Thương mại điện tử bùng nổ ở Trung Quốc

Dư địa lớn

Mặc dù thương mại điện tử (TMĐT) đã trở thành một phần của cuộc sống hiện đại trên khắp thế giới thông qua những người khổng lồ như Amazon và Alibaba, thế nhưng hiện nó vẫn chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng doanh số bán lẻ. Ngay cả ở Trung Quốc - quê hương của Alibaba, doanh số bán hàng trực tuyến cũng chỉ chiếm khoảng một phần tư doanh số bán lẻ nói chung.

Tuy nhiên tỷ trọng TMĐT được dự báo sẽ tăng nhanh ở Trung Quốc và trên toàn thế giới thời gian tới trong bối cảnh đại dịch coronavirus vẫn diễn biến phức tạp và căng thẳng thương mại leo thang.

“Hiện đang xuất hiện xu hướng chuyển hàng trực tiếp ra khỏi Trung Quốc thông qua các kênh mua sắm kỹ thuật số xuyên biên giới. Điều đó giúp hạn chế sự sụt giảm trong xuất khẩu của Trung Quốc do chiến tranh thương mại và gia tăng căng thẳng chính trị giữa Trung Quốc và các nước khác”, Suresh Dalai - Giám đốc của Công ty tư vấn Alvarez & Marsal chuyên về các hoạt động bán lẻ ở châu Á cho biết trong một email. “Bằng chứng về xu hướng xuyên biên giới này xuất phát từ sự gia tăng của các trang web mua sắm xuyên biên giới như AliExpress, AliExpress và Globalsource.com, và đặc biệt là ở (Đông Nam) châu Á”, ông nói.

Theo báo cáo “E-Conomy SEA 2019” được thực hiện bởi Google, Temasek và Bain, nền kinh tế internet của khu vực Đông Nam Á được dự kiến sẽ tăng hơn gấp 3 lần lên 300 tỷ USD giá trị hàng hóa vào năm 2025. Tuy nhiên, ước tính đó được đưa ra trước khi đại dịch coronavirus bùng phát. Nay trong bối cảnh đại dịch, nhu cầu mua sắm trực tuyến sẽ còn tăng nhanh hơn gấp bội do các biện pháp giãn cách xã hội để ngăn ngừa dịch bệnh lây lan.

Tổng giám đốc Eyal Moldovan cho biết, nền tảng thanh toán tài chính xuyên biên giới đã chứng kiến khối lượng giao dịch tăng gấp 3 lần trong tháng 5 và tháng 6 so với một năm trước.

Theo đó, hiện các DN Trung Quốc đã nhanh chóng thay đổi phương thức bán hàng để đáp ứng nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng. Đơn cử như chuỗi cửa hàng đồ gia dụng và hàng hóa tiêu dùng Miniso của Trung Quốc đang chuyển nhiều hoạt động kinh doanh của mình sang trực tuyến vì đại dịch. “Sau đại dịch, chúng tôi có kế hoạch mở rộng, bao gồm cả ngoại tuyến”, Vincent Huang - Phó chủ tịch bộ phận kinh doanh quốc tế của Miniso cho biết và nói thêm rằng: Công ty có kế hoạch giảm giá bán lẻ từ 20% đến 30% thông qua việc cải thiện hiệu quả của chuỗi cung ứng.

Trong khi các nhà máy Trung Quốc cũng đang nỗ lực tăng doanh số bán hàng từ doanh nghiệp đến người tiêu dùng (B2C) trên các nền tảng TMĐT, tức bỏ qua các nhà phân phối bán buôn để bán trực tiếp cho các cá nhân. Bởi bên cạnh dịch bệnh, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đang có xu hướng leo thang cũng thúc đẩy các DN Trung Quốc tích cực tìm kiếm những thị trường khác và các nền tảng khác.

Ví dụ như HiBrew - một công ty sản xuất máy pha cà phê có trụ sở tại Quảng Đông đã bắt đầu bán hàng thông qua AliExpress vào tháng 7/2019, một phần trong nỗ lực tiếp cận thị trường châu Âu. Trước đó, thị trường chính của công ty là Mỹ, nhưng thuế quan khiến chi phí bị đội lên.

Thúc đẩy dịch vụ logistics

Mô hình bán hàng trực tiếp hiện đang phát triển mạnh ở Trung Quốc. Theo Cainiao - công ty chuyên về logistics của Alibaba, nền tảng TMĐT Taobao của Alibaba đã cho ra mắt một phiên bản đặc biệt vào tháng Ba vừa qua, tập trung vào các nhà máy vốn đang chứng kiến các đơn hàng bị hoãn hoặc hủy vì dịch bệnh. Ngay khi ra mắt nền tảng này đã thu hút 300.000 nhà máy Trung Quốc tham gia với 110 triệu đơn đặt hàng. Còn tính đến tháng này, ít nhất 1,2 triệu nhà máy đã tham gia vào nền tảng này với doanh số tăng gấp sáu lần từ tháng 6 đến tháng 7.

Mua sắm trực tuyến phát triển đang thúc đẩy nhu cầu về dịch vụ giao hàng. Chẳng hạn như dịch vụ logistics của Cainiao, mặc dù mới chỉ chiếm 4% tổng doanh thu của công ty trong 3 tháng đầu năm, nhưng là một trong những mảng tăng trưởng nhanh nhất với mức tăng trưởng hàng năm lên tới 28%.

Hay như hãng DHL của Đức cũng cho biết lợi nhuận hoạt động tăng 16% trong quý 2 so với một năm trước, đạt khoảng 890 triệu euro. Kể từ cuối tháng 3, công ty đã ghi nhận sự phát triển tích cực về khối lượng lô hàng được thúc đẩy bởi TMĐT, cả quốc tế và trong ngành kinh doanh bưu kiện của Đức. Công ty chuyển phát nhanh Trung Quốc SF Express cũng tiết lộ mức tăng trưởng 84,22% về khối lượng hoạt động trong năm tính đến tháng 6 năm 2020, từ 374 triệu vé lên 689 triệu vé.

Hiện một số start-up Trung Quốc đang tìm cách tận dụng những xu hướng này. Theo Mingming Huang - đồng sáng lập Quỹ đầu tư mạo hiểm Future Capital, coronavirus đã khiến các đơn đặt hàng biến động nhiều hơn và buộc phải số hóa ngành công nghiệp logistics nhằm nâng cao hiệu quả. “Future Capital tin rằng trong tương lai, công ty hậu cần tốt nhất chắc chắn sẽ là một công ty công nghệ”, Huang nói.

Hiện công ty này đang đầu tư vào Duckbill, sử dụng trí thông minh nhân tạo để nâng cao hiệu quả việc vận chuyển bằng xe tải; Southeast Asia Inteluck - nền tảng logictics bên thứ ba và Syrius Robotics chuyên cung cấp dịch vụ kho bãi và logistics tự động.