Triển vọng thu hút FDI vẫn là một ẩn số

	Miền Trung lạc quan với dòng vốn FDI
	[Infographic] FDI 2 tháng năm 2022
	Vốn FDI chảy mạnh vào bất động sản công nghiệp

Nhà đầu tư nước ngoài tích cực mở rộng hoạt động

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, đến ngày 20/12/2021 tổng vốn đăng ký cấp mới, vốn đăng ký điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 31,15 tỷ USD, tăng 9,2% so với năm 2020. Mặc dù ghi nhận mức tăng trưởng dương, song dòng vốn ngoại thu hút được trong năm vừa qua vẫn còn cách xa kết quả 38,02 tỷ USD của năm 2019, và thấp hơn cả hai năm 2017-2018 (hơn 35 tỷ USD).

Trong 2 tháng đầu năm 2022, vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam cũng chưa tăng trở lại. Cụ thể, tính đến ngày 20/2/2022 vốn đầu tư nước ngoài bao gồm vốn đăng ký cấp mới, vốn đăng ký điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt gần 5 tỷ USD, giảm 8,5% so với cùng kỳ năm trước. Xu hướng đáng lưu ý trong 2 tháng đầu năm nay là sự tăng áp đảo của vốn đăng ký điều chỉnh, trong bối cảnh vốn đăng ký cấp mới sụt giảm mạnh. Cụ thể, có 142 lượt dự án đã cấp phép từ các năm trước đăng ký điều chỉnh vốn đầu tư tăng thêm 3,59 tỷ USD, tăng 123,8% so với cùng kỳ năm trước; trong khi vốn đăng ký cấp mới giảm tới 80,9%.

NĐT nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam đón đầu cơ hội phục hồi kinh tế sau đại dịch

Như vậy, vốn đăng ký điều chỉnh tăng thêm trong 2 tháng đầu năm nay chiếm tới 71,8% tổng vốn đầu tư nước ngoài thu hút được. Đây có thể xem là một tín hiệu đáng lưu ý, nếu nhìn lại cùng kỳ các năm trong giai đoạn 2018-2021, vốn đăng ký điều chỉnh thường chỉ chiếm khoảng 10-30% trong tổng vốn FDI thu hút được. Nếu xu hướng này được duy trì trong suốt cả năm 2022, có thể nói việc thu hút các dự án mới trong năm nay sẽ không có nhiều khả quan. Thay vào đó, các nhà đầu tư đang hoạt động tại Việt Nam mới là những đối tượng tích cực mở rộng hoạt động để đón đầu cơ hội phục hồi kinh tế sau đại dịch.

Một tín hiệu tích cực khác là đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện tại Việt Nam 2 tháng đầu năm 2022 ước tính đạt 2,68 tỷ USD, tăng 7,2% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo đạt 2,02 tỷ USD, chiếm 75,4% tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện; hoạt động kinh doanh bất động sản chiếm 12,1%; sản xuất, phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hòa không khí đạt 210 triệu USD, chiếm 7,8%.

Vốn mới khó tăng trong ngắn hạn

Có một số lý do để giải thích cho việc nhà đầu tư nước ngoài sẽ cân nhắc việc rót vốn đăng ký mới vào Việt Nam trong ngắn hạn. Thứ nhất, theo một chuyên gia kinh tế, việc Mỹ sẽ tăng lãi suất liên tục trong 6 tháng đầu năm hay trải dài ra cả 10 tháng còn lại vẫn là vấn đề. Nhưng ít nhất trong nửa đầu năm 2022, NHTW Mỹ sẽ nâng lãi suất của FED ít nhất 3 lần và một bước nhảy không phải 0,25% nữa mà ngay tháng 3 đã là 0,5%. Động thái mạnh tay nâng lãi suất của NHTW Mỹ sẽ khiến các nhà đầu tư cân nhắc giữa các kênh đầu tư, và nhiều khả năng sẽ khiến họ chần chừ trong việc ra quyết định lựa chọn thị trường để rót vốn sản xuất kinh doanh.

Bên cạnh đó, năm 2022 cả thế giới bắt tay điều chỉnh mạnh mô hình kinh doanh trong bối cảnh các chi phí sản xuất tăng cao. Hiện nay, việc các DN đưa dây chuyền sản xuất ra nước ngoài để lợi dụng nhân công, nguyên liệu rẻ đã không còn mang lại lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh chi phí vận chuyển, đi lại tăng cao. Một DN xuất khẩu đồ gỗ cho biết, giá thuê 1 container xuất khẩu đi Mỹ hiện khoảng 11.000 USD, tăng gấp 5 lần so với thời điểm trước khi bùng phát dịch Covid-19. Nếu tính theo giá tuyệt đối tăng hơn 8.000 USD/container, chia cho đầu vào sản phẩm sẽ tạo thành chi phí cực lớn đối với doanh nghiệp. Do đó việc điều chỉnh mô hình kinh doanh sẽ khắc phục được hậu quả của đứt gãy chuỗi cung cầu. Kéo theo đó, xu thế bảo hộ thị trường, bảo hộ sản xuất có thể quay lại trong ngắn hạn, khiến nhà đầu tư có thêm lý do để cân nhắc khi ra quyết định.

Tuy nhiên, vẫn có những dự báo tích cực về sự bật tăng mạnh mẽ trở lại của vốn ngoại ngay trong năm 2022. GS. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài cho rằng, năm 2022, Việt Nam có thể thu hút được 40 tỷ USD vốn đăng ký và 21-22 tỷ USD vốn thực hiện. Theo ông Mại, những hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới đã ký, sự hồi phục của nền kinh tế, việc các đường bay quốc tế được mở cửa trở lại khi dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát tốt hơn… đều là những bàn đạp quan trọng cho thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Còn theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc, những nỗ lực xây dựng một môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, thông thoáng, phù hợp với thông lệ quốc tế sẽ tiếp tục giúp Việt Nam thu hút mạnh mẽ vốn đầu tư nước ngoài. Bà Ngọc nhấn mạnh, bên cạnh tác động tiêu cực thì đại dịch COVID-19 cũng đem đến cho chúng ta cơ hội để hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực quản trị, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh để thúc đẩy thực hiện Chính phủ điện tử. Hiện nay, Bộ Tư pháp đang phối hợp với cơ quan liên quan xây dựng dự thảo dự án Luật dùng một luật để sửa nhiều luật, tiếp tục theo hướng hoàn thiện môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam. Các bộ, ngành có liên quan tiếp tục rà soát điều kiện đầu tư kinh doanh để loại bỏ hoặc điều chỉnh những quy định không còn phù hợp, tạo điều kiện cho nhà đầu tư, doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc tiếp cận thị trường.

Những nỗ lực cải cách môi trường kinh doanh đã được nhà đầu tư nước ngoài ghi nhận qua động thái đăng ký điều chỉnh vốn, mở rộng hoạt động kinh doanh tại thị trường Việt Nam, như đã diễn ra trong 2 tháng đầu năm nay. Ông Furusawa Yasuyuki, Tổng giám đốc Công ty TNHH AEON Việt Nam chia sẻ, AEON xác định Việt Nam là thị trường trọng điểm thứ hai sau Nhật Bản. Vì vậy, từ khi rót vốn đầu tư vào năm 2012, AEON đã liên tục mở rộng cơ sở tại các tỉnh, thành phố lớn. Trong những năm tới, nhà đầu tư này dự tính sẽ có thêm nhiều trung tâm mua sắm, trung tâm bách hoá tổng hợp và siêu thị, cửa hàng tiện lợi được mở tại các tỉnh thành.