Sách giả vẫn bào mòn văn hóa đọc
In lậu, làm sách giả ngày càng tinh vi |
Các đối tượng “sống bằng sách lậu” không ngừng bàn mưu tính kế để móc nối in ấn, phát hành sách giả, sách lậu. Không chỉ bày bán công khai tại một số nơi, sách giả bước vào cả thư viện, trường học. Thậm chí họ còn ngang nhiên quảng cáo, bán sách lậu, sách giả kém chất lượng trên các sàn thương mại điện tử. Đặc biệt là khi nhiều người tiêu dùng có thói quen mua sách qua mạng sau mấy năm dịch bệnh Covid-19, thì các đối tượng bán sách giả, sách lậu càng được thể tung hoành. Có thời điểm, một số đơn vị xuất bản chính thống đã phải liên kết nhau lại và lập hồ sơ tới gần 50 địa chỉ facebook bán sách giả.
Công ty sách First News - Trí Việt là thương hiệu có nhiều đầu sách nổi tiếng bán chạy bị làm giả hàng loạt và phát hành công khai ở Hà Nội cũng như khắp các tỉnh thành và đưa lên hàng trăm fanpage, sàn thương mại điện tử. Đỉnh điểm khi phát hiện Lazada cố tình phớt lờ cảnh báo bày bán 3 phiên bản sách giả công khai với số lượng lượng lớn, First News đã lập hàng chục vi bằng chính thức nộp đơn khởi kiện Lazada - Alibaba. Các đầu sách bị làm giả của đơn vị này đã lên tới hàng trăm tựa sách. Trong đó hầu hết là những tác phẩm nổi tiếng, được bạn đọc yêu thích, như: "Muôn kiếp nhân sinh", "Hành trình về Phương Đông", bộ sách "Hạt giống tâm hồn", "Đắc nhân tâm", "Quẳng gánh lo đi và vui sống", "Nghĩ giàu - làm giàu", "Đi tìm lẽ sống"... Đại diện First News - Trí Việt từng “tiết lộ”: Có lần, đơn vị thử đặt một cách ngẫu nhiên 172 đơn hàng mua sách giảm giá hơn 50% trên Lazada và các trang mạng bán hàng khác, thật đau lòng khi mở ra thì tất cả đều là sách giả.
![]() |
Một số tựa sách bị làm giả của First News - Trí Việt |
Bên cạnh đó, nhiều đầu sách bán chạy khác của các đơn vị xuất bản, phát hành như Nhà xuất bản (NXB) Trẻ, NXB Kim Đồng, NXB Giáo dục Việt Nam; Nhã Nam, Tân Việt, Đông A… đều bị in lậu, làm giả. Các đối tượng thường nhằm vào những cuốn sách đang bán chạy, hoặc các tựa sách có thể bán lâu dài để làm lậu. Ví dụ như bộ sách “Kính vạn hoa” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, bộ sách của nhà văn Mario Puzo - tác giả “Bố già”, hay những tựa sách bán chạy như: “Nhà giả kim”, “Cây cam ngọt của tôi”, “Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian”…
Ông Nguyễn Văn Phước - Tổng Giám đốc First News - Trí Việt từng tỏ ra ngao ngán: “Một cuốn sách thật muốn được xuất bản phải trải qua hàng chục khâu kiểm duyệt chặt chẽ mới được in, phát hành - còn sản xuất, phát hành sách giả ở Việt Nam sao quá dễ dàng?”.
Tại Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề "Bảo vệ bản quyền sách trên không gian mạng" mới đây, bà Phan Thị Thu Hà - Giám đốc NXB Trẻ, cung cấp số liệu nghiên cứu của Media Partners Asia, năm 2022, Việt Nam đứng thứ ba trong khu vực (sau Indonesia và Philippines) về tỷ lệ vi phạm bản quyền trên không gian số, đứng thứ nhất về số người (khoảng 15,5 triệu người) xem bất hợp pháp làm thất thoát khoảng 348 triệu USD. Theo bà Hà, có 3 hình thức vi phạm bản quyền chính trên mạng. Một là sao chép các nội dung, sau đó đăng tải trên website, mạng xã hội. Nhiều độc giả có xu hướng thích dùng nội dung không có bản quyền này, do có nhiều website lậu, diễn đàn cung cấp với giá rẻ, thậm chí miễn phí. Hai là bán sách lậu thông qua mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử. Giá sách giả được bán chỉ bằng một nửa, thậm chí 1/3 sách thật. Ngoài thiệt hại tới các đơn vị xuất bản, độc giả cũng mua phải sản phẩm kém chất lượng, nhiều lỗi sai. Do sách được bán online, độc giả nhận rồi mới phát hiện. Ba là livestream theo hình thức tóm tắt, đánh giá (review) sách. Theo thông lệ, việc quảng cáo chỉ được sử dụng khoảng 10% nội dung tác phẩm, nhưng nhiều người đã đọc toàn bộ nội dung sách nhằm tăng tương tác.
Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh - người có nhiều đầu sách bị in lậu trong vòng 20 năm qua, cũng cho rằng, sách giả, sách lậu là một thứ bệnh “trầm kha”. Ông ví rằng sách giả, sách lậu “như căn bệnh mãn tính, từng ngày làm mưng mủ tâm hồn bạn đọc và hủy hoại những gì tốt đẹp nhất mà các nhà văn hóa, các nhà giáo dục muốn đem lại cho đời sống tinh thần của con người”.
Dưới góc nhìn của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, hiện nay nạn sách giả, sách lậu “giống như một thứ virus, một thứ dịch bệnh bào mòn sức khỏe văn hóa, sức khỏe tinh thần của cộng đồng”, nhà văn nói, đồng thời cho rằng, nhìn xa hơn, nạn sách giả, sách lậu còn làm xấu hình ảnh của đất nước, làm ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh nói chung và kinh doanh văn hóa nói riêng. “Việc dẹp được tệ nạn này sẽ cho thấy năng lực quản lý và quyết tâm của Nhà nước trong việc trong sạch hóa môi trường văn hóa và kinh doanh”, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nói thêm.
Cũng theo nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, nếu muốn giúp trẻ em thích đọc sách, trước khi nói đến những kế sách cao xa, việc đầu tiên chúng ta cần làm là tạo ra môi trường lành mạnh để các em được mua và đọc sách thật. Chúng ta không thể xây dựng văn hóa đọc bằng cách để phát tán ngày càng nhiều sách giả, sách lậu, sách vi phạm bản quyền, vi phạm luật pháp, vi phạm các công ước quốc tế. Văn hóa đọc không thể xây dựng trên nền tảng phản văn hóa.
Nhưng rõ ràng, không thể “đổ lỗi” cho độc giả. Cũng không nên kỳ vọng quá nhiều vào việc “độc giả phải trở thành người tiêu dùng thông thái”. Bởi một khi các đối tượng xấu muốn trục lợi từ việc in ấn, phát hành sách lậu, sách giả thì họ sẽ nghĩ ra “trăm phương ngàn kế” để thu hút độc giả, đánh vào tâm lý thích mua sách “sale off”, sách đồng giá, sách thanh lý... Theo nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, chỉ có các cơ quan chức năng quản lý về kinh tế và văn hóa mới có đủ công cụ để trấn áp tệ nạn này, bởi vì không ai có thể "chống giặc bằng tay không". “Tôi hy vọng các nhà thực thi luật pháp nghiêm minh hơn và các nhà làm luật cần phải rà soát lại hành lang pháp lý để điều chỉnh tội danh và khung hình phạt đối với các đơn vị làm sách giả, sách lậu sao cho đủ sức răn đe”, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh bày tỏ.
Các tin khác

