Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng
Ban hành quy định rồi... bỏ xó? | |
Mất tiền vì trẻ em sử dụng thiết bị kết nối internet |
Kết quả điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh niên Việt Nam trong 10 năm trở lại đây cho thấy những con số buồn, chỉ khoảng hơn 30% đối tượng được điều tra cho biết thực sự sử dụng Internet phục vụ cho việc học tập; hơn 60% còn lại lên mạng bất cứ lúc nào rảnh rỗi chỉ nhằm giải trí. Các hoạt động giải trí trên Internet của thanh thiếu niên không quá đa dạng, chủ yếu sa đà vào chơi game, đọc truyện, xem phim, tán gẫu (chat) và “tìm bạn bốn phương”.
Ảnh minh họa |
Có thể nói, trẻ em đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ khi gia nhập “làng net”. Bên cạnh các nguy cơ nghiện game, mê mệt thế giới ảo đến mức sẵn sàng cắt bỏ nhu cầu ăn, ngủ, học tập. Sống ảo và sống vô cảm, thờ ơ đang dần trở thành “bệnh truyền nhiễm” với tốc độ lan nhanh sau những cú click máy tính để truy cập mạng.
Đồng thời, trẻ em đang phải đối mặt với nguy cơ xâm hại dưới rất nhiều hình thức như: lộ bí mật đời tư; bị kẻ xấu bóc lột, lừa đảo; bị quấy rối tình dục, đe dọa tống tiền; bị dụ dỗ hoặc ép buộc tham gia vào hoạt động vi phạm pháp luật…
Thống kê cho thấy các vấn đề trên là khá nghiêm trọng. Có tới 57% thanh niên thành thị từng chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng, với thanh niên nông thôn là khoảng 45%, trong đó rất nhiều trẻ sẵn sàng chia sẻ cả thông tin mang tính bí mật như tên riêng, số điện thoại, trường học, và không ít trong số đó đã từng đi gặp người lạ làm quen trên mạng.
Những câu chuyện đau lòng từ đó đã xảy ra, thiếu nữ bị lợi dụng tình dục, có em bị lừa mất xe máy, bị bán vào đường dây buôn người. Áp lực từ mạng xã hội khiến nhiều em bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý, sức khỏe, học tập, thậm chí dẫn đến tự tử.
Trong khi trẻ em tham gia vào môi trường mạng ngày càng đông, thì những hàng rào bảo vệ trẻ em lại đang có nguy cơ bị vô hiệu hóa. Phần lớn cha mẹ, thầy cô không đủ kiến thức tin học để có thể nắm được nội dung lên mạng của con; các đơn vị cung cấp dịch vụ mạng không kiểm soát, phân loại và cảnh báo kịp thời về các nội dung xấu; hành lang pháp luật bảo vệ trẻ em chưa đủ mạnh, năng lực của các cơ quan quản lý còn hạn chế, trong khi nhận thức của trẻ em về an toàn trên mạng còn chưa đầy đủ, chưa tự bảo vệ mình trước sức hút của Internet.
Theo ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Cục Bảo vệ và chăm sóc trẻ em: “Dưới góc nhìn chính sách, bất kỳ trẻ em nào khi truy cập mạng đều có nguy cơ rủi ro bị xâm hại”.Vì vậy, việc bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng cần phải có sự tham gia của các bộ, ngành, các tổ chức chính trị xã hội, đặc biệt là các DN, đơn vị kinh doanh trên môi trường mạng, và quan trọng nhất vẫn là các bậc cha mẹ trẻ em để nhằm giảm thiểu rủi ro dù nguy cơ bị xâm hại là cao hay thấp...
Hiện Cục Bảo vệ, chăm sóc trẻ em đang khẩn trương hoàn thiện Đề án Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng với mục tiêu hướng mọi trẻ em được hưởng lợi ích từ việc sử dụng tiện ích của Internet mà không có nguy cơ; đồng thời phát hiện và hỗ trợ phù hợp cho các trường hợp trẻ em là nạn nhân của các hình thức xâm hại trên môi trường mạng.
Quan tâm đến việc bảo vệ thông tin cá nhân trên mạng; tăng cường hệ thống kiểm soát, cung cấp các dấu hiệu nhận biết nguy cơ bị xâm hại, cảnh báo online; ngăn chặn các thông tin có nguy cơ xâm hại trẻ em; xây dựng và thực hiện các quy định thông báo cho các cơ quan thực thi pháp luật là những giải pháp được đưa ra nhằm hướng tới việc bảo vệ trẻ em khỏi những tác động tiêu cực từ môi trường mạng.
Để bảo vệ và chăm sóc trẻ em tốt hơn, tại kỳ họp vừa qua Quốc hội cũng đã bàn thảo dự án luật liên quan đến quy định nâng độ tuổi trẻ em từ 16 lên dưới 18 tuổi và bảo vệ trẻ em trong môi trường mạng.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng bên cạnh hệ thống pháp lý thì vai trò của các bậc phụ huynh và nhà trường vô cùng quan trọng để hướng dẫn, nâng cao nhận thức cho trẻ về an toàn trên mạng, giáo dục về thói quen ứng xử văn minh, đúng mực trong không gian mạng, để các em có năng lực cơ bản trong việc tự bảo vệ mình mới là giải pháp toàn diện và hiệu quả.