FiinGroup: Trái phiếu doanh nghiệp sẽ bật tăng sau thời gian “dồn nén”

FiinRatings (FiinGroup) vừa công bố báo cáo "Đánh giá tác động của Nghị định 65/2022/NĐ-CP với thị trường trái phiếu doanh nghiệp".

Theo đó, sau nhiều tháng chờ đợi thì Nghị định 65 sửa đổi bổ sung Nghị định 153 về chào bán trái phiếu riêng lẻ đã được ban hành vào ngày 16/9/2022. Với nhiều quy định mới, Nghị định 65 được kỳ vọng sẽ góp phần gỡ khó cho các nhà phát hành và khai thông dòng vốn từ kênh huy động này.

FiinGroup cho rằng khi nhu cầu phát hành trái phiếu được giải tỏa, khối lượng phát hành dự kiến sẽ gia tăng trở lại. Với tình trạng "dồn nén" và chờ đợi định hướng chính sách trong nhiều tháng, FiinGroup tin rằng Nghị định 65 sẽ tháo gỡ nút thắt huy động vốn thông qua trái phiếu doanh nghiệp.

Trước đó, hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp rất yếu, thậm chí có những tháng chỉ có 1 - 2 đợt phát hành, bởi vậy Nghị định 65 ra đời sẽ tạo động lực cho các nhà phát hành đủ điều kiện nhanh chóng xây dựng phương án chào bán trái phiếu.

FiinGroup nhận định, việc thành lập thị trường giao dịch trái phiếu riêng lẻ sẽ lành mạnh hóa hoạt động phân phối trái phiếu doanh nghiệp, hạn chế các hành vi chào bán tràn lan, vi phạm quy định. Đây là phương án khả thi để cải thiện mức thanh khoản của thị trường hiện tại.

Khác với các dự thảo trước đó, Nghị định 65 ban hành vẫn cho phép các doanh nghiệp được phát hành trái phiếu doanh nghiệp để đảo nợ, nhưng chỉ cho chính doanh nghiệp đó (dựa trên khoản 2 Điều 5). FiinGroup đánh giá điều đó sẽ củng cố thêm nhu cầu tìm kiếm các kênh vốn khác để đảo nợ của các doanh nghiệp, đặc biệt là với các doanh nghiệp bất động sản vốn sở hữu nhiều công ty con/liên kết để phát triển dự án.

Chỉ tính riêng ngành bất động sản đã chiếm 59% tổng giá trị đáo hạn, áp lực đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp tính riêng trong năm nay vào khoảng 35,56 nghìn tỷ đồng và sẽ tăng mạnh lên mức 61,37 nghìn tỷ đồng vào năm 2023.

Có thể thấy, dù giá trị trái phiếu đáo hạn đã giảm xuống đáng kể nhờ hoạt động mua lại, song áp lực đảo nợ vẫn rất lớn. Theo FiinGroup, các quý sắp tới được dự kiến sẽ là giai đoạn khó khăn để các doanh nghiệp xoay xở dòng tiền trả nợ gốc và lãi trái phiếu.

"Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã trải qua giai đoạn trầm lắng kể từ đầu quý II đến nay, sau sự kiện trái phiếu Tân Hoàng Minh. Chúng tôi cho rằng Nghị định 65 sẽ phần nào giúp giải tỏa cơn khát vốn cho thị trường trong thời gian tới. Mặc dù vậy, thị trường cần có đủ thời gian để làm quen với quy định và khẩn trương thực hiện các hoạt động phát hành nhằm đáp ứng nhu cầu vốn", FiinGroup nhận định.

Với các quy định hồ sơ chào bán và phương thức phát hành chặt chẽ hơn trước rất nhiều, chỉ những doanh nghiệp có năng lực và hồ sơ minh bạch mới có thể phát hành. Bởi vậy, vẫn sẽ có hiện tượng doanh nghiệp khó khăn trong việc cơ cấu lại nợ và dẫn đến mất khả năng thanh toán. Tuy nhiên, đây là vấn đề thị trường và thông lệ quốc tế mà Việt Nam cần phải chấp nhận để phát triển lành mạnh và bền vững

FiinGroup dự báo quy mô phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ chỉ tăng mạnh trở lại kể từ năm sau, đặc biệt là trong giai đoạn nửa cuối năm 2023..