Đà Nẵng: Gần 92% kiến nghị của cử tri được xử lý

Hội chợ từ thiện Giáng sinh tại TP. Hồ Chí Minh

Trường ĐH Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh kỷ niệm Ngày nhà giáo Việt Nam

Thiên Vương “thở dốc”, Kiều Linh “chạy mất dép” khi thực hiện thử thách góp sức mang về giải thưởng 90 triệu đồng cho trẻ em mồ côi

Tour đặc biệt biệt Nhà máy Xe lửa Gia Lâm trong lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023

Đà Nẵng muốn được áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù

Đắk Lắk: Đặt mục tiêu vươn lên “Top” 25 tỉnh có quy mô kinh tế đứng đầu cả nước

Ngành sản xuất tìm cách tiết kiệm điện

Nghiên cứu hoàn trả phí khám chữa bệnh BHYT

Từ HDBank Priority đến sự trở lại của huyền thoại saxophone Kenny G ở Việt Nam

Sắp diễn ra chương trình ‘Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng năm 2023’

Xúc tiến điểm đến du lịch liên vùng với các tỉnh Tây Nguyên

Văn Cao trong tâm tưởng người ở lại

TPBank mời Bạn ‘bung hết mình’ tại TPBank 2in1 Concert

Ngày Việt Nam tại Pháp 2023: Khám phá văn hóa Việt qua các hoạt động trải nghiệm đa giác quan

Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết và Lễ hội xuân 2024

Việt Nam - Campuchia: Công bố kết nối thanh toán bán lẻ song phương sử dụng mã QR code

Gặp mặt Đoàn đại biểu Công đoàn NHVN dự Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam

NHNN tiếp tục điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng
Đa phương tiện
Videos Podcast Infographic Longform - Emagazine

Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam: Đổi mới - Dân chủ - Đoàn kết - Phát triển
Cần Thơ đẩy mạnh hiệu quả tín dụng chính sách
NHNN Quảng Trị huấn luyện nghiệp vụ công tác phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ năm 2023
Khánh Hòa: Nguồn vốn ủy thác từ ngân sách địa phương để cho vay ưu đãi hơn 564 tỷ đồng

Linh hoạt công năng, căn hộ 1PN+1 hấp dẫn bậc nhất thị trường Đà Nẵng

VinFast VF 6 chính thức nhận lái thử và đặt cọc vào Ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10

Sun Property lập “hat-trick” tại Giải thưởng Bất động sản Châu Á Thái Bình Dương 2023

VinFast VF 6 chốt ngày ra mắt
Dịch vụ ngân hàng hiện đại
Ebanking Vay đâu - gửi đâu Quản lý tài chính thông minh Ngân hàng bán lẻ Tư vấn Nhân sự

“Nở rộ” bảo hiểm tài khoản ngân hàng

Vietcombank ra mắt thẻ tín dụng cao cấp Vietcombank Visa Infinite

Nâng cao năng lực tài chính của tổ chức Bảo hiểm tiền gửi

Vietcombank ra mắt bộ giải pháp “QR nhận tiền”

Ngân hàng đẩy mạnh mở tài khoản thanh toán từ xa

Ra mắt hình thức thanh toán bằng đồng hồ thông minh

BIDV đạt giải “Đơn vị chuyển đổi số xuất sắc” ASOCIO 2023
