Thúc đẩy đầu tư công, nhóm ngành nào hưởng lợi?

Bà Trần Thị Khánh Hiền, Giám đốc Khối Phân tích Công ty chứng khoán VNDIRECT cho biết, năm 2023, nền kinh tế Việt Nam sẽ phải đối diện với 4 thách thức chính. Thứ nhất, xuất khẩu, một trong những động lực kinh tế quan trọng sẽ tăng trưởng chậm lại khi tổng cầu của thế giới đang có xu hướng suy yếu rất rõ. Theo những dự báo gần đây, nhu cầu tiêu dùng của thế giới sẽ giảm xuống mức dưới 1% trong năm 2023, cho dù Trung Quốc đã mở cửa nền kinh tế trở lại. Vì vậy, xuất khẩu của nước ta sẽ khó đạt được mức tăng trưởng hai con số như trong hai năm gần đây.

Thúc đẩy đầu tư công sẽ giúp kinh tế và thị trường chứng khoán tăng trưởng (Ảnh internet)

Thực tế cũng thể hiện khá rõ qua những con số gần đây, khi tăng trưởng xuất khẩu chậm lại từ tháng 10/2022 và tháng 1/2023, xuất khẩu đã giảm 21%. Nhập khẩu cũng là một chỉ số để dự báo tăng trưởng xuất khẩu cho thời gian tới, thì trong tháng 1, chỉ số này cũng ghi nhận mức giảm thấp nhất trong hai năm gần đây.

Thứ hai đến từ việc áp lực lạm phát của năm 2023 có thể sẽ lớn hơn so với năm 2022. Nếu như năm 2022, áp lực lạm phát chủ yếu đến từ những yếu tố bên ngoài như việc giá cả nguyên vật liệu cơ bản tăng khá mạnh thì năm 2023, đa phần đến từ những yếu tố trong nước, chẳng hạn như việc tăng giá điện hay tăng giá một số dịch vụ công thiết yếu khác, hoặc là việc tăng lương cơ bản từ tháng 7.

Đặc biệt, mặc dù giá nguyên vật liệu cơ bản có xu hướng hạ nhiệt, tuy nhiên, do tỷ giá đồng USD vẫn ở mức cao, điều này vẫn tiếp tục ảnh hưởng đến trong nước cho đến ít nhất giữa năm 2023.

Thứ ba, đến từ việc áp lực tỷ giá vẫn ở một mức cao, ít nhất là đến hết quý II năm 2023.

Cuối cùng nữa là thách thức từ việc thị trường bất động sản đang đóng băng cũng như thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn chưa có những biện pháp rõ ràng để có thể tháo gỡ những khó khăn cho các doanh nghiệp bất động sản.

Trong bối cảnh đó, nhiều thành viên trên thị trường kỳ vọng việc thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công sẽ là một trong những động lực chính để thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Lý giải điều này, bà Hiền cho biết, năm 2023, Quốc hội đã phê duyệt cho kế hoạch vốn đầu tư khu vực nhà nước ở mức 700 nghìn tỷ đồng, tăng 25% so với năm 2022. Từ mức giải ngân thấp của năm 2022, nhà đầu tư hoàn toàn có thể kỳ vọng đầu tư công năm 2023 sẽ có thể tăng trưởng ở mức 30%. Nhà đầu tư cũng có thể kỳ vọng từ những động thái, những nỗ lực gần đây của các cơ quan quản lý trong việc thúc đẩy những dự án đang được triển khai như các dự án thành phần của cao tốc Bắc Nam hay dự án sân bay Long Thành.

Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc nghiên cứu, Công ty QLQ Vietcombank (VCBF) thì cho rằng, tăng trưởng kinh tế được hỗ trợ thông qua việc điều hành chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa. Do rủi ro lạm phát và tỷ giá, mặc dù đã giảm nhưng vẫn còn khá cao. Điều này dẫn đến sự hạn chế của chính sách tiền tệ trong việc thúc đẩy kinh tế do Ngân hàng Nhà nước vẫn tập trung trong việc kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá. Vì thế, Chính phủ sẽ ưu tiên sử dụng chính sách tài khóa để kích thích tăng trưởng kinh tế và đầu tư công là công cụ tài khóa rất quan trọng. Đặc biệt là đầu tư công sẽ rất hữu hiệu trong bối cảnh mà đầu tư khu vực tư nhân đang suy yếu do mặt bằng lãi suất hiện nay đang rất cao.

