từ 700 nghìn đồng lên 1,5 triệu đồng khu vực nông thôn, từ 900 nghìn đồng lên 2 triệu đồng ở khu vực thành thị dẫn đến tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo đầu kỳ sẽ tăng rất cao".

Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung

Bên cạnh đó, tiêu chí về thu nhập và các tiêu chí về thiếu hụt tăng cả về số lượng, chất lượng, nhiều nội dung thiếu hụt đòi hỏi phải có nguồn lực lớn như tái định cư, xóa nhà tạm, chống suy dinh dưỡng trẻ em, hạn chế trẻ em thể trạng thấp còi. Giai đoạn 2021-2025 cần đầu tư thỏa đáng để mức sống tối thiểu của người dân tăng dần, gắn với mục tiêu phát triển bao trùm bền vững và tăng khả năng tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản của người dân.

"Giai đoạn này chúng ta phải lo vừa giảm tỷ lệ nhưng đồng thời quan tâm hơn giảm nghèo một cách thực chất và bền vững. Giảm nghèo bao trùm có nghĩa là phải xóa bỏ đói nghèo cho tất cả mọi người ở mọi nơi, mọi thời điểm và mọi chiều thiếu hụt", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Về xử lý các trùng lặp giữa 3 chương trình Quốc gia, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, Chương trình quốc gia về giảm nghèo có đối tượng và địa bàn là hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo trên phạm vi toàn quốc, trong đó bao gồm cả những đối tượng nghèo mới phát sinh vì các lý do khác nhau, trong đó kể cả những ảnh hưởng do dịch COVID-19. Đối tượng nghèo kể cả ở nông thôn và thành thị, chú trọng các địa bàn còn nhiều khó khăn. Trong khi đó, phạm vi của Chương trình nông thôn mới chỉ gồm địa bàn nông thôn các huyện, xã. Hai chương trình này trong giai đoạn 2016-2020 đã chạy song song các nội dung tương đối tách bạch. Còn Chương trình phát triển kinh tế, xã hội đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi về cơ bản có thể hiểu là tách một phần đối tượng và địa bàn từ Chương trình giảm nghèo hiện nay. Phạm vi tập trung đầu tư cho các địa bàn đặc biệt khó khăn trong vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Do đó tương đối tách bạch.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu, Chính phủ sẽ chỉ đạo các chương trình đề xuất ban hành tiêu chí xác định cụ thể đối tượng, địa bàn, nội dung hỗ trợ đầu tư, xây dựng báo cáo nghiên cứu khả thi nhằm hạn chế cao nhất sự trùng lặp, giao thoa. Đồng thời sẽ đề xuất các cơ chế lồng ghép, tích hợp các nguồn lực đem lại hiệu quả cao nhất trong đầu tư.

Về tách các hộ nghèo không khả năng thoát nghèo khỏi chương trình, Bộ trưởng cho biết, Chính phủ sẽ nghiên cứu, tiếp tục cân nhắc thời điểm, cách tiến hành để vừa đặt mục tiêu như đại biểu Quốc hội nêu cũng như kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, vừa đảm bảo khả năng ngân sách cân đối trong thời gian thực tế.