Giảm thuế giá trị gia tăng: Gỡ khó cho doanh nghiệp, thúc đẩy tiêu dùng

Mở rộng đối tượng áp dụng

Trình bày trước Quốc hội mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, ngoài các nhóm hàng hóa, dịch vụ đã được áp dụng giảm thuế trong các đợt trước, Chính phủ đề xuất bổ sung thêm các mặt hàng, dịch vụ phục vụ sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng và du lịch như sản phẩm, dịch vụ công nghệ thông tin; sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, than cốc, dầu mỏ tinh chế; sản phẩm hoá chất, than ở khâu nhập khẩu và than bán ra ở khâu kinh doanh thương mại, xăng, dầu.

Theo ông Thắng, mặc dù việc giảm VAT sẽ làm giảm thu ngân sách nhà nước trong ngắn hạn, nhưng tác động tích cực của nó lại rất rõ rệt, không chỉ kích thích sản xuất và thúc đẩy hoạt động kinh doanh, mà còn mở ra cơ hội tạo nguồn thu bền vững cho ngân sách trong tương lai. Dự báo, việc giảm thuế VAT sẽ khiến ngân sách nhà nước thiếu hụt khoảng 121.740 tỷ đồng trong nửa cuối năm 2025 và cả năm 2026. Cụ thể, nửa cuối năm 2025 sẽ giảm khoảng 39.540 tỷ đồng, còn năm 2026 là 82.200 tỷ đồng. Mặc dù vậy, Chính phủ kỳ vọng chính sách này sẽ kích thích tiêu dùng, hỗ trợ doanh nghiệp, từ đó tăng trưởng kinh tế và tạo nguồn thu bổ sung cho ngân sách về lâu dài.

Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ sự đồng tình với đề xuất của Chính phủ. Đại biểu Trần Anh Tuấn (TP.Hồ Chí Minh) cho rằng, trong bối cảnh tình hình thế giới có sự biến động khó lường, việc giảm thuế VAT sẽ góp phần thúc đẩy tiêu dùng trong nước, hỗ trợ doanh nghiệp và tạo điều kiện cho nền kinh tế phát triển bền vững.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.Hồ Chí Minh) nhấn mạnh thêm, việc giảm thuế VAT nên áp dụng cho tất cả các mặt hàng để đạt được hiệu quả tối đa.

Đề xuất tiếp tục giảm 2% thuế giá trị gia tăng đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ từ ngày 1/7/2025

Vẫn cần giải pháp toàn diện

Trong lĩnh vực dệt may, ông Thân Đức Việt, Tổng giám đốc Tổng Công ty cổ phần May 10 đánh giá, nhờ giảm thuế VAT, doanh nghiệp sẽ có điều kiện cơ cấu lại sản xuất, giảm chi phí nguyên vật liệu, tăng năng suất lao động. Theo ông Việt, việc đề xuất kéo dài chính sách này đến hết năm 2026, đặc biệt mở rộng sang nhóm hàng hóa thiết yếu như xăng, dầu - vốn có tác động lan tỏa đến hầu hết các lĩnh vực kinh tế sẽ giúp doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào, giúp giảm giá thành, tăng sức tiêu thụ, hỗ trợ tăng trưởng.

Đối với lĩnh vực công nghệ thông tin, việc bổ sung các sản phẩm, dịch vụ này vào danh mục được hưởng thuế suất ưu đãi sẽ là cú hích cho quá trình chuyển đổi số quốc gia. Ông Trần Việt Hưng, giám đốc một công ty phần mềm tại Hà Nội chia sẻ: “Giảm thuế VAT giúp khách hàng dễ tiếp cận hơn với các sản phẩm công nghệ, đồng thời tạo điều kiện cho các doanh nghiệp công nghệ nội địa mở rộng thị phần, tăng doanh thu”.

Nhìn nhận từ thực tế, đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) cho rằng, hiện nhiều doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn và chưa phục hồi hoàn toàn. Vì vậy, việc tiếp tục giảm 2% thuế VAT trong 6 tháng cuối năm 2025 và kéo dài sang năm 2026 là hợp lý để kích thích sản xuất và tiêu dùng. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, cần có nghiên cứu khoa học, đánh giá đầy đủ tác động của chính sách này đối với nền kinh tế, đồng thời rà soát kỹ lưỡng đối tượng được thụ hưởng để tránh dàn trải. Việc giảm thuế cần tập trung vào các doanh nghiệp có hoạt động sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu, cũng như mang lại lợi ích trực tiếp cho người tiêu dùng thông qua giá cả hàng hóa được điều chỉnh giảm tương ứng.

Cũng theo các chuyên gia, đề xuất kéo dài chính sách giảm thuế VAT và mở rộng đối tượng áp dụng được kỳ vọng sẽ là cú hích cho nền kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân vượt qua khó khăn. Tuy nhiên, cần có sự giám sát chặt chẽ và đánh giá hiệu quả thực tế để đảm bảo chính sách đạt được mục tiêu đề ra mà không gây áp lực quá lớn lên ngân sách nhà nước.

Để tối ưu hóa hiệu quả, nhiều chuyên gia cho rằng cần đi kèm với các biện pháp hỗ trợ khác như cải cách thủ tục hành chính thuế, tăng cường số hóa trong quản lý thuế, và thúc đẩy minh bạch hóa trong kê khai, hoàn thuế. Đồng thời, cần có hệ thống theo dõi, đánh giá tác động của chính sách một cách thường xuyên để có thể điều chỉnh kịp thời. Cùng với đó, nên có chiến lược truyền thông rõ ràng để người dân và doanh nghiệp hiểu đúng và thực hiện chính sách đúng đắn.