Giải quyết “nút thắt”… nợ xấu và hàng tồn kho

Ngày 16/10/2012, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2012; nhiệm vụ Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2013.

2013 sẽ tiếp tục khó khăn hơn?

Nhất trí với nhận định của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Nguyễn Văn Giàu cho rằng, xu hướng khó khăn của nền kinh tế nước ta sẽ còn kéo dài trong năm 2013. Do vậy, cần đánh giá khách quan, toàn diện các yếu tố khi xây dựng các chỉ tiêu, đồng thời sử dụng hiệu quả nguồn lực cho mục tiêu trung và dài hạn. Năm 2013 cần tiếp tục kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô để tạo lòng tin thị trường và xã hội. Song vẫn phải duy trì mức tăng trưởng hợp lý. Đi đôi với đó, cần đẩy mạnh ba đột phá chiến lược gắn với tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, đảm bảo an sinh xã hội, phúc lợi xã hội...

Ảnh: MH

Ủy ban Kinh tế nhận thấy, năm 2013 là năm bản lề của Kế hoạch 5 năm 2011-2015, cần bắt đầu từ thay đổi tư duy làm quy hoạch, kế hoạch, phân bổ nguồn lực; công khai, minh bạch thông tin điều hành, tính chính xác số liệu để làm căn cứ tin cậy cho việc ra quyết định. Điều này sẽ có ý nghĩa quyết định trong việc xây dựng các giải pháp, chính sách phù hợp với tình hình mới.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Quốc hội (UBTCNS), Phùng Quốc Hiển cho rằng, năm 2013 sẽ phải giải quyết rất nhiều vấn đề tồn đọng từ năm 2012. Qua phân tích của cơ quan thẩm tra cho thấy, rõ ràng kinh tế năm 2012 rất khó khăn nhất là về thị trường, sản xuất, nợ xấu, tồn kho. Điều này được thể hiện ở 5 chỉ tiêu căn bản chưa đạt được. Và nó phản ánh ngay trong thu chi ngân sách năm 2012, khi thu ngân sách chưa tăng quá 1% so với chi. “Kinh tế 2013 theo tôi tăng khá hơn 2012 nhưng sẽ không tăng đột biến”, ông Hiển nhận định.

Lý do khiến ông đưa ra nhận định này, bởi sức mua và thị trường chưa thể cải thiện trong năm 2013. Bên cạnh đó, tình hình DN sau khó khăn, đổ vỡ, đình đốn chưa thể khắc phục ngay trong năm 2013. “Hàng tồn kho có thể được giải quyết phần nào, nhưng chậm do đó nợ xấu ngân hàng chưa thể giải quyết được trong một sớm một chiều”, ông Hiển nhấn mạnh.

Đồng tình với quan điểm này, nhưng Chủ tịch Hội đồng dân tộc Ksor Phước lại lo lắng đến vấn đề nợ công hiện nay, bởi theo ông cả báo cáo của Chính phủ và cơ quan thẩm tra chưa đánh giá được mức độ khó khăn của 2013. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội giảm, bội chi ngân sách và nợ công tăng cho thấy bức tranh không thể sáng sủa. “Nước giàu có thể nợ 100%, nhưng nước ta xuất phát thấp, tiềm lực yếu nợ công ở mức 30% cũng rất nguy hiểm nếu thanh khoản không tốt”, ông Phước nhìn nhận.

Theo ông, khả năng trả nợ cũng là bài toán khó. Vì nếu cứ thu ngân sách như hiện nay vẫn thiếu 20 nghìn tỷ đồng nữa để trả nợ, nhưng gần như Chính phủ không cắt giảm khoản chi nào. “Tôi rất băn khoăn năm 2013 chưa rõ nét tiến thế nào, phòng ngự thế nào, đấy là chưa nói đến vấn đề tái cơ cấu. Tôi đề nghị Thường vụ Quốc hội phải đưa ra kết luận xác đáng, dự báo tình hình để Quốc hội thấy được những nét chính, cơ bản của năm 2013, nếu có thời cơ thì thúc đẩy mạnh lên. Nếu khó thì có chiến lược phòng thủ, đảm bảo chiến lược cho những năm tiếp theo”, ông Ksor Phước đề xuất.

