Thực hư câu chuyện lỗ lãi của VICEM

Theo VICEM, Công ty mẹ VICEM là Công ty TNHH MTV do Nhà nước làm chủ sở hữu. Hoạt động kinh doanh chính là đầu tư và quản lý vốn vào các công ty con, chủ yếu là đầu tư vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính (xi măng, clinke) mà không cho vay để đầu tư ra ngoài DN.

Trong những năm trước, Công ty mẹ VICEM đã thực hiện công tác ủy thác xuất khẩu clinke, tổ chức mua sắm tập trung một số mặt hàng, trong đó có mặt hàng thạch cao cho các công ty sản xuất xi măng của VICEM. Về bản chất, những hoạt động này là thu hộ, chi hộ không tạo ra giá trị gia tăng và lợi nhuận cho công ty mẹ VICEM, mà thậm chí, nó có thể dẫn đến rủi ro về pháp lý và làm tăng công nợ nội bộ, đồng thời tạo nên sức ì cho một số đơn vị thành viên. Đứng trước tình hình đó, Công ty mẹ VICEM đã triển khai tái cơ cấu để tập trung vào việc điều hành, chỉ đạo quản lý phần vốn đầu tư của các đơn vị.

Nếu loại trừ các yếu tố bất thường, đột biến thì lợi nhuận 6 tháng đầu năm 2018 của công ty mẹ VICEM vẫn tăng

Vì vậy, để đảm bảo an toàn và phát triển bền vững, từ năm 2018, Công ty mẹ VICEM đã không thực hiện các công việc trên mà tập trung chỉ đạo các đơn vị thành viên tăng cường đổi mới, tự chủ trong hoạt động sản xuất kinh doanh, không ăn bám vào công ty mẹ để nâng cao hiệu quả hoạt động. Điều này làm cho doanh thu năm 2018 của Công ty mẹ VICEM sụt giảm so với năm 2017.

Cụ thể, năm 2017, doanh thu thuần 6 tháng là 315,63 tỷ đồng, 6 tháng đầu năm 2018 là 120,09 tỷ đồng, giảm 195,53 tỷ đồng so với cùng kỳ 2017, chủ yếu do doanh thu bán thạch cao cho các công ty sản xuất xi măng giảm 161 tỷ đồng.

Đối với khoản lợi nhuận, nửa đầu năm 2017, VICEM nhận được khoản lợi bất thường từ thương vụ thoái vốn của tập đoàn LafageHolcim tại Holcim Việt Nam (một công ty liên doanh giữa VICEM vàLafageHolcim) đối với công ty SiamCityCement của Thái Lan.

Cụ thể, VICEM đã nhận được 892,73 tỷ đồng từ Holcim, trong đó có 714,35 tỷ đồng được chia từ lợi nhuận còn lại của Holcim Việt Nam tương ứng với tỷ lệ góp vốn của VICEM trong liên doanh (tăng 514,5 tỷ đồng so với năm 2018 là 199,8 tỷ đồng) và 178,38 tỷ đồng khoản bồi hoàn cho VICEM. Song, đến nửa đầu năm 2018, do không còn nhận được khoản lợi nhuận bất thường nói trên nữa, đã dẫn đến lợi nhuận sau thuế của VICEM giảm xuống còn 167,2 tỷ đồng, bằng 18,4% so cùng kỳ năm 2017.

Mặt khác, trong 6 tháng đầu năm 2018, VICEM đã thực hiện tăng 480 tỷ đồng vốn điều lệ đợt 2 cho xi măng Hạ Long theo đề án tái cơ cấu xi măng Hạ Long đã được Chính phủ, Bộ Xây dựng thông qua và thực hiện trích lập dự phòng đầu tư tài chính đối với khoản đầu tư tăng thêm này là 480 tỷ đồng do xi măng Hạ Long có số lũy kế lớn. Điều này dẫn đến lợi nhuận của Công ty mẹ VICEM giảm đi tương ứng là 133 tỷ đồng.

