Lãi suất sẽ sớm hạ
Trong khi đó, dù việc giảm nhẹ giá xăng dầu ngày 9/5 vừa qua chưa đủ để bù đắp cho đợt tăng giá trước đó vào ngày 20/4, song tổng cầu suy giảm mạnh tiếp tục là yếu tố kìm hãm đà tăng giá. Bởi vậy, nhiều mô hình dự báo, CPI tháng 5 cũng chỉ tăng ở mức thấp, dưới 0,4%. Điều đó có nghĩa, lạm phát tính theo năm sẽ về mức dưới 8,6% trong tháng 5.
Thứ hai, thanh khoản của hệ thống ngân hàng khá dồi dào do lượng tiền gửi tiếp tục tăng, song tín dụng vẫn trong tình trạng tăng trưởng âm. Thậm chí theo một nguồn tin, ngay cả những ngân hàng thuộc nhóm 3 và nhóm 4, lượng tiền gửi vẫn tăng.
Thanh khoản dồi dào là nguyên nhân chính đẩy lãi suất trên thị trường liên ngân hàng giảm mạnh. Theo số liệu thống kê của NHNN, lãi suất cho vay qua đêm ngày 9/5 chỉ còn 2,5 - 3%/năm. Dư thanh khoản trong khi lo ngại rủi ro tín dụng trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn, nhiều NHTM đã chọn giải pháp mua vào trái phiếu Chính phủ và tín phiếu NHNN. Đó chính là lý do trái phiếu Chính phủ và tín phiếu NHNN liên tục hút hàng và lãi suất ngày càng giảm. Gần đây nhất, ngày 11/5, 7.000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ đã được huy động thành công với lãi suất trúng thầu tương ứng cho các kỳ hạn 2 năm là 8,95%/năm; 3 năm là 9,15%/năm và 5 năm là 9,45%/năm giảm từ 0,25% đến 1,4% tùy từng kỳ hạn so với phiên trước đó. Trong khi đó, theo thống kê, trong tháng 4, các NHTM đã mua vào 51.431 tỷ đồng tín phiếu NHNN với lãi suất 6,2 - 12,5%/năm Hơn thế, việc giảm lãi suất còn để cứu doanh nghiệp vượt qua cơn khó khăn, qua đó hỗ trợ nền kinh tế thoát khỏi tình trạng đình trệ, tăng trưởng trở lại. Mặc dù chỉ trong vòng 2 tháng vừa qua, NHNN đã 3 lần triển khai các giải pháp để hạ lãi suất, đưa lãi suất cho vay đối với 4 lĩnh vực ưu tiên về tối đa chỉ còn 15%/năm. Tuy nhiên, theo phản ánh của các doanh nghiệp, mức lãi suất như trên vẫn còn quá cao so với sức chịu đựng của doanh nghiệp trong bối cảnh khó khăn hiện nay, khi mà hàng hóa sản xuất ra tiêu thụ rất chậm, còn giá cả đầu vào liên tục tăng.
Đó là chưa kể, hạ lãi suất còn xuất phát từ nhu cầu nội tại của chính các NHTM. Không thể phủ nhận việc tín dụng giảm trong 4 tháng đầu năm nguyên nhân chủ yếu do khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế cũng như cộng đồng doanh nghiệp yếu, song cũng phải nhìn nhận một phần do lãi suất cao. Chính điều này đang cản trở đến kế hoạch kinh doanh của nhiều ngân hàng. Hơn thế, doanh nghiệp dừng hoạt động cũng đồng nghĩa với việc rủi ro nợ xấu trong ngân hàng sẽ tăng theo. Bởi vậy, hạ lãi suất đang là điều mong muốn của chính các NHTM. Và để chuẩn bị cho đợt hạ lãi suất này, nhiều NHTM đã hạ thấp lãi suất huy động thấp hơn mức trần cho phép.
Có lẽ cũng bởi vậy nên trong cuộc trả lời phỏng vấn báo giới gần đây, Thống đốc NHNN cũng cho biết, mặc dù NHNN đặt mục tiêu, nếu diễn biến lạm phát thuận lợi, sẽ giảm 1% lãi suất mỗi quý để đưa lãi suất huy động về mức 10%/năm vào cuối năm. Tuy nhiên, với những diễn biến hiện nay, có thể giảm lãi suất nhanh hơn và đến cuối năm lãi suất huy động sẽ ở mức 9-10%/năm.
Minh Trí