Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ: Hướng tới các lĩnh vực tương lai

Đây là thông điệp xuyên suốt của Diễn đàn Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2022 với chủ đề "Thay đổi - Thách Thức - Thích ứng", do Bộ Công thương phối hợp cùng Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam và Hội đồng kinh doanh Asean - Hoa Kỳ tổ chức ngày 17/11 tại TP. Hồ Chí Minh.

Hướng tới những lĩnh vực hợp tác tương lai

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, sau hơn 27 năm bình thường hóa quan hệ, quan hệ hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ đã đạt được nhiều tiến triển thực chất, trên cả bình diện song phương và đa phương, trong nhiều lĩnh vực hợp tác khác nhau. Ông Hải khẳng định, chính sách xuyên suốt của Việt Nam luôn coi Hoa Kỳ là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu. Kể từ khi thiết lập mối quan hệ đối tác toàn diện năm 2013, các hoạt động hợp tác giữa hai bên ngày càng đi vào chiều sâu trên tất cả các trụ cột, trong đó trụ cột kinh tế - thương mại - đầu tư tiếp tục đóng vai trò là động lực trung tâm, thúc đẩy quan hệ hai nước.

Nhờ các nỗ lực đó, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã tăng khoảng 248 lần, từ 450 triệu USD năm 1995 lên gần 113 tỷ USD năm 2021, bất chấp đại dịch Covid-19 kéo dài và diễn biến phức tạp khiến chuỗi cung ứng bị đứt gãy. Hiện nay Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất, đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam, có kim ngạch thương mại vượt mốc 100 tỷ USD với Việt Nam. Hoa Kỳ cũng luôn là một trong những đối tác đầu tư lớn nhất tại Việt Nam. Lũy kế đến tháng 10/2022, Hoa Kỳ có 1.203 dự án tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký xấp xỉ 11,5 tỷ USD, xếp ở vị trí thứ 11/141 nền kinh tế có đầu tư tại Việt Nam. Riêng trong 10 tháng năm 2022, Hoa Kỳ đứng vị trí thứ 8 với tổng số vốn đăng ký hơn 700 triệu USD.

Phát triển năng lượng tái tạo là một trong những lĩnh vực mà Hoa Kỳ muốn đẩy mạnh hợp tác với Việt Nam

Tuy nhiên, Bộ Công thương cũng lưu ý, cùng với các thành công đã đạt được, thì trong quan hệ kinh tế, thương mại song phương với Hoa Kỳ, những thách thức đặt ra với Việt Nam cũng không hề đơn giản. Đó là việc gia tăng tần suất các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại của Hoa Kỳ đối với hàng hoá Việt Nam. Hiện nay Hoa Kỳ chưa công nhận Việt Nam là nước có nền kinh tế thị trường, dẫn đến việc phải sử dụng nước thứ ba để đánh giá mức độ thiệt hại, gây thiệt thòi rất lớn trong các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại.

Đặt trong bối cảnh mới, bên cạnh các lĩnh vực hợp tác truyền thống, hai bên cũng cần hướng tới những lĩnh vực hợp tác của tương lai, đó là chuyển đổi số và đa dạng hóa chuỗi cung ứng, chuyển đổi năng lượng, đổi mới công nghệ và bảo vệ môi trường.

Cả khu vực công và tư đều sẵn sàng vào cuộc

Phía Hoa Kỳ cũng đánh giá mối quan hệ hợp tác song phương đã mang lại nhiều lợi ích không chỉ cho Việt Nam, mà cho cả nền kinh tế hàng đầu thế giới. Bà Susan Burns, Tổng Lãnh sự Hoa Kỳ tại TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Hoa Kỳ trên toàn cầu. Hơn thế nữa, Việt Nam đã trở thành mắt xích chủ chốt trong chuỗi cung ứng, đóng vai trò quan trọng thiết yếu đối với nền kinh tế Hoa Kỳ, từ sản xuất thiết bị bán dẫn cung cấp sức mạnh cho mọi thiết bị từ điện thoại đến ô tô, tấm pin mặt trời… để thực hiện cuộc cách mạng năng lượng sạch.

