Kênh thông tin không thể thiếu

Thưa ông xuất phát từ đâu mà NHNN lại cho ra đời một tờ báo riêng của Ngành?

Tôi nhậm chức Thống đốc NHNN đúng vào thời kỳ đất nước bắt đầu bước vào giai đoạn đổi mới, chuyển từ nền kinh tế bao cấp sang kinh tế thị trường. Ngành Ngân hàng chưa hề chuẩn bị cho đổi mới, kinh tế lại bị bao vây, trì trệ, lạm phát lên tới 700%... Trên vai ngành Ngân hàng lúc bấy giờ có hai nhiệm vụ rất lớn: Một là, kiểm soát lạm phát; Hai là, tìm cách để cung ứng đủ vốn cho nền kinh tế.

Muốn làm tốt hai nhiệm vụ này để chuyển đổi dần từ nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế thị trường thì việc làm cho người dân, đối tác trong và ngoài nước hiểu là điều vô cùng quan trọng bởi tư duy của người dân và cả đội ngũ cán bộ lúc bấy giờ còn mang nặng tính bao cấp.

Như vậy, cần phải có một cơ quan tuyên truyền, có tiếng nói chính thức để bắt đầu đổi mới theo thị trường có thể thành công. Ngoài việc xây dựng luật, bố trí mô hình tổ chức, kiểm soát lạm phát, cung ứng tiền để phục vụ cho sản xuất thì tôi cho rằng, rất cần vai trò của hệ thống báo chí tuyên truyền làm cầu nối, tạo điều kiện cho ngân hàng phát huy được vai trò, đóng góp nhiều hơn cho sự phát triển kinh tế đất nước.

Thống đốc Cao Sỹ Kiêm làm việc với Ban biên tập TBNH năm 1990

Thời điểm đó, có hai cách để xây dựng “kênh” thông tin tuyên truyền cho ngành Ngân hàng. Một là, khai thác quan hệ hợp tác giữa những cơ quan truyền thông báo chí sẵn có của nhà nước. Hai là, tự xây dựng cho mình một cơ quan tuyên truyền để làm công tác truyền bá hoạt động ngân hàng cho các DN, cũng như toàn thể người dân biết tới.

Lúc đó, Cơ quan NHTW mới chỉ thành lập Vụ Thông tin tuyên truyền mang tính quản lý nhà nước, chứ chưa có hoạt động báo chí. Nhưng, theo thời gian cũng như yêu cầu của xã hội đòi hỏi công tác tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá ngày càng đa dạng và phong phú hơn nên cần phải có thay đổi về hình thức tuyên truyền mới bắt nhịp được.

Để đáp ứng đòi hỏi trên, NHTW chính thức cho phép ra đời ấn phẩm Tạp chí Ngân hàng. Nhưng nội dung Tạp chí Ngân hàng thiên về việc nghiên cứu, giới thiệu nghiệp vụ ngân hàng nhiều hơn, còn các thông tin cập nhật về tình hình kinh tế, hoạt động ngân hàng một cách thường xuyên mới chỉ ở mức độ rất hạn chế. Nên người dân, DN chưa có được nhiều thông tin về phía hoạt động ngân hàng.

Lúc bấy giờ tôi nhận thấy rằng, cần phát hành thêm một ấn phẩm báo chí cập nhật thông tin thị trường nhanh hơn, kịp hơn thông tin về hoạt động ngân hàng và trở thành cơ quan ngôn luận chính thức cho ngành Ngân hàng. Vì vậy, với tư cách là người đứng đầu NHNN, tôi đề nghị Bộ Văn hóa - Thông tin cấp giấy phép hoạt động cho ra đời tờ tin Hoạt động Ngân hàng – tiền thân của Thời báo Ngân hàng ngày nay.

Sau một thời gian chuẩn bị, ngày 15/8/1990 tờ “Hoạt động Ngân hàng” đã ra số đầu tiên. Sau đó, do nhu cầu của quá trình hội nhập đòi hỏi phải có sự tuyên truyền thường xuyên, sâu rộng hơn nên vào năm 1994 từ tờ tin chỉ phát hành nội bộ chuyển thành Thời báo Ngân hàng phát hành trên phạm vi toàn quốc. Đây là cơ sở cho sự phát triển mạnh mẽ và đồng bộ hơn hoạt động báo chí trong hệ thống ngân hàng. Số trang báo cũng được tăng dần qua các năm từ 8 trang chuyển thành 12 trang; và đến năm 2003 được tăng lên 16 trang. Kỳ xuất bản cũng được tăng dần, từ 1 kỳ/tháng sau tăng lên 2 rồi 3 kỳ/tháng và đến năm 2009 đã tăng lên 16 kỳ tháng.

