Tăng cường cơ cấu đội ngũ, hoàn thiện thể chế để vận hành chính quyền địa phương 2 cấp

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định đội ngũ cán bộ, công chức là nhân tố then chốt quyết định sự thành công của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Cơ cấu đội ngũ cán bộ là yêu cầu cấp bách và giải pháp trọng tâm

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định đội ngũ cán bộ, công chức là nhân tố then chốt quyết định sự thành công của mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Việc cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ không chỉ là một lựa chọn mà là yêu cầu cấp bách để chuyển đổi từ quản lý hành chính sang quản trị, phục vụ nhân dân. Theo bà, mô hình chính quyền hai cấp đòi hỏi trách nhiệm và khối lượng công việc tăng mạnh, với yêu cầu nhiệm vụ rất cao, đặc biệt ở cấp xã, nơi cán bộ cần gia tăng tính đa nhiệm, chuyên nghiệp, có năng lực tổng hợp, xử lý công việc theo tư duy đổi mới, kỹ năng công vụ chuẩn hóa, cùng đạo đức và trách nhiệm cao.

Để đáp ứng yêu cầu này, bà đề xuất năm giải pháp trọng tâm. Thứ nhất, các địa phương cần triển khai đúng chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ liên quan về sắp xếp tổ chức bộ máy, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức một cách thực chất và hiệu quả. Bộ trưởng nhấn mạnh vai trò của Luật Tổ chức Chính quyền Địa phương vừa được Quốc hội thông qua, cùng với Luật Cán bộ, Công chức, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Đây là những công cụ pháp lý quan trọng để đổi mới nền công vụ, gắn với nâng cao chất lượng đội ngũ. Bà cũng lưu ý cần rà soát toàn diện năng lực thực thi của cán bộ, công chức, đặc biệt là người đứng đầu cấp ủy và chính quyền cấp tỉnh, cấp xã, bởi đây là yếu tố mang tính quyết định đối với chất lượng hoạt động của chính quyền hai cấp.

Thứ hai, cần khẩn trương thực hiện đầy đủ các chính sách hiện hành để đảm bảo quyền lợi cho cán bộ, công chức, viên chức bị tác động bởi sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính. Các chính sách này được quy định trong Nghị định 178, bổ sung Nghị định 167, Nghị định 177, Nghị định 179, và mới đây là Nghị định 154 của Chính phủ. Bộ trưởng đánh giá đây là bộ chính sách nhân văn, hợp lý, chủ động và nổi trội, giúp vừa cơ cấu lại đội ngũ, vừa giữ chân người có năng lực. Nghị định 178 đã nêu rõ quy trình, các bước rà soát, đánh giá để giữ chân nhân tài, trong khi Nghị định 179 quy định chính sách riêng về thu hút và trọng dụng người có tài năng trong khu vực công. Bà kêu gọi các địa phương chú trọng giải quyết các chính sách này, đồng thời cam kết tiếp tục rà soát để đảm bảo đầy đủ, toàn diện, tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ, công chức rời khu vực công vẫn có cơ hội tham gia khu vực tư.

Thứ ba, công tác tư tưởng cần được thực hiện hiệu quả. Bộ trưởng thừa nhận rằng trong một bộ phận cán bộ, công chức hiện nay có tâm tư nhất định, điều này là dễ hiểu. Tuy nhiên, một số cán bộ chưa xác định rõ tinh thần của mình khi tham gia cuộc cách mạng tổ chức bộ máy lớn lao và vĩ đại. Bà nhấn mạnh rằng cuộc cách mạng này không tránh khỏi hy sinh, mất mát, thiệt thòi, đòi hỏi sự cống hiến và chấp nhận hy sinh, chứ không thể có những đòi hỏi vượt quá khả năng và điều kiện của đất nước, khi cả nước đang nỗ lực phát triển trong chặng đường mới. Dù chia sẻ với tâm tư của cán bộ, công chức, viên chức, bà kêu gọi giải tỏa tư tưởng, giải phóng tinh thần để cống hiến, bởi đất nước đang cần sự đóng góp của tất cả để đạt được những mục tiêu tốt đẹp nhất.

Thứ tư, cần tập trung đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt ở cấp xã. Các chính sách hiện hành, bao gồm Nghị định 178, đã quy định rõ về vấn đề này. Sau khi Quốc hội thông qua Luật Tổ chức Chính quyền Địa phương và Luật Cán bộ, Công chức, Bộ Nội vụ sẽ khẩn trương ban hành nghị định về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Bộ trưởng nhấn mạnh cần chăm lo đội ngũ cán bộ, công chức là người dân tộc thiểu số và cán bộ nữ, với các chính sách lồng ghép đã được xây dựng, đồng thời mong muốn các địa phương quan tâm thực hiện.

Thứ năm, cần quan tâm xây dựng văn hóa công vụ, lấy hiệu quả phục vụ nhân dân làm thước đo đánh giá cán bộ, công chức, với tiêu chí tận tụy, liêm chính, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Hoàn thiện thể chế và phân cấp triệt để

Về vấn đề vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Bộ trưởng khẳng định mục tiêu của mô hình này là đổi mới quản trị quốc gia, quản trị địa phương, xây dựng chính quyền gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn. Để đạt được mục tiêu này, bà trình bày năm giải pháp đang được triển khai đồng bộ và quyết liệt.

Trước hết, hoàn thiện hệ thống thể chế là nhiệm vụ hàng đầu. Thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, Quốc hội đã khẩn trương, tích cực ban hành các luật cơ bản, quan trọng, đặc biệt là Luật Tổ chức Chính quyền Địa phương và các luật liên quan được sửa đổi trong kỳ họp này, đều gắn với vận hành chính quyền hai cấp. Ngoài ra, một chùm nghị định lớn về tổ chức bộ máy, phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền đã được xây dựng. Chính phủ phối hợp với Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức hai ngày tập huấn, bồi dưỡng cho hệ thống chính trị về vận hành chính quyền hai cấp, đạt kết quả bước đầu tích cực. Bộ trưởng cam kết sẽ tiếp tục bổ sung để đảm bảo đầy đủ công cụ pháp lý và hành lang chặt chẽ, tạo thuận lợi cho triển khai. Hiện nay, các địa phương đã sẵn sàng cho quá trình này.

Thứ hai, phân cấp, phân quyền là điều kiện tiên quyết. Quốc hội đã có chỉ đạo cụ thể, Chính phủ tập trung cao độ, triển khai đồng bộ, quyết liệt với tinh thần phân cấp, phân quyền triệt để, để địa phương quyết, địa phương làm và chịu trách nhiệm.

Thứ ba, cần tận dụng và thúc đẩy quản trị số, hiện đại hóa hoạt động điều hành để đáp ứng yêu cầu của mô hình mới. Thứ tư, tăng cường sự tham gia giám sát của người dân để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả. Thứ năm, chủ động giải quyết mọi vấn đề phát sinh khi vận hành chính quyền hai cấp. Bộ Nội vụ, cùng các cơ quan tham mưu, sẽ đồng hành, chủ động đến các địa phương để xử lý kịp thời các vấn đề nảy sinh.

Bộ trưởng cũng tiếp thu các ý kiến của đại biểu về các vấn đề khác như bình đẳng giới, lao động, việc làm, cải cách thủ tục hành chính, và các nội dung liên quan đến lĩnh vực của Bộ Nội vụ. Bà cam kết nghiên cứu, tham mưu cho cấp có thẩm quyền để giải quyết, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.