Tín dụng tiêu dùng tăng tốc

Theo NHNN chi nhánh TP. Hồ Chí Minh, dư nợ cho vay tiêu dùng của các tổ chức tín dụng trên địa bàn đến cuối năm 2024 đã vượt ngưỡng 1,1 triệu tỷ đồng. Trong đó, tỷ trọng cao nhất (chiếm 61,3%) là dư nợ cho vay mua, thuê mua, xây dựng và sửa chữa nhà, chuyển quyền sử dụng đất để xây nhà ở đạt trên 681.000 tỷ đồng chiếm tăng 8,6% tổng dư nợ cho vay tiêu dùng.

Tín dụng phục vụ đời sống như cho vay mua sắm đồ gia dụng chủ yếu của các công ty tài chính tiêu dùng có tốc độ tăng trưởng cao nhất là 35,9% trong năm 2024 nhưng chỉ chiếm tỷ trọng khiêm tốn 14,2% tổng dư nợ cho vay tiêu dùng ở thành phố. Dịch vụ thẻ và thẻ tín dụng cũng có tốc độ tăng trưởng cao thứ nhì (22,8%). Đặc biệt, trên thị trường cho vay mua nhà ở hiện nay đang thiết lập một mặt bằng lãi suất thấp. Các khoản vay thương mại dành cho người mua nhà đang có lãi suất bình quân từ 5,5%-6,2%/năm, áp dụng cho chu kỳ đầu dao động từ 6 đến 24 tháng. Sau đó lãi suất trong thời kỳ tiếp theo thả nổi, trên nguyên tắc ngân hàng lấy lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12-13 tháng cộng với biên độ từ 3,5-4,5% để ra lãi vay. Tại Agribank hiện nay đang cho vay mua nhà với lãi suất 6,1-6,6%/năm áp dụng trong 12-24 tháng đầu. Trong khi đó, BIDV áp dụng lãi suất từ 5-5,5%/năm với khách hàng Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh và 6-7%/năm đối với khách hàng tại các tỉnh thành khác. Vietcombank có thể là ngân hàng áp dụng lãi suất ưu đãi nhất từ 5,5-5,7%/năm trong 6-12 tháng đầu… Hầu hết các ngân hàng hiện nay áp dụng cho vay mua nhà đều có kỳ hạn phổ biến là 25 năm; có ngân hàng cho vay tối đa đến 35 năm như VietinBank, Techcombank, MSB, SHB, LPBank. Riêng có trường hợp của HDBank đang có sản phẩm cho vay mua nhà thời gian vay lên đến 50 năm, lãi suất từ 4,5%-7,5%/năm cho kỳ hạn 12-24 tháng đầu.

Lãi vay giảm kích thích tiêu dùng sẽ tạo ra động lực cho sản xuất kinh doanh phát triển

Trong khi cho vay trả góp mua nhà để ở thì có tốc độ tăng trưởng với tỷ trọng cao do các khoản vay trong lĩnh vực này đều có giá trị lớn, thì các khoản vay tiêu dùng phục vụ đời sống không tăng về giá trị. Theo một phân tích trên nền tảng Payoo, năm 2024 nhóm ngành thời trang, thiết bị sức khỏe, thể thao và giáo dục, tăng khoảng 25% so với mức bình quân chung các nhóm ngành khác. Tương đương với mức tăng là nhóm dịch vụ ăn uống, bán lẻ, chăm sóc sức khỏe, làm đẹp, vui chơi giải trí... Các nhóm ngành điện máy, điện thoại ghi nhận mức tăng thấp hơn khoảng 20% so với bình quân chung các ngành nghề khác; trong khi các sản phẩm công nghệ ở hầu hết trung tâm điện máy có mức giảm giá lớn nhưng sức tiêu thụ của người dân chỉ tăng 23% so với ngày thường – một mức tăng khá khiêm tốn so với các lĩnh vực khác.

Về góc độ vĩ mô, ông Frederic Neumann, chuyên gia kinh tế trưởng Khối Nghiên cứu Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương của Ngân hàng HSBC cho rằng, gia tăng đầu tư có thể giúp cân bằng lượng nguồn vốn tiết kiệm dôi dư, nhưng sẽ kém hiệu quả nếu các cơ hội đầu tư sinh lời đã cạn kiệt. Đầu tư nhiều hơn cũng đồng nghĩa với việc sản xuất nhiều hàng hóa hơn mà cuối cùng sẽ cần phải tìm đầu ra tiêu thụ.

Giải pháp cho vấn đề này được nhà kinh tế của HSBC cho rằng phải nằm ở việc thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Khi nhu cầu tiêu dùng trong khu vực tăng lên, các nhà hoạch định chính sách có thể hỗ trợ quá trình này bằng cách tăng thu nhập và nâng cao phúc lợi xã hội toàn dân.