Người xưa đã nói “Vạn sự khởi đầu nan”. Chắc hẳn những ngày đầu thành lập Vụ Thông tin tuyên truyền và sau đó là ra đời bản tin Hoạt động Ngân hàng cũng gặp nhiều khó khăn, thưa ông?

Đúng vậy. Khó khăn lớn nhất là lúc đó, ngành Ngân hàng là một trong những ngành đầu tiên thành lập Vụ Thông tin tuyên truyền trong hệ thống bộ ngành với mục tiêu giúp cho việc quản lý được hiệu quả hơn. Tuy nhiên, do tất cả mọi thứ đều mới mẻ và mình là người đi đầu thì đương nhiên những điều kiện vẫn còn nhiều hạn chế như về mặt nhận thức, môi trường pháp lý, nội dung hoạt động ra sao, cách thức triển khai như thế nào, đội ngũ nhân sự, kinh phí, mối quan hệ giữa Trung ương, địa phương, các ngành quản lý...

Mặc dù vậy, sau khi đi vào hoạt động thực tiễn, những khó khăn hạn chế đã được khắc phục để hoàn chỉnh dần và phát huy tốt, tích cực hơn.

Vậy khi đi vào hoạt động, ấn phẩm báo chí ngân hàng đã tác động thế nào tới hoạt động của Ngành?

Sau khi thành lập ấn phẩm báo chí của Ngành thì có thể nhận rõ những lợi ích tương đối lớn. Đó là không chỉ tuyên truyền trong Ngành mà còn mở rộng ra quảng đại quần chúng, DN.

Các ấn phẩm như Thời báo Ngân hàng, Tạp chí Ngân hàng là nơi vừa phản ánh chủ trương, định hướng điều hành chính sách tiền tệ, hoạt động ngân hàng, đồng thời cũng phản ánh kịp thời những bức xúc, tồn tại, khó khăn, vướng mắc của DN, địa phương... Điều đó chẳng những giúp cho DN, người dân hiểu hơn và đồng thuận với việc điều hành chính sách tiền tệ, mà còn hỗ trợ tham mưu cho cơ quan quản lý trong việc xây dựng kế hoạch của Ngành, gắn hoạt động ngân hàng với các chính sách về kinh tế vĩ mô và ngược lại, kinh tế vĩ mô gắn với hoạt động ngân hàng.

Thời báo Ngân hàng có thể được xem là một kênh thông tin chính thống về mặt kinh tế, tài chính tiền tệ. Chất lượng của tờ báo ngày càng tăng lên, người dân biết đến Thời báo Ngân hàng nhiều hơn. Qua đó, hiệu quả tuyên truyền cũng ngày càng được nâng cao. Có thể nói, 25 năm qua Thời báo Ngân hàng đã trở thành công cụ đóng góp quan trọng, to lớn trong từng giai đoạn phát triển của ngành Ngân hàng.

Trong công việc của mình, ông cũng tiếp xúc khá thường xuyên với báo giới, đặc biệt là báo kinh tế. Vậy theo ông, so với các tờ báo kinh tế khác thì Thời báo Ngân hàng mạnh ở đâu, yếu ở đâu?

So với trước đây, Thời báo Ngân hàng có một bước tiến khá xa cả về nội dung và hình thức, phương pháp đưa tin hay sự cập nhật kịp thời, chính xác khi đưa tin ngày càng được nâng lên. Báo chí của ngân hàng là một công cụ tốt đóng góp chung cho hệ thống báo chí. Trong tất cả thông tin về mặt thị trường tài chính trong nước, Thời báo Ngân hàng thể hiện sự chuyên sâu, có những nghiên cứu tầm xa, phản ánh kịp thời.

Mặc dù, đã đạt được những thành công nhưng, tờ báo này hiện vẫn còn là báo tuần, tính cập nhật thời sự còn hạn chế. Vì vậy, tôi lưu ý mấy vấn đề. Thứ nhất, Thời báo Ngân hàng nên có thêm phụ bản về thị trường chứng khoán, thị trường tiền tệ... Bởi, chính sách về tín dụng, tiền tệ liên quan tới nhiều lĩnh vực, người dân và diễn biến từng ngày, đòi hỏi có sự cập nhật thường xuyên hơn. Thứ hai, mặc dù có bước tiến nhưng cần tìm ra định hướng chính sách dài hơi, việc dự báo các vấn đề kinh tế còn hạn chế. Thứ ba, tổng hợp đã có nhưng các bài phân tích sâu còn ít. Tất nhiên việc này đòi hỏi cần có thời gian, công sức đào tạo, xây dựng.

Xin cảm ơn ông!