Tuy nhiên, nếu loại trừ ảnh hưởng của các yếu tố bất thường, đột biến nói trên thì lợi nhuận 6 tháng đầu năm 2018 của công ty mẹ VICEM vẫn tăng 86,87 tỷ đồng, tương ứng 110% so với cùng kỳ năm 2017.

Cụ thể, lợi nhuận trước thuế 6 tháng năm 2017 là 907,055 tỷ đồng; Lợi nhuận trước thuế 6 tháng năm 2018 là 181,63 tỷ đồng. Ảnh hưởng đột biến đến lợi nhuận 6 tháng năm 2017 tăng so với 6 tháng năm 2018 là 725,41 tỷ đồng, gồm: ảnh hưởng của lợi nhuận được chia của Holcim là 514,55 tỷ đồng; của LafargeHolcim bồi hoàn là 178,34 tỷ đồng, của trích lập dự phòng đầu tư tài chính là 119,34 tỷ đồng và ảnh hưởng khác là 86,86 tỷ đồng. Cùng với sự tăng trưởng của các công ty con, VICEM đã hoàn thành 40% kế hoạch lợi nhuận trước thuế hợp nhất năm 2018.

Để trở thành lực lượng nòng cốt, là đầu tàu dẫn dắt, bình ổn thị trường xi măng, Tổng giám đốc Vicem Bùi Hồng Minh cho hay, bám sát chỉ đạo tại Nghị quyết số 12/NQ-TW về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước, VICEM đang quyết liệt cơ cấu lại, đổi mới, nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước, khắc phục khó khăn, phát huy lợi thế, tăng cường nghiên cứu áp dụng khoa học kỹ thuật, quản trị theo các chuẩn mực quốc tế, đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Cùng với đó, những nỗ lực tái cấu trúc doanh nghiệp của Vicem cũng được Bộ Xây dựng đánh giá cao, nhất là việc tiếp nhận và tái cơ cấu tài chính thành công 2 nhà máy xi măng đang gặp rất nhiều khó khăn với những khoản nợ lũy kế gia tăng là Xi măng Hạ Long từ Tổng công ty sông Đà (tháng 3/ 2016) và Xi măng Sông Thao từ Tổng công ty HUD (tháng 6/ 2017).

Hai tổng công ty này đều không chuyên về hoạt động sản xuất kinh doanh, dẫn đến hiệu quả hoạt động thấp. Và cả hai trường hợp khi được CIEM nhận tái cơ cấu đã được ghi nhận như những thành công điển hình trong ngành Xây dựng. Sau khi tái cơ cấu, hoạt động sản xuất kinh doanh của cả hai nhà máy đều có hiệu quả, doanh thu, lợi nhuận, dòng tiền đều tăng.

Hiện VICEM đang thực hiện tái cơ cấu toàn diện với mục tiêu tăng năng lực sản xuất, khả năng tiêu thụ để nâng cao hiệu quả hoạt động của toàn VICEM, tạo động lực và tiền đề để cổ phần hóa Công ty mẹ VICEM trong năm 2019. Đến 6 tháng đầu năm 2018, VICEM đã đạt những kết quả đáng ghi nhận.

Dự kiến năm 2018, sản lượng sản xuất và tiêu thụ xi măng đạt 25 triệu tấn, doanh thu của toàn VICEM đạt khoảng 37.000 tỷ đồng, vượt 6% so với kế hoạch năm 2018, đạt mức cao nhất của VICEM. Lợi nhuận trước thuế tổng hợp đạt 2.700 tỷ đồng, vượt 1,5% so với kế hoạch năm 2018, tăng 7% so với thực hiện năm 2017, mặc dù năm 2017, công ty mẹ VICEM có khoản lợi nhuận đột biến 892,73 tỷ đồng.

Qua quá trình tái cơ cấu đến nay, VICEM đã và đang chứng tỏ đường hướng, phương hướng đúng đắn của Đảng và Nhà nước về tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước. Thông qua tái cơ cấu, tăng cường đổi mới, áp dụng khoa học kỹ thuật, quản trị giúp cho CIEM nói riêng và các doanh nghiệp nhà nước nói chung hạn chế, khắc phục những yếu kém hiện nay, nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp.