Thành quả đổi mới và động lực phát triển

	Chuẩn bị và tiến hành thật tốt Đại hội XIII của Đảng, đưa đất nước bước vào một giai đoạn phát triển mới
	Chuyển đổi số của doanh nghiệp: Giải pháp hữu hiệu để phát triển

Ảnh minh họa

Đã tạo được dấu ấn Việt Nam

TS. Võ Trí Thành, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng nhớ lại, năm 1986, tại Đại hội Đảng lần thứ VI, chính sách đổi mới với tư duy phát triển mới đã thổi luồng gió mới trong quản lý kinh tế, tạo động lực và cơ hội cho mọi thành phần kinh tế phát triển; tạo ra những thay đổi rất lớn lao, đáng tự hào ở Việt Nam.

Theo đó, từ một nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, khép kín, Việt Nam đã trở thành nền kinh tế định hướng thị trường, hội nhập sâu rộng vào hệ thống kinh tế toàn cầu; từ nghèo đói phải nhận viện trợ, Việt Nam đã trở thành nước thu nhập trung bình. Từ chỗ không công nhận, Việt Nam đã có một lực lượng doanh nghiệp tư nhân hùng hậu. “Thành quả của đổi mới đã tạo nên vị thế và uy tín của Việt Nam trước cộng đồng thế giới và đã tạo nên dấu ấn đặc biệt”, TS. Thành khẳng định.

Ông Ousmane Dione - nguyên Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, với kinh nghiệm đã làm việc ở 60 quốc gia trên thế giới và sau 4 năm sống, làm việc ở Việt Nam cũng đã ghi nhận: "Đổi mới là một quá trình tuyệt vời giúp Việt Nam thoát nghèo đói, trở thành quốc gia thu nhập trung bình và đã trở thành một điển hình về thành công. Nếu tiếp tục có cuộc đổi mới mạnh mẽ, Việt Nam sẽ đạt được khát vọng trở thành nước thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045".

Đổi mới trở thành điểm tựa quan trọng để phát triển

Những thành quả và cách làm của 35 năm đổi mới vừa qua đã trở thành điểm tựa quan trọng để phát triển trong giai đoạn tiếp theo. Tuy nhiên, nguy cơ tụt hậu vẫn đang hiện hữu, khoảng cách với các nước phát triển hơn vẫn đang doãng ra.

PGS.TS. Trần Đình Thiên, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng chia sẻ: "Ngay khi giành được độc lập, Bác Hồ đã mong muốn Việt Nam sớm sánh vai được với các cường quốc năm châu. Đến nay, sau 75 năm, chẳng những chúng ta chưa so được với cường quốc của 5 châu, mà chỉ so với một số nước trong khu vực như Malaysia, Singapore, Hàn Quốc đã thấy khoảng cách với họ đang xa dần".

TS. Võ Trí Thành cũng thẳng thắn khi chỉ ra, những năm gần đây cải cách và đổi mới là “một bức tranh nhờ nhờ”, tính quyết liệt không nổi rõ như những giai đoạn trước đó. Tín hiệu đổi mới như đèn vàng nên “đi cũng được, không đi cũng được”.

Vì thế sau 35 năm, Việt Nam vẫn là một nền kinh tế đang chuyển đổi sang kinh tế thị trường trong khi hội nhập sâu rộng, thế giới đang biến đổi rất nhanh. Đó cũng là l‎ý do tại sao chúng ta vẫn còn cách khá xa so với kỳ vọng. Tại sao chúng ta vẫn chưa làm được điều mong muốn dù đã xác định đúng đường hướng, đã chỉ rõ những việc cần làm.

“Phải chăng, đó là vì chúng ta chưa thực sự đau đáu tư duy để chọn ra điểm ưu tiên đột phá. Có đau đáu nghĩ suy với quyết tâm thì từ định hướng ý tưởng mới ra được bản thiết kế những việc cần làm, sau đó là quyết chí thực thi”, TS. Thành cho biết.

