Công nghệ mới giúp kiểm soát tội phạm tài chính chống rửa tiền hiệu quả hơn
Ông Richard Major |
Hoạt động rửa tiền là một trong những vấn đề nghiêm trọng xuyên biên giới, là vấn nạn mang tính toàn cầu, nó gây ra những tác hại khôn lường đối với kinh tế, xã hội và an ninh của mỗi quốc gia.
Khi công nghệ mới ngày càng phát triển mạnh mẽ và có nhiều hơn những công nghệ đột phá, các giao dịch quốc tế ngày càng đa dạng thì các thủ đoạn rửa tiền ngày càng tinh vi là thách thức lớn với công tác phòng chống rửa tiền của các quốc gia và của các ngân hàng. Nhưng công nghệ mới lại chính là biện pháp hỗ trợ các ngân hàng trong công tác phòng chống rửa tiền.
Trao đổi với Phóng viên Thời báo Ngân hàng trước khi bước vào Hội thảo Phòng chống rửa tiền thời đại công nghệ số do NHNN tổ chức với sự hỗ trợ kỹ thuật của Công ty TNHH Tư vấn PricewaterhouseCoopers (PwC) Việt Nam, ông Richard Major, Lãnh đạo Dịch vụ tư vấn tội phạm tài chính của PwC tại Đông Nam Á cho rằng, phòng chống rửa tiền và tội phạm tài chính là việc mà các cơ quan quản lý ở các quốc gia trên thế giới ngày càng quan tâm hơn. Ở Việt Nam, do các giao dịch tiền mặt vẫn rất phổ biến nên rủi ro về rửa tiền cao hơn và khó phát hiện hơn.
Khảo sát Tội phạm kinh tế và gian lận toàn cầu năm 2018 của PwC cho biết khoảng 50% người trả lời khảo sát tại Đông Nam Á cho biết từng là nạn nhân của tội phạm kinh tế hoặc gian lận trong vòng 2 năm vừa qua. 36% các tổ chức được khảo sát cho biết đã đối mặt với tội phạm kinh tế nói chung và 32% cho biết là nạn nhân của tội phạm mạng. 75% số tổ chức được khảo sát cho biết đã tiến hành đánh giá rủi ro về tội phạm rửa tiền và tài trợ khủng bố trong 2 năm gần đây. Như vậy còn có 25% các đơn vị, tổ chức chưa làm việc này.
Trong quá khứ, nhiều ngân hàng tập trung vào tuyển dụng nhân sự để tăng cường công tác phòng, chống rửa tiền và phòng, chống tội phạm tài chính. Nhưng ngày nay, với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, các ngân hàng có thể xử lý các vấn đề tuân thủ về tội phạm tài chính và rửa tiền hiệu quả hơn, nhanh hơn, thông minh hơn, với chi phí thấp hơn.
“Theo quan sát của chúng tôi, các NHTM ở Việt Nam rất mạnh dạn tìm hiểu và ứng dụng các công nghệ mới, các công nghệ đột phá và ở một phương diện nào đó, họ triển khai các kế hoạch này còn nhanh và tham vọng hơn các ngân hàng ở các quốc gia khác. Tôi đã có cơ hội đến thăm một NHTM ở Việt Nam và tại đây, họ đang mong muốn đưa vào sử dụng công nghệ sinh trắc học, đây là phần mềm nhận dạng hình ảnh người dùng như màu mắt, giọng nói, vân tay…”, ông Richard Major cho biết.
Công nghệ sinh trắc học này được áp dụng ở Mỹ và một số quốc gia ở châu Âu như Anh, Hà Lan. Ở khu vực Đông Nam Á, các ngân hàng cũng chủ động tìm hiểu về công nghệ mới này trong công tác phòng, chống rửa tiền và tội phạm tài chính, và sử dụng công nghệ để quản lý và giảm thiểu rủi ro từ các loại hình tội phạm này.
Việc ứng dụng các công nghệ sinh trắc học hỗ trợ các NHTM trong nhận biết khách hàng, thẩm định khách hàng, phân loại rủi ro này và giám sát các giao dịch rửa tiền. Công nghệ này cũng giúp các ngân hàng quản lý quan hệ khách hàng tốt hơn, giúp tăng doanh thu và giảm thiệt hại do gian lận.
Một chuyên gia khác của PwC, ông Alex Tan – Lãnh đạo Dịch vụ Điều tra gian lận tại PwC Malaysia cho biết, nhiều ngân hàng cũng đang tìm hiểu về các công nghệ này vì qua đây, họ có cơ hội tiếp cận khách hàng ở các khu vực nông thôn, các khu vực không có các chi nhánh giao dịch.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia PwC, các hoạt động rửa tiền thường rất phức tạp. Mỗi ngân hàng riêng lẻ chỉ nhìn được một góc bức tranh nhỏ mà thôi. Để phòng chống rửa tiền và tội phạm tài chính hiệu quả cần có sự phối hợp, thống nhất và có sự kết nối từ các cơ quan quản lý như NHNN với các ngân hàng thương mại, giữa các ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính với nhau. Sự thống nhất, kết nối bằng công nghệ rất quan trọng để phòng, chống và phát hiện tội phạm tài chính.
“Một tín hiệu đáng mừng là NHNN Việt Nam đã và đang nỗ lực rất lớn thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về phòng chống rửa tiền. NHNN, Cục phòng chống rửa tiền (NHNN) đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan trong và ngoài ngành tổ chức, hướng dẫn giám sát việc triển khai các quy định của pháp luật về phòng chống rửa tiền”, vị chuyên gia này cho biết.