Cần tránh tạo gió trái chiều

Nền kinh tế bước vào tháng đầu quý III với những ghi nhận đầy khó khăn. Sản xuất kinh doanh đình trệ do hàng tồn kho tăng cao, sức khỏe DN đang suy kiệt nghiêm trọng. Vì thế, giảm chi phí, giải phóng hàng tồn kho, tiếp sức cho DN đã trở thành yêu cầu cấp thiết của cả nền kinh tế. Thời gian qua, thực hiện chủ trương của Chính phủ, NHNN đã nhiều lần hạ trần lãi suất huy động cũng như giảm các mức lãi suất điều hành để tạo điều kiện cho các NHTM hạ thấp lãi suất cho vay hỗ trợ DN. Đến nay, sau 4 lần giảm, trần lãi suất huy động đã được đưa về 9%/năm. Không những thế, NHNN còn yêu cầu các NHTM phải giảm lãi suất các khoản vay cũ xuống còn 15% để hỗ trợ DN. Các NHTM cũng tích cực vào cuộc khi liên tiếp tung ra các gói tín dụng ưu đãi với lãi suất chỉ vào khoảng 11-12%/năm.

Ảnh: MH

Đây là một tín hiệu vui đối với cộng đồng DN và cả nền kinh tế. Thế nhưng “niềm vui ngắn chẳng tày gang” khi cứ mỗi lần lãi suất hạ là một lần các mặt hàng thiết yếu như điện, nước, xăng dầu lại tăng. Gần đây nhất là quyết định tăng giá điện.

Theo đó, từ ngày 1/7/2012, giá điện bình quân sẽ là 1.369đồng/kwh (chưa gồm thuế giá trị gia tăng), tăng 5% so với giá điện bình quân áp dụng trước đó. Lý do tăng giá điện, theo EVN, một là vì giá than đã tăng đến 11,5%; hai là bởi giá điện hiện đang thấp, mới ở mức 5,6 cent/kwh so với nếu tính đúng, tính đủ phải là 9,6 cent/kwh. Tăng lên 5%, thì từ nay đến cuối năm, EVN sẽ tăng doanh thu thêm 3.710 tỷ đồng, giảm bớt lỗ. Trong khi đó, EVN đưa ra các số liệu để chứng minh việc tăng giá điện tác động đến sinh hoạt của hộ dân, cả đến sản xuất là không lớn. Riêng sản xuất, theo EVN, ngành sử dụng nhiều điện nhất, chi phí giá điện cũng chỉ chiếm khoảng 10% giá thành sản phẩm. Tính bình quân, việc tăng 5% giá điện cũng chỉ khiến giá thành sản phẩm tăng cao nhất ở mức 0,5% mà thôi. Tóm lại, việc tăng giá điện lần này là cơ hội cần thiết, không gây bất ổn cho nền kinh tế, giảm thiệt hại cho ngành điện...

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, trong rất nhiều lý lẽ cho việc tăng giá điện lần này, EVN đã bỏ qua một điều kiện rất quan trọng, lại thiết thực và khách quan, đó là sản xuất kinh doanh đang suy giảm ở mức nghiêm trọng. EVN đã lấy căn cứ từ chỉ số lạm phát hiện đã giảm thấp, như một thời cơ tốt, để đưa ra quyết định tăng giá điện; nhưng có thể đã lãng quên chính trong kết quả lạm phát giảm, có cái giá suy giảm mà DN đã phải trả cho kiềm chế tăng trưởng chống lạm phát vừa qua. Do vậy việc tăng giá điện vào lúc này, dù có hợp lý lẽ về giá, cũng trở nên vô tình, nếu nhìn từ tính độc quyền của ngành điện, từ đạo lý cộng đồng kinh doanh sẻ chia lợi ích lúc khó khăn. Với lại, tính toán như ngành điện, là chưa thật sự coi trọng hiệu ứng tâm lý xã hội, mà rõ ràng là họ không phải không biết. Đó là một khi giá những mặt hàng đầu vào như xăng dầu, điện nước, lãi suất tín dụng... tăng một, thì giá cả hàng loạt các mặt hàng thiết yếu khác cũng sẽ tăng theo. Sức mua vì thế lại càng giảm do thu nhập của người dân phải bù đắp cho giá điện. Hàng tồn kho vì thế càng khó được giải phóng. Và hệ quả, DN vẫn là người hứng chịu.

Vậy với việc giá điện tăng, công sức của các bộ, ngành, đặc biệt là ngành Ngân hàng đang “căng” ra để cứu DN hầu như đổ sông đổ bể. Theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, ngành, DN rất cần tăng cường đồng thuận và đồng bộ trong phối hợp chống suy thoái; tạm kiềm chế lợi ích riêng, tránh chính sách có thể tạo gió trái chiều, để thực hiện thật hiệu quả mục tiêu chống suy giảm kinh tế hiện nay...

Ama Linh