Kinh doanh có trách nhiệm để phát triển kinh tế tư nhân bền vững

Theo ông đâu là cơ sở để hướng mỗi doanh nghiệp chủ động thực hiện trách nhiệm xã hội trong bối cảnh hiện nay?

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đã khẳng định, kinh tế tư nhân là động lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội. Hiện, khu vực kinh tế tư nhân có khoảng 940 nghìn doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, đóng góp 50% GDP, hơn 30% tổng thu ngân sách nhà nước và sử dụng 82% tổng số lao động vào tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và là lực lượng thúc đẩy đổi mới sáng tạo, góp phần ổn định đời sống xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Nghị quyết cũng nêu rõ, Nhà nước thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân trên nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô, gắn chặt với chiến lược phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, tiết kiệm tài nguyên, giảm phát thải và bảo vệ môi trường. Vì vậy, các doanh nghiệp tư nhân cần chủ động thực hiện trách nhiệm xã hội, không chỉ dừng lại ở việc đóng góp tài chính hay từ thiện, mà còn thể hiện qua các chính sách kinh doanh có trách nhiệm, chăm lo đời sống người lao động, hỗ trợ phát triển cộng đồng. Và thực hành quản trị minh bạch, hiệu quả, xây dựng văn hóa kinh doanh dựa trên đạo đức, chống gian lận, đảm bảo công bằng với khách hàng, đối tác và người lao động.

Ngoài ra, Quyết định số 843/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình hành động quốc gia hoàn thiện chính sách và pháp luật nhằm thúc đẩy RBP tại Việt Nam giai đoạn 2023-2027, xác định một trong 5 mục tiêu Chương trình hành động quốc gia chính là nâng cao nhận thức và năng lực của các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng về RBP; góp phần thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững… Đây chính là những cơ sở pháp lý quan trọng để các doanh nghiệp trong nước có thể chủ động thực hiện kinh doanh có trách nhiệm trong bối cảnh hội nhập quốc tế, kinh doanh có trách nhiệm cũng trở thành “tấm vé thông hành” để các doanh nghiệp xuất khẩu, đưa hàng hoá ra thế giới.

Vậy, muốn RBP, trước tiên doanh nghiệp cần chuẩn bị những gì, thưa ông?

Ngay từ những năm 2000, Liên hợp quốc khởi xướng thông qua Sáng kiến toàn cầu (UNGC); sau đó tiếp tục được bổ sung, làm rõ và ban hành trong Hướng dẫn của Liên hợp quốc về Kinh doanh và Nhân quyền nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp trong việc tôn trọng và bảo vệ quyền con người trong bối cảnh tác động của hoạt động kinh doanh quốc tế xuyên quốc gia.

Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) cũng đã ban hành Hướng dẫn dành cho các công ty đa quốc gia về RBP; và Báo cáo năm 2021 của Hội đồng kinh doanh thế giới cho phát triển bền vững đã ban hành báo cáo Tầm nhìn của WBCSD tới năm 2050, trong đó RBP được nhìn nhận là cấu thành đặc biệt quan trọng trong bối cảnh phát triển bền vững toàn cầu.

Tại Việt Nam, mô hình kinh doanh này yêu cầu doanh nghiệp thực hiện các hoạt động kinh doanh một cách bền vững, đạo đức và có ý thức xã hội. Bởi, việc đảm bảo kinh doanh không chỉ mang lại lợi ích cho bản thân doanh nghiệp mà còn hỗ trợ cộng đồng, bảo vệ môi trường và thúc đẩy sự phát triển lâu dài của xã hội.

Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN) càng được chú trọng bởi xu thế phát triển hiện nay là nền kinh tế số, KH&CN làm chủ nên doanh nghiệp cần thực hiện các hoạt động nghiên cứu, phát triển, sản xuất và kinh doanh công nghệ phải thực hiện một cách bền vững, đạo đức và có ý thức nhằm đảm bảo cân bằng giữa đổi mới, ứng dụng KH&CN và trách nhiệm xã hội, đảm bảo rằng tiến bộ khoa học mang lại lợi ích cho đất nước.

Hiện nay, vẫn còn không ít doanh nghiệp Việt nhầm lẫn giữa RBP và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR). Vậy ông có thể nói rõ hơn về vấn đề này?

Có thể hiểu một cách đơn giản, RBP là các hành động, quy trình, chính sách cụ thể mà doanh nghiệp thực hiện nhằm vận hành có trách nhiệm, minh bạch và bền vững, áp dụng thực tế các giá trị đó trong hoạt động hàng ngày, nhằm đảm bảo hoạt động của doanh nghiệp tuân thủ chuẩn mực đạo đức, pháp lý và bền vững thực sự, bao gồm cả hoạt động nội bộ và bên ngoài như quản trị, nhân sự, chuỗi cung ứng, đối tác, khách hàng.

Một doanh nghiệp RBP phải tuân thủ “trải dài” trong nhiều lĩnh vực pháp lý như lao động, môi trường, đầu tư; bảo vệ người tiêu dùng, bảo vệ người yếu thế...

Còn CSR là cam kết của doanh nghiệp đóng góp cho phát triển bền vững thông qua việc cải thiện kinh tế, xã hội và môi trường, thông qua việc xây dựng hình ảnh tích cực, đóng góp cho cộng đồng, đảm bảo phát triển bền vững và thường tập trung vào hoạt động hướng ra ngoài môi trường, xã hội, cộng đồng…

Chính vì vậy, khi hiểu rõ được việc RBP đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động của mỗi doanh nghiệp ra sao thì những doanh nghiệp dù quy mô vừa và nhỏ mới có thể chuẩn hoá hoạt động kinh doanh, quản trị, thương hiệu, tài chính, nhân sự… để từ đó dần lớn mạnh và khẳng định được vị thế của doanh nghiệp tại thị trường trong nước và quốc tế.

Xin cảm ơn ông!