Nỗ lực sớm phục hồi kinh tế, bảo đảm các cân đối lớn
Phát huy thành quả, tiếp tục nỗ lực
Qua xem xét, đánh giá và thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH năm 2019 và tình hình triển khai kế hoạch phát triển KT-XH năm 2020, Quốc hội cơ bản nhất trí với các báo cáo, tờ trình của Chính phủ; báo cáo của các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc. Quốc hội cũng ghi nhận, đánh giá cao sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, kịp thời, hiệu quả cao của Chính phủ, tinh thần phấn đấu của các cấp, các ngành, cộng đồng DN, các tầng lớp nhân dân đã khắc phục khó khăn, thách thức để hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch phát triển KT-XH, NSNN năm 2019.
Trong những tháng đầu năm 2020, tình hình quốc tế, trong nước có những biến động lớn chưa từng có do tác động của đại dịch Covid-19. Kinh tế thế giới rơi vào suy thoái, nhiều đối tác, thị trường lớn của Việt Nam bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Hầu hết các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế nước ta chịu tác động nặng nề; nhiều hoạt động KT-XH ngưng trệ; hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực.
Trong bối cảnh đó, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân cùng cả hệ thống chính trị đã chung sức, đồng lòng, nỗ lực vượt bậc tạo nên sức mạnh tổng hợp để cùng Chính phủ vừa quyết liệt phòng, chống dịch hiệu quả, vừa quyết tâm phát triển KT-XH và khắc phục hậu quả thiên tai. Đến nay dịch bệnh cơ bản đã được kiểm soát, ổn định vĩ mô và các cân đối lớn của nền kinh tế được duy trì, tạo thuận lợi cho phục hồi và phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội.
Trên cơ sở những kết quả tích cực đã đạt được trong phòng, chống dịch, Quốc hội yêu cầu Chính phủ, các cấp, các ngành, địa phương tiếp tục phát huy, đề cao tinh thần trách nhiệm, chủ động phòng ngừa, ứng phó kịp thời, hiệu quả với những diễn biến mới của dịch bệnh, không để dịch bệnh bùng phát, lây lan trở lại. Đồng thời, chủ động bám sát tình hình thực tế để chỉ đạo, điều hành thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để sớm phục hồi kinh tế, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, việc làm, đời sống đối với người lao động, đối tượng chính sách, người có công, người nghèo, người yếu thế và phấn đấu đạt mức cao nhất các chỉ tiêu của kế hoạch phát triển KT-XH năm 2020.
Triển khai nhanh, có hiệu quả các gói kích thích phát triển kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội; phát triển mạnh thị trường hàng hóa, dịch vụ trong nước, đẩy mạnh du lịch nội địa, căn cứ tình hình và khả năng kiểm soát dịch bệnh để mở cửa du lịch nước ngoài, phát động các chương trình kích cầu tiêu dùng nội địa; có cơ chế, chính sách thu hút đầu tư nước ngoài có chọn lọc, nhất là DN công nghệ cao, tiềm lực mạnh; ưu tiên, đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ số, vật liệu mới để tạo ra những đột phá trong phát triển KT-XH; có giải pháp cụ thể, khả thi trước mắt và lâu dài bảo đảm phát triển bền vững, toàn diện về an ninh nguồn nước trong bối cảnh diễn biến phức tạp của thiên tai, biến đổi khí hậu; chú trọng sản xuất nông nghiệp, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia; giữ vững chủ quyền quốc gia, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội, phục vụ tốt Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.
Tiết giảm chi, chưa tăng lương từ 1/7/2020
Nghị quyết Kỳ họp thứ 9 giao Chính phủ chủ động trong điều hành NSNN năm 2020 phù hợp với tình hình thực tế. Trong đó, tập trung thực hiện các giải pháp chống thất thu, tiết giảm chi NSNN, cắt giảm tối thiểu 70% kinh phí hội nghị, đi công tác trong, ngoài nước còn lại của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương và tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên khác còn lại của năm 2020. Chỉ đạo các địa phương chủ động sử dụng nguồn lực của địa phương để thực hiện các nhiệm vụ chi quan trọng. Trường hợp hụt thu và phải chi những khoản chi cần thiết nhưng thiếu nguồn thì sử dụng dự phòng ngân sách, quỹ dự trữ tài chính, tăng thu, tiết kiệm chi và các nguồn hợp pháp khác. Trường hợp sau khi sử dụng tất cả các giải pháp và nguồn lực trên mà còn khó khăn thì Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định điều chỉnh các chỉ tiêu về NSNN tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV.
Nghị quyết cũng cho phép trong trường hợp cần thiết, Chính phủ chủ động điều chỉnh kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách trung ương năm 2020 giữa các bộ, ngành, địa phương trong tổng mức vốn ngân sách trung ương năm 2020 đã được Quốc hội quyết định. Bảo đảm việc sử dụng vốn đầu tư công tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí vốn, nhất là đối với các dự án chậm triển khai, kém hiệu quả và báo cáo Quốc hội về việc điều chỉnh này tại kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIV. Cho phép kéo dài thời kỳ ổn định NSNN giai đoạn 2017-2020 sang năm 2021. Lùi thời gian ban hành định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên sang năm 2021 để áp dụng cho thời kỳ ổn định ngân sách mới. Riêng việc ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn đầu tư nguồn NSNN giai đoạn 2021-2025 thực hiện theo quy định của Luật Đầu tư công và các luật, nghị quyết khác có liên quan.
Đáng chú ý, Nghị quyết nêu rõ việc chưa thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và lương hưu từ ngày 1/7/2020. Đồng thời, không quy định về thời điểm điều chỉnh cụ thể mà giao Chính phủ “căn cứ tình hình thực tế, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thời điểm điều chỉnh mức lương cơ sở”.
Trước đó thảo luận về vấn đề này, một số ý kiến đại biểu đề nghị việc chưa điều chỉnh mức lương cơ sở từ ngày 1/7/2020 chỉ áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang còn vẫn thực hiện điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng từ thời điểm trên. Có ý kiến đề nghị cân nhắc việc điều chỉnh lương hưu đối với người nghỉ hưu trước 1/1/1995 và người hưởng trợ cấp. Có ý kiến đề nghị quy định rõ thời điểm điều chỉnh mức lương cơ sở từ ngày 1/1/2021. Cũng có ý kiến đề nghị, căn cứ tình hình thực tế, Chính phủ cần báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thời điểm điều chỉnh mức lương cơ sở vào ngày 31/12/2020 hoặc trước ngày 1/1/2021.