GDP: Nhìn thấy “bóng dáng” của 5%?
Hai chỉ tiêu vĩ mô quan trọng của năm 2012 được Quốc hội thông qua cuối năm 2011 là GDP tăng 6 – 6,5% và chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng dưới 10%. Với diễn biến giá cả từ đầu năm đến nay chỉ tiêu CPI hoàn toàn đạt được, song chỉ tiêu về tăng trưởng GDP của năm ở mức bao nhiêu vẫn đang là một ẩn số.
Ảnh: MH
Kết thúc quý I/2012, GDP tăng 4%. Đây là mức tăng thấp nhất so cùng kỳ trong 3 năm qua: GDP của quý I/2011 tăng 5,57%; quý I/2010 tăng 5,84%. Đến quý II/2012, GDP cũng chỉ nhích nhẹ lên 4,66%. Những con số về GDP trong hai quý đầu năm đã khiến nhiều người lo ngại, pha chút bi quan về khả năng suy giảm đã xuất hiện. Tuy nhiên, sở dĩ GDP chậm lại bởi có tác động từ việc Chính phủ đưa ra mục tiêu “ưu tiên kiểm soát lạm phát, tăng trưởng GDP ở mức hợp lý”. Các chuyên gia kinh tế cho rằng, chúng ta không chủ trương hy sinh tăng trưởng, nhưng rõ ràng mục tiêu kiểm soát lạm phát có phần “lấn át” so với mục tiêu tăng trưởng. Hàng loạt chính sách từ nửa cuối năm 2011 đến nay nhằm kiểm soát lạm phát như, thắt chặt đầu tư công, chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng, linh hoạt... đã tác động tới GDP. Tại diễn đàn kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XIII (cuối tháng 6/2012), các đại biểu Quốc hội cũng chỉ kỳ vọng GDP năm nay đạt 6%, thậm chí có đại biểu đưa ra ý kiến rằng GDP chỉ khoảng 5% - 5,5%.
Vào tháng 6/2012, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia đưa ra dự báo tăng trưởng GDP khoảng 5,3% - 5,6%. Cơ quan này cũng cho rằng, với mức tăng trưởng tín dụng năm nay dự báo chỉ khoảng 8%, thì nguồn vốn tín dụng trung và dài hạn cho nền kinh tế năm 2012 ước giảm khoảng 80 nghìn tỷ đồng; tương đương mức giảm khoảng 0,6 điểm % tăng trưởng GDP. Vào đầu tháng 7, HSBC cho rằng kinh tế Việt Nam khó có thể đạt mục tiêu tăng trưởng 6%-6,5% trong năm nay, thay vào đó, tăng trưởng cả năm 2012 có thể chỉ đạt 5,1%. Còn ANZ nhận định: Chính phủ Việt Nam đã có gói hỗ trợ xấp xỉ 29 nghìn tỷ đồng, chủ yếu dưới hình thức miễn giảm thuế trong quý II; và dự định sẽ tăng mức chi tiêu công hàng tháng lên mức 21 nghìn tỷ đồng cho đến hết năm (nghĩa là hơn 3% của tổng thu nhập quốc nội- GDP). Với những lý do này ANZ dự báo mức tăng trưởng GDP chung cho năm 2012 sẽ đạt 5,5%.
Theo số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, một trong những chỉ số tác động tới GDP là chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 7 chỉ tăng 3,2% so với tháng trước và tăng 6,1% so với cùng kỳ năm trước. Chỉ số IIP 7 tháng đầu năm chỉ tăng 4,8% so với cùng kỳ năm 2011, bằng 54,5% mức tăng 7 tháng đầu năm 2011. Đặc biệt, chỉ số hàng tồn kho, mặc dù đã giảm dần nhưng đến tháng 7 vẫn còn tới 21%. Đây là trở ngại lớn tác động tới tăng trưởng GDP.
Với những phân tích trên, các chuyên gia nhận định: hướng đi của GDP năm 2012 rất giống “kịch bản” năm 2009. Nếu nhìn ở góc độ ổn định vĩ mô thì năm 2009 khá ổn định với mức tăng trưởng GDP đạt 5,32% và lạm phát được kiểm soát chỉ 7%. Khi đó, tốc độ tăng trưởng của ba quý đầu năm 2009 lần lượt là quý I tăng 3,14%, quý II tăng 4,46%, quý III tăng 6,04%; và quý IV là 6,9%.
Như vậy, mặc dù quý I/2009, GDP tăng hấp nhất, nhưng những tháng tiếp theo GDP tăng dần và ổn định qua các quý. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đưa ra nhận định: những tháng cuối năm kinh tế trong nước sẽ được “hậu thuẫn” từ lãi suất giảm, thanh khoản của hệ thống ngân hàng được cải thiện, tỷ giá tương đối ổn định, dự trữ ngoại hối tăng. Đặc biệt, với những kết quả bước đầu của các giải pháp đề ra trong Nghị quyết số 13/NQ-CP, khó khăn trong sản xuất sẽ từng bước được tháo gỡ, hàng tồn kho có xu hướng giảm. Dự báo thị trường trong nước tiếp tục có chuyển biến với tốc độ tăng trưởng khá cao trong những tháng tới. Trên cơ sở diễn biến vĩ mô, tại Phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thống đốc NHNN đưa ra dự báo, tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam năm nay sẽ đạt khoảng 5% và tăng trưởng tín dụng khoảng 8%.
Chí Kiên