Nhập lậu gia súc, gia cầm: Cần phát hiện ngăn chặn từ gốc, từ xa

Quang cảnh Hội nghị ngăn chặn nhập lậu gia súc, gia cầm và giải pháp phát triển chăn nuôi bền vững.

Chiều ngày 17/10, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Hội nghị ngăn chặn nhập lậu gia súc, gia cầm và giải pháp phát triển chăn nuôi bền vững.

Nguy cơ xâm nhiễm các loại dịch bệnh nguy hiểm

Phát biểu tại hội nghị, ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, thời gian qua tình trạng nhập lậu gia súc, gia cầm qua biên giới vào nước ta diễn ra rất phức tạp. Tình trạng này, không chỉ ảnh hưởng đến thị trường cung cấp giống gia súc, gia cầm và các sản phẩm liên quan ở trong nước, mà còn tiềm ẩn nguy cơ xâm nhiễm các loại dịch bệnh nguy hiểm đến các đàn gia súc, gia cầm ở nước ta.

Theo bà Đinh Thị Phương Khanh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Long An, tình hình hoạt động nhập lậu gia súc qua biên giới của tỉnh có thời điểm vẫn còn xảy ra.

Thủ đoạn hoạt động của các đối tượng là lợi dụng đêm tối, địa hình các đoạn sông biên giới hẹp hoặc khu vực biên giới đất liền vắng người qua lại, móc nối với phía Campuchia và thuê mướn cư dân biên giới chia nhỏ gia súc lậu thành từng tốp 3 - 5 con để vận chuyển qua biên giới, sau đó sử dụng xe ô tô vận chuyển vào nội địa tiêu thụ. Quá trình vận chuyển, đối tượng tổ chức cảnh giới chặt chẽ, nhằm tránh bị phát hiện, bắt giữ.

Ông Lương Trọng Quỳnh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, trên địa bàn tỉnh xuất hiện tình trạng vận chuyển, buôn bán trái phép gia cầm giống qua biên giới, chủ yếu là khu vực biên giới huyện Lộc Bình.

Thủ đoạn hoạt động là lợi dụng đêm tối, giờ giao ca của lực lượng chức năng khu vực biên giới để mang vác nhỏ lẻ qua các khu vực hàng rào biên giới về các thôn, bản thuộc địa bàn các xã biên giới, sau đó vận chuyển bằng xe máy theo các tỉnh lộ, quốc lộ 1A về các tỉnh nội địa tiêu thụ. Thủ đoạn của các đối tượng rất manh động, thậm chí còn đâm xe vào lực lượng chức năng đang làm nhiệm vụ.

Từ đầu năm đến ngày 16/10/2023, Lạng Sơn đã xử phạt vi phạm hành chính trên 214 triệu đồng; tịch thu, buộc tiêu hủy hàng hóa, tang vật vi phạm hành chính, gồm: 101.800 con gà vịt giống, 8.532 kg sản phẩm từ gia cầm các loại.

Theo Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam (VIPA), ước tính lượng gà sống nhập tiểu ngạch, nhập lậu qua biên giới lên tới 200.000 - 250.000 tấn/năm. Mỗi tháng có hàng chục nghìn tấn gà thải loại được nhập lậu qua biên giới vào nước ta.

Bên cạnh đó, tình hình buôn bán, vận chuyển trái phép trâu, bò qua biên giới các tỉnh miền Trung và miền Nam vào Việt Nam diễn ra khá phổ biến, phức tạp, nhất là tại các địa bàn biên giới với Lào, Campuchia, làm gia tăng nguy cơ xâm nhiễm, lây lan các loại dịch bệnh nguy hiểm như bệnh lở mồm long móng, viêm da nổi cục... dẫn đến nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành chăn nuôi trong nước, công tác phòng, chống dịch và sức khỏe người dân.

Ông Phạm Kim Đăng - Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi cho biết, nhập lậu gia cầm ngoài việc ảnh hưởng sản xuất chăn nuôi trong nước chúng ta không kiểm soát được chất lượng, nguy cơ lây lan dịch bệnh từ gia cầm các nước vào Việt Nam rất cao. "Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến ngành chăn nuôi Việt Nam", ông Đáng chia sẻ.

Ngăn chặn ngay từ biên giới

Ông Nguyễn Văn Long - Cục trưởng Cục Thú y (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho rằng, nếu động vật đã vào lãnh thổ Việt Nam thì xử lý rất khó. Chính vì vậy, các bộ ngành, đặc biệt lực lượng biên phòng, công an và chính quyền ở các địa phương biên giới có vai trò then chốt trong việc ngăn chặn nhập lậu.

Tình hình buôn bán, vận chuyển trái phép trâu, bò qua biên giới các tỉnh miền Trung và miền Nam vào Việt Nam diễn ra khá phổ biến, phức tạp.

Thời gian qua, Cục Thú y đã tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chính phủ các văn bản, công điện chỉ đạo rõ ràng. Bên cạnh đó, Cục Thú y thành lập các đoàn công tác phối hợp với các địa phương triển khai thực hiện. Đồng thời tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có văn bản gửi Bộ Công an, Bộ đội Biên phòng là 2 lực lượng rất quan trọng giúp kiểm soát, xử lý nghiêm các trường hợp có nguy cơ vận chuyển động vật vào Việt Nam.

Cục Thú ý cũng phối hợp với các cơ quan truyền thông, có vai trò quan trọng trong việc thông tin tuyên truyền giúp người dân và chính quyền các cấp nhận thức cần phải vào cuộc một cách quyết liệt, đồng bộ để ngăn chặn từ sớm, từ xa chứ không phải khi đi vào nội địa mới triển khai thực hiện.

Ông Nguyễn Xuân Dương - Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam chia sẻ, dịch bệnh đều là từ các nước khác vào, từ con đường nhập khẩu. Nhiều sản phẩm lòng mề, phụ phẩm đông lạnh từ các nước khác tràn vào không đảm bảo an toàn thực phẩm nhưng chúng ta vẫn ăn.

Cũng theo ông Dương, nếu không kiểm soát được thì làm sao bảo vệ được thị trường, mà không bảo vệ được thì chết. Việc phòng chống sản phẩm nhập lậu chắc chắn là khó và phức tạp, nhưng rõ ràng phải kiểm soát tốt không chỉ ở cửa khẩu, ở biên giới mà kiểm soát trong nước cũng quan trọng không kém. Nếu không làm tốt thì chỉ khổ người chăn nuôi trong nước.

Theo ông Nguyễn Thanh Sơn - Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam, tình trạng buôn lậu gia súc gia cầm diễn biến hết sức phức tạp từ nhiều năm nay, nhất là những lúc chênh lệch giá giữa thị trường trong nước và ngước ngoài. Lâu nay vẫn tồn tại các đường dây buôn lậu rất lớn. Hậu quả là gây nên ảnh hưởng tiêu cực tới ngành chăn nuôi trong nước, làm giảm sức cạnh tranh của gia cầm trong nước với sản phẩm nhập lậu.

Ông Sơn cho rằng, việc phòng chống buôn lậu phải làm thường xuyên liên tục chứ không chỉ làm từng đợt cao điểm, phải đụng chạm đến đường dây buôn lậu lớn thì mới thức tỉnh được dư luận.