PGS.TS. Trần Đình Thiên cũng cho rằng Việt Nam “đang có nhiều điều đáng tiếc”: Đó là lực lượng doanh nghiệp đông nhưng không mạnh, vẫn có tới hơn 90% doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), số doanh nghiệp lớn, tập đoàn lớn còn quá ít. Hay đất nước có nguồn nhân lực tiềm năng nhưng vẫn thiếu nhân lực chất lượng; hệ thống giáo dục và đào tạo đã qua nhiều năm cải cách nhưng “vẫn dạy học theo kiểu thầy đồ” mà không có được một hệ thống giáo dục sáng tạo; khoa học và công nghệ vẫn chỉ là “bình hoa" trong chiến lược, trong kế hoạch chứ chưa là trụ chính cho phát triển… Đặc biệt kinh tế thị trường chưa phát triển đầy đủ; còn cải cách thì chững lại.

Luôn có niềm tin phía trước

Rõ ràng, Việt Nam đang đứng trước bước ngoặt có tính lịch sử của cải cách và phát triển. Thời cơ, thuận lợi rất lớn, song thách thức và khó khăn cũng không hề nhỏ. Nên nếu chần chừ chậm chạp với cải cách thì cơ hội sẽ vuột đi. Cả TS. Trần Đình Thiên và TS. Võ Trí Thành đều cho rằng đã đến lúc cần một thúc ép mạnh hơn, một lần đổi mới mới nhanh hơn, quyết tâm, quyết liệt hơn. Trong đó, phải có cách chuyển đổi và cách thức phát triển bền vững, chất lượng.

Và theo PGS.TS. Trần Đình Thiên, để sánh vai với các cường quốc năm châu, thì khoa học công nghệ phải là trụ chính của phát triển; nhân tài là quyết định; doanh nghiệp trụ cột là động lực. Vì thế chúng ta cần có một lực lượng doanh nghiệp có trụ cột và liên kết. Theo đó cần phải xây dựng một lực lượng doanh nghiệp mạnh và liên kết chặt chẽ với nhau, kết nối được với doanh nghiệp FDI, kết nối với chuỗi toàn cầu.

Bên cạnh đó cần tạo ra năng lực để bước vào quỹ đạo công nghệ cao, số hóa. Thời gian gần đây cả Nhà nước, xã hội và doanh nghiệp đều có tâm thế và ý thức chuyển đổi số rất lớn và đã có những bước chuyển đổi mạnh mẽ ban đầu, như: Chính phủ điện tử được thúc đẩy, phát triển kinh tế số, nhiều loại hình kinh doanh kinh tế số phát triển nhanh mà ta nhìn thấy như lực lượng xe ôm công nghệ xuất hiện khắp nơi… Tuy nhiên, công bằng mà nói thì kinh tế số tại Việt Nam vẫn còn nhỏ bé và manh mún, đặc biệt hành lang pháp lý để thúc đẩy phát triển kinh tế số vẫn chưa hoàn thiện.

Mặc dù vậy, TS. Võ Trí Thành luôn có niềm tin về phía trước. Nhìn lại 4000 lịch sử của dân tộc, 75 năm lịch sử xây dựng và phát triển đất nước cho thấy dân tộc Việt Nam không chỉ giỏi giữ nước mà luôn biết làm ăn và thể hiện ý chí vượt khó khăn. “Đất nước nào cũng có những vấn đề của nó. Vấn đề là ta nhìn nhận cho đúng cho đủ và lựa chọn điểm tốt để học hỏi, để tự sửa mình, tự cải cách, cải tổ, để phát triển, vươn lên”, TS. Võ Trí Thành phát biểu.

Còn PTS.TS. Trần Đình Thiên thì cho rằng, nếu thu hút được tinh hoa người Việt trên toàn cầu và sự ủng hộ của Việt kiều trên toàn thế giới để tạo nên sức mạnh Việt Nam như Bác Hồ khi xưa thì khát vọng sẽ trong tầm tay. Việt kiều chính là người kết nối, là người giới thiệu và thuyết phục về Việt Nam với thế giới.