Thị trường chứng khoán năm 2026: Chu kỳ tái định giá và sàng lọc cơ hội đầu tư?

Ông Đinh Minh Trí - Giám đốc Phân tích Khối Khách hàng cá nhân, Công ty Cổ phần Chứng khoán Mirae Asset (MAS)

Bức tranh thị trường 2025: tăng mạnh nhưng phân hóa sâu

Nhìn lại toàn bộ diễn biến thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2025, ông Đinh Minh Trí cho biết, đây là một năm “rất đẹp” nếu xét trên bề nổi của chỉ số. Tính từ đầu năm đến sau giữa tháng 12/2025, VN-Index tăng hơn 30%, thậm chí có giai đoạn tăng hơn 60% khi phục hồi từ vùng đáy dưới 1.100 điểm lên đỉnh vượt 1.700 điểm. Tuy nhiên, diễn biến đi lên này không hề bằng phẳng mà gắn liền với những cú sốc mạnh về tâm lý và dòng tiền.

Trong giai đoạn đầu năm, trước khi xuất hiện cú sốc thuế quan vào tháng 4, thị trường vận động tương đối tích cực, xu hướng tăng được duy trì ổn định. Ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố các biện pháp áp thuế, tâm lý nhà đầu tư chịu tác động mạnh, khiến VN-Index có thời điểm giảm sâu xuống dưới mốc 1.100 điểm. Đây là minh chứng rõ nét cho mức độ nhạy cảm của thị trường trước các yếu tố chính sách bên ngoài.

Từ tháng 4 đến cao điểm vào khoảng tháng 8-9, thị trường ghi nhận nhịp hồi phục và tăng trưởng rất mạnh. Tuy nhiên, từ tháng 9 đến tháng 10, áp lực điều chỉnh xuất hiện trên diện rộng, nhiều cổ phiếu giảm từ 25-35%, khiến không ít nhà đầu tư chuyển từ trạng thái có lãi sang thua lỗ. Thực tế này cho thấy chỉ số tăng nhưng cơ hội sinh lời không phân bổ đều.

Một điểm nhấn quan trọng được ông Đinh Minh Trí phân tích là sự lệch pha giữa diễn biến chỉ số và hiệu quả đầu tư. Trong năm 2025, nhóm cổ phiếu Vingroup (VIC, VHM, VRE) là động lực chính kéo VN-Index, có cổ phiếu tăng gần 5 lần từ đầu năm và đóng góp khoảng 70% mức tăng điểm của chỉ số. Ngược lại, nhiều cổ phiếu vốn hóa lớn khác lại giảm 20-30%. Cùng với đó, khối ngoại bán ròng hơn 120.000 tỷ đồng trong năm cũng tạo ra áp lực đáng kể đối với thị trường.

Dù vậy, giai đoạn cuối tháng 11 và đầu tháng 12 đã ghi nhận tín hiệu tích cực khi nhiều nhóm ngành chủ chốt như chứng khoán, ngân hàng, bán lẻ, xây dựng bắt đầu tích lũy và tạo đáy trong khoảng 3-6 tháng, mở ra kỳ vọng cho một chu kỳ phục hồi kéo dài sang quý I/2026.

Nền tảng vĩ mô và động lực tăng trưởng năm 2026

Bước sang năm 2026, ông Đinh Minh Trí nhận định Việt Nam bước vào chu kỳ được hỗ trợ đồng thời từ cả trong nước lẫn quốc tế. Ở bên ngoài, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) được kỳ vọng tiếp tục hạ lãi suất, giúp chi phí vốn toàn cầu giảm và tạo thuận lợi cho dòng vốn FDI cũng như hoạt động xuất khẩu. Ở trong nước, Chính phủ đặt kỳ vọng tăng trưởng GDP hai chữ số, đồng thời thúc đẩy cải cách thể chế và giải ngân đầu tư công quy mô lớn.

Tuy nhiên, các tổ chức quốc tế vẫn thận trọng hơn khi dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam trong khoảng 6,5-7,5%. Trong bối cảnh đó, mục tiêu tăng trưởng 10% được đánh giá là đầy tham vọng và không dễ đạt được. Dù vậy, với các động lực đã xác lập, kịch bản tăng trưởng 8-9% được cho là khả thi và vẫn đủ để giữ Việt Nam trong nhóm các nền kinh tế tăng trưởng cao hàng đầu châu Á.

Động lực chính của tăng trưởng năm 2026 được kỳ vọng đến từ đầu tư công, đầu tư của nhóm doanh nghiệp tư nhân, cùng với xuất nhập khẩu tiếp tục duy trì đà tích cực. Tuy nhiên, ông Đinh Minh Trí cũng cho rằng, sự phân hóa sẽ gia tăng, khi nhóm doanh nghiệp nhỏ gặp nhiều khó khăn về năng lực cạnh tranh, trong khi động lực tăng trưởng chủ yếu sẽ đến từ các doanh nghiệp lớn và vừa.

Tăng trưởng lợi nhuận và chiến lược đầu tư tái định giá

Trên nền tảng tăng trưởng kinh tế kỳ vọng 8-9%, tăng trưởng EPS toàn thị trường được ông Đinh Minh Trí dự báo đạt khoảng 15-20% trong năm 2026, song có sự phân hóa mạnh giữa các nhóm ngành. Trong đó, nhóm dầu khí được đánh giá là điểm nhấn khi các vướng mắc pháp lý từng bước được tháo gỡ, giúp các dự án khí - điện khí - LNG có lộ trình triển khai rõ ràng hơn. Nhu cầu năng lượng tăng trưởng song hành với GDP và tiến độ đầu tư công trong lĩnh vực năng lượng được đẩy nhanh tạo dư địa tái định giá cho các doanh nghiệp đầu chuỗi và hạ tầng.

Ngành ngân hàng tiếp tục được kỳ vọng giữ vai trò trụ cột của thị trường nhờ biên lãi ròng duy trì ổn định và chi phí dự phòng giảm dần. Ngành chứng khoán có triển vọng tích cực hơn nhờ kỳ vọng nâng hạng thị trường, thanh khoản cải thiện và hoạt động IPO sôi động trở lại. Bên cạnh đó, nhóm bảo hiểm, cảng biển và bán lẻ cũng được đánh giá có dư địa cải thiện lợi nhuận trong bối cảnh kinh tế phục hồi.

Về chiến lược đầu tư, ông Đinh Minh Trí cho rằng năm 2026 là giai đoạn tái định giá rõ nét. Những cổ phiếu đã tăng mạnh trong năm 2025 có thể đối mặt với nhiều thách thức khi mặt bằng định giá không còn rẻ. Ngược lại, một số cổ phiếu bluechip lớn sau giai đoạn tích lũy có thể mở ra cơ hội đầu tư trung và dài hạn nhờ nền định giá hấp dẫn, dòng tiền ổn định và chính sách cổ tức cao. Trong bối cảnh thị trường phân hóa mạnh, tâm điểm tăng trưởng được kỳ vọng tiếp tục nằm ở nhóm doanh nghiệp lớn và vừa, có nền tảng tài chính và vị thế thị trường rõ ràng.