Các bạn hàng Hoa Kỳ khẳng định, liên kết chuỗi cung ứng của Hoa Kỳ với Việt Nam không diễn ra theo một chiều. Bởi hiện nay Việt Nam là một trong những khách hàng mua bông và gỗ cứng hàng đầu của Hoa Kỳ trên toàn cầu. Đây là những nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất hàng may mặc và nội thất. Việt Nam cũng là thị trường lớn thứ 8 đối với các sản phẩm nông nghiệp của Hoa Kỳ trên toàn thế giới, trong khi Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu nông sản lớn nhất của Việt Nam.

“Những mối liên kết này cho thấy hai nền kinh tế của chúng ta trở nên gắn kết với nhau như thế nào; và thương mại song phương của chúng ta quan trọng ra sao đối với khả năng phục hồi chuỗi cung ứng toàn cầu và sự thịnh vượng chung của chúng ta”, bà Susan Burns khẳng định.

Tại diễn đàn, các đối tác Hoa Kỳ bày tỏ vui mừng khi Việt Nam là đối tác sáng lập của Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (IPEF). Khuôn khổ mới này là một phần trong tầm nhìn của Tổng thống Hoa kỳ Joe Biden về một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở; kết nối và thịnh vượng; an toàn và có sức chống chịu.

Bà Susan Burns đề cập một số lĩnh vực mà Việt Nam và Hoa Kỳ có thể tăng cường và mở rộng quan hệ thương mại, đồng thời hy vọng Việt Nam có thể nhập khẩu nhiều hàng hoá và dịch vụ của Hoa Kỳ hơn. Đầu tiên là lĩnh vực năng lượng sạch. Theo đó, Hoa Kỳ muốn Việt Nam tận dụng sự đổi mới và công nghệ đẳng cấp thế giới của Hoa Kỳ để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng sạch, từ đó tạo ra những cơ hội mới đáng kể cho thương mại trong những năm tới.

Lĩnh vực thứ hai là cơ sở hạ tầng. Việc Chính phủ chú trọng đầu tư hàng tỷ USD để nâng cấp đường sá, cảng biển và sân bay đã tạo ra những cơ hội to lớn cho các công ty Hoa Kỳ trong việc cung ứng vốn, thiết bị và dịch vụ chất lượng cao cho Việt Nam. Lĩnh vực thứ ba là chăm sóc sức khoẻ. Hoa Kỳ nhận thấy tiềm năng to lớn của Việt Nam đối với các sản phẩm và dịch vụ chăm sóc sức khoẻ chất lượng cao, từ dược phẩm tiên tiến đến các thiết bị y tế cứu sinh và các công nghệ mới như y tế kỹ thuật số. Cuối cùng là nền kinh tế số. Trong đó, Hoa Kỳ cam kết hỗ trợ các khung chính sách hợp lý cho phép đổi mới kỹ thuật số, đồng thời quản lý các rủi ro mới do công nghệ mang lại. Với các khung chính sách phù hợp được áp dụng, thương mại song phương Việt Nam - Hoa Kỳ về hàng hóa và dịch vụ kỹ thuật số hứa hẹn có thể phát triển lên một tầm cao mới.

Bà Pamela Phan, Phó Trợ lý Bộ trưởng phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Bộ Thương mại Hoa Kỳ nhất trí đánh giá quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực, trong đó trụ cột kinh tế - thương mại đóng vai trò trung tâm. “Cả khu vực công và tư của Hoa Kỳ đều sẵn sàng tăng cường hợp tác với Việt Nam trong các sáng kiến mới, các lĩnh vực tiềm năng và phù hợp với xu hướng phát triển bền vững hiện nay”, bà Pamela Phan nhấn mạnh.