Đổi mới đào tạo nhân lực tài chính số

	Nhu cầu tuyển dụng nhân lực ngành Công nghệ tăng mạnh
	Phải đào tạo lại nguồn nhân lực cho ngân hàng số

Ngoài chuyên môn nghiệp vụ tài chính ngân hàng, các NHTM ưu tiên tuyển dụng các ứng viên giỏi IT và ngoại ngữ

Bất ổn vì thiếu hụt “nhân sự 3 trong 1”

Ông Phạm Xuân Hòe - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng cho biết, ở thời điểm hiện nay, công tác tuyển dụng tại hầu hết NHTM đều đang gặp phải các trở ngại lớn là tỷ lệ nghỉ việc của nhân viên ở mức cao, chế độ đãi ngộ chưa thực sự hấp dẫn và thiếu phổ biến nhân sự cho các khối ngành liên quan đến công nghệ tài chính.

Dẫn số liệu khảo sát của viện này, ông Hòe cho hay, 43% các NHTM hiện nay có tỷ lệ nhân viên nghỉ việc sau tuyển dụng ở mức 11-20%; 11% ngân hàng cho rằng tỷ lệ nhân viên nghỉ việc cao hơn 20% sau mỗi đợt tuyển dụng. Trong số các NHTM được khảo sát, 26% đơn vị thừa nhận mức lương - thưởng và đãi ngộ nhân viên chưa hấp dẫn người làm; trong khi đó 21% ngân hàng cho rằng họ luôn không tìm kiếm được ứng viên chất lượng cao phù hợp với các nhu cầu công việc trong các đợt tuyển dụng.

Theo phân tích của Viện Chiến lược Ngân hàng, hiện nay sự không ổn định trong hoạt động tuyển dụng và giữ chân nhân sự ở các TCTD bắt nguồn từ mâu thuẫn nội tại của nguồn nhân lực. Tại các TCTD thời điểm này, nhân lực có kỹ năng chuyên môn (tài chính, ngân hàng) chiếm trên 90%, nhưng thiếu các kỹ năng về IT (IT) và ngoại ngữ. Lượng nhân sự giỏi về IT được tuyển dụng bổ sung, nhưng lại không giỏi về chuyên môn tài chính - ngân hàng dẫn tới lập trình các ứng dụng sản phẩm, dịch vụ không hiệu quả. Bên cạnh đó, nhân sự cấp cao cũng thường ít am hiểu về IT, dẫn tới các quyết định chậm hoặc sai lầm khi đầu tư công nghệ.

Khảo sát của nhóm nghiên cứu Đại học Kinh tế Quốc dân cho thấy, trong 2 năm gần đây các TCTD, fintech và công ty bảo hiểm trong nước có nhu cầu tuyển dụng rất cao đối với các vị trí nhân sự như: chuyên viên dự án công nghệ, chuyên viên quản lý ứng dụng, chuyên viên quản trị và phân tích rủi ro, chuyên viên phát triển nền tảng số hóa… Không chỉ ở các TCTD kinh doanh, nhóm đơn vị quản lý nhà nước khối ngành tài chính - ngân hàng như: NHNN, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học - Công nghệ… hiện cũng đang có nhu cầu tuyển dụng cao với các nhân sự vừa am hiểu chuyên môn vừa giỏi IT và ngoại ngữ.

Tuy nhiên, do nguồn cung nhân sự nhóm này không nhiều, nên việc tuyển dụng không dễ dàng và hầu hết các đơn vị đều phải cạnh tranh chế độ đãi ngộ để giữ chân người làm. Trong khi đó, do có nhiều chọn lựa, nhân sự khối công nghệ tài chính hiện có mức thu nhập cao nhất ở các TCTD và cũng là khối nhân sự dễ dàng chuyển việc từ TCTD này qua TCTD khác, khiến các đơn vị liên tục phải tuyển dụng và đào tạo lại nhân viên.

Tạo nhân lực cho hệ sinh thái Fintech

Trong bối cảnh cả hệ thống NHTM đang tập trung mạnh vào chuyển đổi công nghệ ngân hàng số, ông Võ Tấn Long - Phó tổng giám đốc Công ty Tư vấn PwC Việt Nam cho rằng, chiến lược chuyển đổi nguồn nhân lực cần phải được các nhà băng ưu tiên thực hiện trong giai đoạn hiện nay.

Theo khảo sát của PwC trong phạm vi toàn cầu, hiện nay gần 80% các giám đốc điều hành trong ngành Ngân hàng và thị trường vốn tỏ ra quan ngại về tình trạng thiếu hụt kỹ năng. Đặc biệt là những kỹ năng cần thiết để đổi mới sáng tạo và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Vì vậy, nếu không kịp thời thay đổi các mô hình đào tạo và bồi dưỡng nhân sự thì khả năng vừa dư thừa nhân sự vừa thiếu hụt người làm là rất lớn ở các TCTD.

Ngay trong thời điểm hiện nay, ông Võ Tấn Long cho rằng, lãnh đạo các NHTM tại Việt Nam cần thảo luận sớm về định hướng phát triển với đội ngũ nhân sự, để họ hiểu được tương lai ngân hàng sẽ hoạt động ra sao, liệu tự động hóa và trí tuệ nhân tạo sẽ ảnh hưởng tới việc làm của họ như thế nào.

Ở góc độ đào tạo và đào tạo lại, ông Phạm Xuân Hòe cho rằng, ngay thời điểm này bản thân nhân sự khối tài chính - ngân hàng cần chủ động học hỏi, đào tạo lại bản thân qua các lớp học từ bên ngoài hoặc tìm học các lớp ngắn ngày trên mạng xã hội. Các trường đại học và các cơ sở đào tạo của NHTM cần có sự liên kết để xúc tiến các khóa đào tạo theo chuẩn mực quốc tế, lấy nguồn kỹ sư IT từ các khối ngành IT sang để đào tạo cử nhân và thạc sỹ Fintech.

Trong khi đó, PGS-TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo và cộng sự thuộc trường Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, nhóm nhân sự khối ngành Fintech hiện nay cần được đào tạo bài bản để phát triển trong một hệ sinh thái nhân sự cho nhóm DN tài chính số, ngân hàng số.

Theo đó, trước tiên chương trình học ở các trường đại học cần trang bị bổ sung cho các sinh viên khối ngành tài chính - ngân hàng các kiến thức về các sản phẩm tài chính hiện có đang sử dụng Fintech cũng như các yêu cầu hạ tầng căn bản và cách thức các sản phẩm dịch vụ được tiếp thị và cung cấp.

Các cơ sở đào tạo cần khuyến khích thành lập các câu lạc bộ chuyên về Fintech để hình thành môi trường trao đổi kiến thức. Tiếp theo đó, các nội dung cơ bản như: tổng quan về fintech, thị trường, đồng tiền và các giao dịch trong tương lai với ứng dụng

Fintech cũng cần được bổ sung vào chương trình học đối với sinh viên cấp đại học và cao học. Các khóa này nên được thiết kế trọng tâm vào ứng dụng, dành thời gian để có các trao đổi giữa sinh viên, giảng viên và chuyên gia, đồng thời đưa sinh viên vào tập sự tại các công ty fintech và các NHTM để thực hành nghiệp vụ ngay trong quá trình học.