Phải khơi thông thị trường

Đề xuất nhiệm vụ kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2013, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu cho rằng, nên phấn đấu tốc độ tăng trưởng kinh tế khoảng 5,5%; kiểm soát chỉ số giá tiêu dùng tăng dưới 8%, nhập siêu khoảng 8% tổng kim ngạch xuất khẩu, bội chi ngân sách dưới 4,8% GDP; tạo việc làm mới khoảng 1,6 triệu…

Để đạt mục tiêu này, Ủy ban Kinh tế nhấn mạnh đến thực hiện đồng bộ 8 nhóm giải pháp, trong đó, nhóm giải pháp kinh tế cần tập trung vào ban hành, thực hiện đồng bộ các chính sách và giải pháp nhằm thúc đẩy quá trình tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng. Đồng thời tiếp tục kiềm chế lạm phát, tăng tính ổn định vĩ mô, điều hành chính sách tiền tệ, tài khóa chặt chẽ, linh hoạt; kết hợp tốt giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ trong việc huy động, sử dụng các nguồn lực cho phát triển kinh tế, chủ động kiểm soát lạm phát ở mức thấp, ổn định gắn với thúc đẩy tăng trưởng. Có kế hoạch hỗ trợ DN tiếp cận vốn vay với lãi suất hợp lý, cần quan tâm về thủ tục vay vốn, bảo lãnh tín dụng; tạo nguồn vốn cho các NHTM để khuyến khích tập trung cho các chương trình cho vay lãi suất thấp với các lĩnh vực ưu tiên như nông nghiệp (nhất là ngành chăn nuôi, thủy sản), xuất khẩu, công nghiệp phụ trợ, DNNVV.

Đồng tình với các giải pháp này, Chủ nhiệm UBTCNS Phùng Quốc Hiển, trong năm 2012, để sản xuất, kinh doanh phát triển, để gỡ thu cho ngân sách và tồn kho, chúng ta phải sử dụng lực lượng “vật chất” để xử lý vấn đề “vật chất”. Bởi năm 2013 không còn nhiều dư địa như trước đây mà đã hẹp đi rất nhiều. Ví như việc miễn, giảm, giãn thuế sẽ không thể như các năm trước đây vì áp lực cân đối thu chi rất lớn. Thứ nữa là bội chi đã có trần khống chế là phải giảm. “Có 3 vấn đề là tồn kho, nợ xấu ngân hàng và vấn đề thị trường. Nếu không tăng sức mua, mở rộng thị trường thì không giải quyết được hàng tồn kho. Quan trọng nhất là giải quyết được vấn đề thị trường và tăng sức mua. Tuy nhiên, chúng ta không thể kích hoạt toàn bộ thị trường mà phải tập trung vào những điểm huyệt quan trọng nhất hiện nay là thị trường BĐS và đầu tư, nhất là giao thông, thủy lợi”, ông Hiển hiến kế.

Riêng các giải pháp liên quan đến ngân hàng, ông Hiển cho rằng, bản thân ngân hàng cũng cần tập trung cứu DN, bởi cứu DN cũng là cứu mình. Nếu DN đổ vỡ thì lấy đâu ra tiền trả nợ ngân hàng. Chỉ hạ lãi suất cũng không phải là giải pháp tối ưu mà phải khoanh nợ, giãn nợ những lĩnh vực khó khăn. Đồng thời, mua lại nợ xấu nhưng phải hợp lý, minh bạch, đúng mục tiêu, tránh tham nhũng, tiêu cực.

Chỉ còn chưa đầy 3 tháng là hết năm, nhiều ý kiến cho rằng, Chính phủ cần xử lý hài hòa giữa các vấn đề trước mắt và lâu dài, bảo đảm tính minh bạch, công khai, kỷ cương, kỷ luật trong điều hành, chủ động thông tin chính xác, rõ ràng đến người dân và DN để tạo niềm tin thị trường. Chính phủ cần tập trung khẩn trương giải quyết cơ bản các nút thắt của nền kinh tế là “hàng tồn kho và nợ xấu". Tồn kho càng lớn thì nợ xấu càng tăng lên. Do vậy, giảm hàng tồn kho vừa là giải pháp cấp bách nhằm hỗ trợ sản xuất, vừa là giải pháp giảm nợ xấu một cách hữu hiệu, khắc phục nhanh tình hình khó khăn hiện nay.

Dương Công Chiến