“Với những sự quyết tâm của Chính phủ cũng như những cải cách về mặt hành chính trong suốt những năm qua, chúng tôi kỳ vọng giải ngân đầu tư công năm nay sẽ tăng trưởng ở mức từ 25% đến 30% do kế hoạch năm 2023 cao hơn, kể cả tỷ lệ hoàn thành so với kế hoạch cũng sẽ cao hơn năm ngoái”, ông Linh chia sẻ trong chương trình Phố Tài Chính trên VTV8.

Trong bối cảnh đó, nhận định xu hướng thị trường thời gian tới, bà Trần Thị Khánh Hiền cho biết, thị trường chứng khoán thường phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư về tăng trưởng kinh tế cách đó 6 tháng đến 1 năm. Điều này có thể một phần lý giải cho việc thị trường chứng khoán của nước ta có mức diễn biến không như kỳ vọng vào nửa cuối năm 2022, khi bên cạnh những yếu tố như thanh khoản hay lãi suất thì nhà đầu tư cũng khá quan ngại trước việc kinh tế năm 2023 phải đối diện với nhiều thách thức hơn từ bên ngoài.

Như vậy, nếu nhìn ở thời điểm này thì thị trường đã phản ánh phần nhiều câu chuyện của năm 2023 và có thể nhà đầu tư bắt đầu nhìn về những điều gì xảy ra đối với nền kinh tế từ giữa năm 2023 cho đến nửa đầu năm 2024.

“Tôi cho rằng trong nửa đầu năm 2023 thị trường có thể vẫn chưa ghi nhận được sự tăng điểm một cách chắc chắn, những tài sản có thể là rẻ ở thời điểm này chứ vẫn chưa có sự ổn định tăng trưởng khi lãi suất vẫn cao, thị trường bất động sản hay những vấn đề liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn chưa có biện pháp xử lý. Và tôi kỳ vọng bức tranh của thị trường sẽ tươi sáng hơn khi bước vào nửa năm sau của năm 2023, khi chúng ta sẽ có những thông tin tốt hơn từ thị trường thế giới cũng như ở trong nước, và giải ngân đầu tư công có được những con số tốt hơn”, bà Hiền chia sẻ.

Cũng theo bà Hiền, khi đầu tư công là một chủ đề rất sáng trong năm 2023 thì những nhóm ngành được hưởng lợi có thể kể đến như các công ty xây dựng cơ sở hạ tầng hoặc vật liệu xây dựng. Tuy nhiên, nó sẽ tùy thuộc vào những dự án cũng như tùy thuộc vào những thời điểm triển khai.

Nếu năm 2023 đầu tư công tập trung trọng điểm vào giai đoạn hai của cao tốc Bắc Nam, sân bay Long Thành, đường vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh và vành đai 4 ở Hà Nội... thì những nhà thầu nào được chỉ định thầu tham gia vào những dự án này sẽ hưởng lợi đầu tiên. Những doanh nghiệp có năng lực và quy mô hàng đầu cũng như có thành tích trong quá khứ là những doanh nghiệp sẽ được lợi nhiều nhất, họ sẽ được lựa chọn đầu tiên khi tham gia vào những dự án này. Một số doanh nghiệp của ngành vật liệu xây dựng, như nhựa đường, hay những doanh nghiệp liên quan đến đá cũng là những doanh nghiệp được hưởng lợi…

Ông Nguyễn Hoàng Linh thì cho rằng, trong ngắn hạn nhóm hưởng lợi trực tiếp sẽ bao gồm các công ty tư vấn xây dựng, các nhà thầu xây dựng và các công ty cung cấp vật liệu xây dựng để phục vụ cho các công trình hạ tầng giao thông và kể cả những công trình về điện, nước.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đi theo xu hướng của thế giới là đang thực hiện việc chuyển đổi số, cũng là một phần trong đầu tư công. Điều này sẽ tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp thuộc nhóm ngành về công nghệ thông tin.

Nếu các công trình về hạ tầng dần đưa vào sử dụng trong thực tế sẽ tạo cú hích lớn cho nền kinh tế, giúp cho việc lưu thông hàng hóa trở nên thuận tiện và thông suốt hơn, sẽ góp phần làm giảm chi phí logistics. Như vậy, nhóm ngành được hưởng lợi chắc chắn là những công ty về logistics. Bên cạnh đó là những công ty về bán lẻ và dịch vụ do chi phí logictics hiện nay đang chiếm một tỷ trọng tương đối trong cơ cấu chi phí của họ.

Trong dài hạn, đầu tư công nếu được thực hiện một cách hiệu quả sẽ mang lại hiệu ứng lan tỏa rất tích cực và sâu rộng đến nền kinh tế, từ đó mọi ngành nghề đều sẽ được hưởng lợi.