Định danh khách hàng để “dẹp” tài khoản rác

Đồng thời, thống nhất ký kết Kế hoạch số 01/KHPH-BCA-NHNN với Bộ Công an về việc phối hợp triển khai các nhiệm vụ tại Đề án 06 trong ngành Ngân hàng. Theo Phó Thống đốc, Đề án 06 cho phép được khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, khai thác thông tin trên căn cước công dân gắp chíp và sử dụng tài khoản định danh điện tử (VNeID) do Bộ Công an cung cấp có vai trò rất quan trọng đối với ngành Ngân hàng. NHNN đã cho phép các TCTD có thể mở tài khoản từ xa bằng e-KYC. Gần đây nhất NHNN ban hành Thông tư số 06/2023/TT-NHNN cho phép các ngân hàng cho vay theo phương thức điện tử với hạn mức là 100 triệu đồng. Như vậy, đến thời điểm này, ba hoạt động chính của ngân hàng là tiền gửi, tiền vay và thanh toán đều đã được phép thực hiện trên môi trường điện tử. Chính vì thế, Phó Thống đốc nhấn mạnh, việc xác thực khách hàng là điều vô cùng quan trọng. Nguồn dữ liệu từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ là nguồn thông tin tốt để các TCTD xác thực khách hàng chính xác, ngăn ngừa tội phạm gian lận hồ sơ giấy tờ, mở/sử dụng tài khoản mạo danh hoặc lừa đảo khách hàng chiếm quyền truy cập các dịch vụ ngân hàng số; tra cứu các thông tin để đánh giá khả năng trả nợ, từ đó có thể đẩy nhanh thủ tục cho vay, góp phần giảm tín dụng đen...

Khai thác VNeID - một trong những cơ sở để ngân hàng xác minh khách hàng

Trình bày kết quả thực hiện Đề án 06 của ngành Ngân hàng thời gian qua, ông Lê Hoàng Chính Quang, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, NHNN cho biết, Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) và C06 – Bộ Công an đã thống nhất phương án kết nối offline để làm sạch 54 triệu hồ sơ khách hàng trong kho dữ liệu của CIC và phương án online qua API để làm sạch các hồ sơ khách hàng phát sinh hàng tháng. CIC đã phối hợp với C06 thực hiện 4 đợt rà soát, hoàn thành đối chiếu dữ liệu 42/54 triệu hồ sơ khách hàng. Nhiều TCTD đang phối hợp với Bộ Công an triển khai mở rộng giải pháp xác thực khách hàng qua thẻ căn cước công dân gắn chíp và triển khai giải pháp xác thực khách hàng qua ứng dụng VNeID trong việc mở tài khoản và sử dụng các dịch vụ ngân hàng điện tử.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Đề án 06, ông Quang cho biết vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, các giải pháp kỹ thuật triển khai kết nối, khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, VNeID chủ yếu mới hoàn thành công tác triển khai thử nghiệm, hiện đang bước đầu cung cấp dịch vụ thông qua một số tổ chức, doanh nghiệp được Bộ Công an (C06) cấp phép. Nhiều TCTD chưa được tiếp cận, hướng dẫn đầy đủ về quy trình, thủ tục và các giải pháp kỹ thuật để triển khai.

Chia sẻ kết quả một thống kê về vấn đề tài khoản ảo, ông Đặng Thành Tuân, Phó Tổng Giám đốc Công ty Epay cho biết, trung bình cứ 10 hồ sơ danh tính từ Việt Nam thì sẽ có 1 hồ sơ giả mạo, trong đó gần một nửa số vụ lừa đảo trên toàn thế giới được thực hiện bằng cách làm giả giấy tờ tuỳ thân có quốc tịch của người Việt Nam, Bangladesh, Pakistan… Năm 2022, Việt Nam dẫn đầu bảng xếp hạng về số vụ làm giả danh tính và lừa đảo dựa trên thông tin cá nhân bị đánh cắp. Theo thống kê, chứng minh nhân dân chiếm tỷ lệ là 10,1%, cứ 10 chứng minh nhân dân thì sẽ có 1 giấy tờ bị làm giả. Điều này đặt ra câu chuyện xác thực khách hàng của các nhà băng.

Đại diện Epay cho biết, hiện tại, quy trình xác thực khách hàng đó là sử dụng công nghệ OCR đọc thông tin trên bề mặt giấy tờ, nhận diện khách hàng phụ thuộc vào cảm quan bằng mắt của nhân viên ngân hàng… Với quy trình này có hai kịch bản giả mạo danh tính, đó là làm giả giấy tờ với ID không tồn tại trong cơ sở dữ liệu quốc gia; và lấy thông tin có thực, đã tồn tại trong cơ sở dữ liệu quốc gia để thuê thông tin, thực hiện cắt dán ảnh…

Là một trong những đơn vị đầu tiên được cho phép kết nối với hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, và cung cấp sản phẩm, dịch vụ xác thực căn cước công dân gắn chip, Epay cho biết hiện đang cung cấp trọn bộ giải pháp để hỗ trợ các ngân hàng trong việc ứng dụng dữ liệu dân cư vào định danh và xác thực điện tử. Đơn cử như giải pháp xác thực, định danh khách hàng tại quầy giao dịch bằng thiết bị chuyên dụng được chứng nhận bởi Bộ Công an; giải pháp xác thực, định danh khách hàng trực tuyến bằng thiết bị di động của khách hàng đầu cuối để thực hiện các giao dịch ngân hàng điện tử, ngân hàng số. Theo đại diện Epay, thông qua các giải pháp này sẽ tiết kiệm thời gian xác thực thông tin của khách hàng; giảm thiểu rủi ro giấy tờ bị sao chép, chỉnh sửa làm giả cho ngân hàng.